Greeks Do It Better

Επτά. Νούμερο με περίσσιο μυστηριακό υπόβαθρο. Όσα και τα χρόνια αποχής του γράφοντος από τον Αυτοκινητιστικό Τύπο. Αποχή συνειδητή. Αν σου φωνάζει «over and out», οφείλεις να υπακούς. Για να ξυπνάς το πρωί, να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέπτη και να νιώθεις καλά.

Κι ύστερα ήρθε ένα λάθος: @otenet.gr έπρεπε να το στείλει η Δήμητρα για να το λάβω, @gocar.gr το έστειλε. Να και λίγο η πλάκα με τον Γιάννη, να και κάτι σχόλια μεταξύ σοβαρού και αστείου για «προφητικό» αντί για «λάθος», ε, βάλε και λίγο τη στέρηση, δεν ήθελε και πολύ για Ctrl+N στο Word. Ρημάδι σαράκι…

 

Τα τελευταία χρόνια συντελέστηκαν στο χώρο του αυτοκινήτου εν Ελλάδι, εκπληκτικά πράγματα. Η αγορά διακυμάνθηκε εντυπωσιακά, τα limit up και down είναι άξια πολύτομης ανάλυσης, ενώ ο τρόπος που διογκώθηκαν και έσκασαν οι φούσκες που δημιουργήθηκαν κάτω από το φως των πωλήσεων (υπηρεσίες, εμπόριο ανταλλακτικών και αξεσουάρ, Τύπος κλπ.) είναι εξίσου εντυπωσιακός. Το αποτέλεσμα; Χιλιάδες άνθρωποι που ασχολήθηκαν και προσπάθησαν να κάνουν καριέρα στο χώρο, να βρίσκονται πλέον άνευ αντικειμένου, εκατοντάδες επιχειρήσεις όλων των μεγεθών με λουκέτο και άλλες τόσες σε κατάσταση αφασίας. Δια-σωληνωμένες και με υποστήριξη, ώστε το τέλος τους να μην παρασύρει προμηθευτές, τράπεζες ή όποιον μιλά Ελληνικά σε τούτο τον τόπο. Τελικά, “quo imus”?

 

Πολλοί λένε ότι η πορεία του χώρου ακολούθησε την καμπύλη της Ελληνικής οικονομίας. Αν κάποιος εξετάσει παράλληλα όλους τους εμπορικούς κλάδους της αγοράς, θα διαπιστώσει ότι αυτό είναι μάλλον αναληθές. Το αυτοκίνητο και η αγορά κατοικίας κρατούν τα σκήπτρα σε ποσοστά πτώσης, με μεγάλη διαφορά από τους υπολοίπους. Όπου υπάρχει μεγάλο κέρδος, γίνονται και μεγάλες «μπίζνες». Έτσι συνωστίζονται πολλοί· gurus, επαγγελματίες, αλεξιπτωτιστές, λαμόγια - ακόμα και αιθεροβάμονες, που πιστεύουν ότι θ’ αλλάξουν τη ροή των πραγμάτων. Δυστυχώς στον Ελληνικό χώρο αυτοκινήτου, είχαμε όλα τα φόντα για πολλούς αλεξιπτωτιστές, αρκετά λαμόγια και λίγους καλούς επαγγελματίες. Έφταιγε η δομή; Οι συνθήκες ωρίμανσης; Η γενικότερη νοοτροπία; Όπως και να έχει, το πράγμα φούσκωσε δυσανάλογα - και στο τέλος έκανε εντυπωσιακά μεγάλο κρότο.

 

Το κύριο πρόβλημα του homo-neoellinus είναι ότι βιάζεται. Και αγνοώντας τις διαπιστώσεις των προγόνων του, θεωρεί ότι τα ξέρει όλα. Σε μία οικονομία χωρίς πραγματική παραγωγή, χωρίς υποδομές, με ένα κράτος ανοιχτά συμμέτοχο στη «μπίζνα», η αγορά του αυτοκινήτου εξελισσόταν ραγδαία χωρίς υπόβαθρο. Χωρίς προοπτική. Για το σήμερα, άντε και για το αύριο. Βραχύ το όραμα των κεφαλών (από εκεί «όζει» άλλωστε), γενικές οι γνώσεις τους και «λίγες» οι ικανότητές τους σε περιόδους κρίσης - φάνηκε εκ του αποτελέσματος άλλωστε. Είναι δυνατόν φερ’ ειπείν, το καλοκαίρι του 2007 που καίγονταν η Αμερική, που έμπαινε φουρνέλο στα οικονομικά θεμέλια της Ευρώπης, κύκλοι του «συνδέσμου» να μιλούν για προοπτική σημαντικής αύξησης της αγοράς σε βάθος τριετίας; Είναι δυνατόν ν’ ακούς από brand manager του χώρου ότι τα πέριξ των 300.000 (νέων επιβατικών ετησίως), είναι «απόλυτα λογικό νούμερο» για μια αγορά 11 εκατομμυρίων νοματαίων, καθότι «υπάρχει και το παράδειγμα του Βελγίου»; Ασχέτως βιοτικού επιπέδου, οικονομικών συνθηκών κλπ; Έτσι, γενικά; Με το ημερολόγιο να γράφει «2009»; RISK management της οκάς, διοίκηση επιχειρήσεων επιπέδου…

