GAZ Volga: Αγέλαστο αστείο

Και αυτό γιατί η αυτοκίνηση επί Σοβιέτ ήταν ένα ανέκδοτο με το οποίο κανείς δεν γέλασε ποτέ. Άλλωστε ήταν ένα αναγκαίο κακό ενάντια στον ίδια την ιδεολογία του μαρξισμού!

Πρακτικά η αυτοκινητοβιομηχανία επί υπαρκτού σοσιαλισμού ήταν ανύπαρκτη. Τουλάχιστον όπως την εκλογικεύουμε στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο μας. Και αυτό γιατί το «ιδιωτικό μεταφορικό μέσο» απλά δεν υπήρχε σαν ιδέα, αλλά και σαν πράξη στον κόσμο πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα (όπως τον είχε ονομάσει ο Winston Churchill) και κινήθηκε μόνο μέσα στα πλαίσια ενός αναγκαίου κακού.

Δεν υπήρχε χώρος για ιδιωτική μετακίνηση στην μαρξιστική ιδεολογία και έτσι πρακτικά κανείς ιδιώτης δεν μπορούσε να αγοράσει αυτοκίνητο. Πρώτα από όλα γιατί δεν είχε τα χρήματα, αλλά ακόμα και εάν έβρισκε έναν κουβά με ρούβλια θαμμένα στο χωράφι του δεν θα μπορούσε να αποκτήσει το ιδιωτικό του όχημα, γιατί απλά όλη η παραγωγή ήταν περιορισμένη και «κλεισμένη» από την κομματική νομενκλατούρα. (Στα ελληνικά μεταφράζεται σαν «τα δικά μας παιδιά»!)

Έτσι όποια αυτοκίνητα έφτασαν στην ευρωπαϊκή αγορά ήταν καθαρά για λόγους εισαγωγής συναλλάγματος και σε πολύ χαμηλή τιμή, σε μια προσπάθεια να πουληθούν όπως-όπως, αφού η σχεδίαση, η ποιότητα και η τεχνολογία που αντιπροσώπευαν ήταν και αυτά ανεκδοτολογικού επιπέδου και όχι συγκρίσιμα με αυτά του «υπαρκτού καπιταλισμού».

Τέλος, την αυτοκινητοβιομηχανία στην τέως Σοβιετική Ένωση θα πρέπει να τη δούμε υπό το πρίσμα της απουσίας του οποιαδήποτε ανταγωνισμού και υπό το πρίσμα του αναγκαίου μεταφορικού μέσου, το οποίο όμως αποτελούσε μια πολυτέλεια για τα κομματικά μέλη που έτσι διαχώριζαν τη θέση τους από τους εργατο/αγρότες, οι οποίοι θα έπρεπε να χρησιμοποιούν τα μαζικά μεταφορικά μέσα, όπως κάθε καλός σοβιετικός πολίτης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα Volga της GAZ, το οποίο άρχισε την παραγωγή του το 1956 και την τερμάτισε το 1970 σε τέσσερις γενιές, σαν Star (αστέρι, για ευνόητους λόγους), Shark (καρχαρίας), Baleen (γαλάζια φάλαινα, λόγω της μάσκας) και Shed.

Ιστορία

Το GAZ M-21 ξεκίνησε το 1956 ως αντικαταστάτης του GAZ M-20 (που είχε αρχίσει τη ζωή του το 1946) με σχεδίαση… αμερικαίν και τυπική της δεκαετίας του ’50 με μάσκα… δόντια, καταλήγοντας σε… φτεράκια! Σχεδιάστηκε από τον Lev Yeremeev σαν τετράθυρο sedan και χωρίς να είναι τίποτα το εξαιρετικό, θα μπορούσε κανείς να το περιγράψει σαν τυπικό, αν το συγκρίνει με τα αντίστοιχα δυτικοευρωπαϊκά. Οι γυάλινες επιφάνειες ήταν με μονοκόμματα τζάμια εμπρός και πίσω και ο τετρακύλινδρος κινητήρας διέθετε επικεφαλής βαλβίδες και έφτανε τα 2.432 κ. εκ., αποδίδοντας 65 ίππους. Μάλιστα να τονίσουμε εδώ ότι τα μηχανικά μέρη είχαν εξολοκλήρου σχεδιαστεί από τους σοβιετικούς μηχανικούς.

Ήταν ένα απόλυτα συμβατικό τεχνολογικά τετράτροχο και εν ολίγοις ξεπερασμένο από τις πρώτες ώρες της ζωής του. Και αυτό γιατί οι αναρτήσεις αποτελούνταν από ημιελλειπτικά φύλλα σούστας πίσω (όπου μεταφέρονταν η κίνηση του διαμήκη κινητήρα), το σύστημα διεύθυνσης ήταν τύπου κοχλία και τα φρένα ταμπούρα σε όλους τους τροχούς. Όλα αυτά πρακτικές λύσεις που μας έρχονταν από πριν τον πόλεμο.

Όμως, όπως είπαμε, αν και όλα αυτά μπορεί να ήταν ξεπερασμένα, ήταν δικαιολογημένα ως επιλογές γιατί η Σοβιετική Ένωση εκείνες τις ημέρες είχε κάποιες ιδιαιτερότητες οι οποίες υποστήριζαν και απαιτούσαν τις αρχαιοπρεπείς λύσεις. Πρώτα από όλα, η τεράστια έκτασή της, δεύτερον οι ανύπαρκτοι δρόμοι και τρίτον φυσικά η απουσία οποιαδήποτε επισκευαστικής μονάδας για χιλιάδες χιλιόμετρα. Έτσι τα μηχανικά μέρη θα έπρεπε να ήταν όχι μόνο απλά, αλλά και επισκευάσιμα από τον οποιοδήποτε μεταλλουργό, που μπορούσε να χειριστεί τη φωτιά και το σφυρί!

Η δεύτερη γενιά, ο καρχαρίας που στα ρωσικά ονομάζονταν Acula ήταν ένα διευρυμένο face-lift με νέα φτερά, πίσω φώτα και εσωτερικό, ενώ η σημαντικότερη βελτίωση ήταν αυτή του κινητήρα που τώρα ανέβηκε στους 80 ίππους.

Η τρίτη και τελευταία μετενσάρκωσή του έγινε το1962, ως «φάλαινα» λόγω των κάθετων «δοντιών» στη μάσκα που θα γινόταν και το «σήμα-κατατεθέν» του αυτοκινήτου στις επόμενες γενιές (που ακολούθησαν μέχρι το 2010!), για να καταλήξουμε τυπικά στο GAZ-22 το 1962, που απέκτησε και έκδοση station-wagon (που όμως κυρίως χρησίμευσε ως ασθενοφόρο) και με το οποίο το Volga έκλεισε τον κύκλο του.

Όσο για τους αριθμούς, τα αντίτυπα στα οποία κατασκευάστηκε το GAZ M-21, από τις 10 Οκτωβρίου του 1956 μέχρι το 1970, έφτασαν μόλις τα 639.478. Νούμερο μηδαμινό αν κρίνουμε τη πληθυσμιακή διάσταση της Σοβιετικής Ένωσης.