Πάντα πίστευα πώς, αν θες να πουλάς με επιτυχία φριτέζες, πρέπει να ξέρεις από πατάτες - και όποτε το εξέφρασα δε μου βγήκε σε καλό. Η ιστορία τούτου του κλάδου έδειξε ότι ένας «καλός πωλητής» (σε όποιο σκαλί και αν βρίσκεται· από απλός σύμβουλος πωλήσεων μέχρι CEO) μπορεί να πουλά αποδοτικά από σαμπουάν έως και αυτοκίνητα, αρκεί να υπάρχει ομαλότητα στην αγορά. Όταν τα πράγματα ζορίσουν όμως, το καράβι μπορεί να το σώσει μονάχα ένας πραγματικός γνώστης του αντικειμένου. Ο οποίος βέβαια θα έχει και την προφανή εμπειρία στο τι σημαίνει «αγορά», με τη διευρυμένη έννοια του όρου. Στην Ελλάδα δυστυχώς, οι εισαγωγείς/πολυεθνικές, η κορυφή της πυραμίδας δηλαδή, επένδυσαν (στην πλειοψηφία τους), περισσότερο στο τουπέ παρά τη γνώση. Εξού και το αποτέλεσμα.

 

Βλέποντας τι γινόταν στα ρετιρέ, εύκολα μπορεί κάποιος να φανταστεί τι συνέβαινε από εκεί και κάτω. Εκεί κόχλαζαν διαφόρων ειδών, «μπαρόκ» καταστάσεις: όπως π.χ. οι dealers και mega dealers. Όπου από το «γενικό εμπόριο» ή τον τουρισμό, βρέθηκαν τραπεζικώς ωθούμενοι με ιδιόκτητες εγκαταστάσεις  εκατομμυρίων και test drives των 70, 80 ή 100 χιλιάδων ευρώ (πάντα με ΔΟΚ, για να γράφει το όνομα του πελάτη η πρώτη άδεια και να μη χάνει αξία στη μεταπώληση). Με consultors από «τα κεντρικά», να τους φουσκώνουν τα μυαλά και να τους κάνουν να ονειρεύονται κέρδη, market shares και βέβαια, Δόξα. Διότι τον Πλούτο πολλοί εμίσησαν. Τον Γκούφι ουδείς (κλεμμένο).

Δίπλα σε αυτούς και οι έμποροι μεταχειρισμένων. Με stock δεκάδων Lambo, Aston και «αλόγατα» κάθε είδους (Ιταλικά, Γερμανικά, Αμερικάνικα), βαθιά χωμένοι και αυτοί στα δάνεια. «Κεφάλαια κίνησης» τα ονόμαζαν οι τράπεζες και μόλις έλαβαν «εντολή» και τα γύρισαν σε τακτής λήξης, έγινε το «έλα να δεις». Αλησμόνητη θα μου μείνει η ιστορία με την κοσμοσυρροή σε υπόγειο γκαράζ, όπου μετά από κατάσχεση, υπάλληλοί χρηματοπιστωτικού ιδρύματος μπαινόβγαιναν στις Murcielago και τις 430 λες και είχαν βρεθεί σε κάποια privé, executive έκθεση.

Τι να πούμε λοιπόν για τους πιο κάτω: τον μικρομεσαίο «κολλητό» που τα έβαλε όλα στο “zéro” ανοίγοντας πλυντήριο στη γειτονιά (με δάνειο και επιδότηση), το μαστορόπουλο που άνοιξε και αυτό με τον ίδιο τρόπο μαγαζί βελτιώσεων για να πιάσει τα «Σαξόραλλα» της «Βούτας», τον τυχάρπαστο που έγινε εκδότης περιοδικών πουλώντας όνειρο και μεγάλη ζωή (βασιζόμενος στη διαφήμιση του importer και τον φίλο με τις γνωριμίες), ή τον έτσι και τον αλλιώς. Να πώς δημιουργήθηκε ο πύργος της Βαβέλ. Τι χρειαζόταν μετά από αυτά; Μια σπίθα.

Προφανέστατα και Ελληνική κρίση δεν ήταν μια απλή σπίθα. Πολλά έχουν γραφτεί, πολλά έχουν ειπωθεί και πολλά θα αναλυθούν στο μέλλον, μόλις αρχίσει να κατακάθεται η σκόνη. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η έκτασή της δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Όποιος ισχυρίζεται κάτι τέτοιο είναι α) insider β) guru γ) φαφλατάς/φελλός. Εάν όμως ο χώρος ήταν σχετικά υγιής, οι απώλειες θα ήταν ευθυγραμμισμένες με τις αντίστοιχες των υπολοίπων μεγάλων κλάδων του εμπορίου. Δεν θα βρισκόμασταν από τις 280 στις 58 χιλιάδες μέσα σε μια πενταετία, όπου σχεδόν το 40% αυτών είναι εταιρικά αυτοκίνητα. Σημαίνουν πολλά αυτά τα νούμερα. Ακόμα και για τον πιο άσχετο.

Τι έγινε συνεπώς με τον κλάδο του αυτοκινήτου; Φταίνε οι μεγαλέμποροι και οι πολυεθνικές; Φταίνε οι επαγγελματίες γενικώς; Φταίνε τα trends του marketing που χόρευαν στο ρυθμό των «άρρωστων»* χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της εποχής που μοίραζαν easy money; Ποιος φταίει; Τελικά μάλλον αυτός που είχε το «κατοχικό σύνδρομο». Αυτός που μόλις ένιωσε ότι έχει καταναλωτική ικανότητα, αντί να επιδείξει λογική και σύνεση, συμπεριφέρθηκε με βουλιμία και έπαρση. Αυτός που ήθελε να δείξει ότι ήταν «και αυτός στο κότερο». Αυτός που τελικά ήταν ο θήτης και το θύμα της ιστορίας. Τίποτα το διαφορετικό δεν έγινε σε σχέση με ότι έχουμε συνηθίσει στη σύγχρονη ιστορία της χώρας μας. Ένα ακόμα γαϊτανάκι που πλέχτηκε γύρω από έναν στύλο χωρίς θεμέλια. Με bonus track τον αυξημένο τζίρο σε σχέση με άλλα, (λόγω της φύσης του προϊόντος) που διόγκωσε το μέγεθος της φούσκας. Ένα ακόμα υποσύνολο μιας κοινωνίας, που δείχνει εντονότερα τη γενικότερη δόμησή της. Το ζεϊμπέκικο του Άκη, το Panerai, και τελικά οι δύο (μπορεί και τρεις) γενιές που κλείσαν τα μάτια, γύρισαν την πλάτη στη λογική και μπήκαν στο tripάκι να κυνηγήσουν μια ουτοπία.

 

* Γιατί άρρωστα (αν όχι επικίνδυνα); Όταν μία τράπεζα αξιολογεί τους υπαλλήλους της και στοχοθετεί τα bonus τους βάσει του όγκου των καταναλωτικών δανείων που εγκρίνουν καθημερινά, όταν δίνει OK για ανάληψη δανείων με προτιμολόγια και καταλύει τις διαδικασίες της γιατί «ο πελάτης είναι σφαίρα επιρροής και θα μας φέρει κι άλλους», ε, τότε και ο πιο αδαής μπορεί να αντιληφθεί τον λόγο. Έλεγχος; Ασφάλεια δανείων; Τι εννοείτε καλέ κύριε;

 

ΥΓ. Φίλος καλός και γνώστης μ’ έστειλε: ο αριθμός των αυτοκινητιστικών site και blog που ασχολούνται με νέα, δοκιμές, παρουσιάσεις κλπ., είναι πλέον τριψήφιος. Και όσοι τα τρέχουν (ή οι περισσότεροι τέλος πάντων) προσπαθούν να χτυπήσουν τις ίδιες πόρτες, προσδοκώντας λίγο νερό από μία βρύση που έχει στερέψει. Δεν μαθαίνουμε τελικά από τα λάθη μας. Ή μήπως πάσχουμε από «ιδρυματισμό», που έλεγε έτερος φίλος, Φινλαμιώτης; Εμείς, ο Chris κι ο Jeremy…

Η φωτογραφία του άρθρου είναι έργο του Pieter Bruegel


Στην ενότητα "ΣΤΗΛΕΣ" φιλοξενούνται προσωπικές απόψεις που δεν εκφράζουν απαραίτητα τη γνώμη του gocar.gr