Το παράδοξο της Αθήνας: Αυξάνεται η χρήση ΜΜΜ, δεν μειώνεται η κίνηση!

Σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες μετατρέπεται το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πρωτεύουσας, με τα δεδομένα να είναι αντικρουόμενα προβληματίζοντας ακόμα περισσότερο ειδικούς και νομοθέτες. Οι δρόμοι της πόλης είναι πλέον ασφυκτικά πλημμυρισμένοι από αυτοκίνητα, οι ώρες κυκλοφοριακής αιχμής «επεκτείνονται» συνεχώς, τη στιγμή που τα στοιχεία του ΟΑΣΑ κάνουν λόγο για στροφή των χρηστών των ΜΜΜ στα μαζικά προϊόντα κομίστρου.

Τι σημαίνει όμως πρακτικά το γεγονός ότι οι επιβάτες επιλέγουν προϊόντα πολλαπλών διαδρομών έναντι μεμονωμένων εισιτηρίων; Υπό κανονικές συνθήκες το στοιχείο αυτό θα έπρεπε να υποδηλώνει αύξησης στις επιβιβάσεις, ωστόσο η κατάσταση στους δρόμους της πόλης κάθε άλλο παρά στροφή των μετακινούμενων στα ΜΜΜ υποδεικνύει.

Διαχρονικά, το στοίχημα του ΟΑΣΑ ήταν να πείσει περισσότερους επιβάτες να επιλέγουν τα μαζικά προϊόντα (μηνιαίας, 6μηνιαίες, ετήσιες κάρτες, κάρτες πολλαπλών διαδρομών κ.α.) καθώς αυτή η συνθήκη ενισχύει την επιβατική κίνηση. Αυτός είναι και ο λόγος, που ακολουθώντας διεθνείς πρακτικές, προσφέρονται οι κάρτες απεριορίστων διαδρομών σε χαμηλότερη τιμή από ό,τι εάν κανείς προμηθεύονταν τον αντίστοιχο αριθμό μεμονωμένων εισιτηρίων.

Το παράδοξο όμως είναι ότι η ενίσχυση της διείσδυσης των μαζικών προϊόντων κομίστρου, δεν αποτυπώνεται στην κυκλοφοριακή εικόνα των δρόμων της Αθήνας. Και αυτό γιατί παρά την αύξηση των αγορών εισιτηρίων πολλαπλών διαδρομών, που συνεπάγεται και συστηματικότερη χρήση των αστικών συγκοινωνιών οι δρόμοι της πόλης εξακολουθούν να ασφυκτιούν από αυτοκίνητα.

Τα πολλαπλά εισιτήρια συμφέρουν, οπότε προτιμώνται

Ειδικότερα, έξι στις δέκα επικυρώσεις πραγματοποιούνται με προϊόντα πολλαπλών διαδρόμων στα ΜΜΜ, του ΟΑΣΑ. Το εισιτήριο των 10+1 διαδρομών παρουσιάζει αυξημένο μερίδιο αγοράς (31%) το 2022 έναντι του 2021 (29%) με την τάση να διατηρείται και το τρέχον έτος. Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στο σύνολο των μαζικών προϊόντων κομίστρου.

Η τιμή του πολλαπλού εισιτηρίου 10 + 1 διαδρομών ανέρχεται στα 12 ευρώ έναντι 13,2 ευρώ (όφελος 1,2 ευρώ), το 5πλο ενιαίο εισιτήριο κοστίζει 5,7 ευρώ έναντι 6 ευρώ (όφελος 0,3 ευρώ) και το 2πλο ενιαίο εισιτήριο ανέρχεται στα 2,3 ευρώ έναντι 2,4 ευρώ (όφελος 0,1 ευρώ). Το αντίτιμο της μηνιαίας κάρτας (30 ημερών) ανέρχεται στα 27 ευρώ, με ημερήσιο κόστος μόλις 0,9 ευρώ και της ετήσιας στα 300 ευρώ, με ημερήσιο κόστος μόλις 0,82 ευρώ.

Κερδίζουν έδαφος οι αγορές μέσω διαδικτύου 

Εντυπωσιακή είναι η αύξηση της προμήθειας προϊόντων κομίστρου από το διαδίκτυο αποτυπώνοντας τη γενικότερη τάση της αγοράς που δείχνει στροφή στις ηλεκτρονικές αγορές. Πλέον διατίθεται στο επιβατικό κοινό το νέο, περιβάλλον της ιστοσελίδας του ΟΑΣΑ προσφέροντας διευρυμένες δυνατότητες σε σχέση με το παρελθόν.

Το διαδίκτυο παρουσιάζει τη μεγαλύτερη άνοδο στις εισπράξεις από όλα τα υπόλοιπα κανάλια πώλησης, με αύξηση 92,6% το 2022 έναντι του 2021. Τα κυρίαρχα προϊόντα στις συναλλαγές που επιλέγουν οι επιβάτες μέσω διαδικτύου είναι η ATH.ENA card 30 ημερών με 23,9% και ακολουθεί το πολλαπλό εισιτήριο 10+1 διαδρομών με 20,8%.

Οι δρόμοι παραμένουν απροσπέλαστοι

Την ίδια στιγμή η στροφή των επιβατών των ΜΜΜ στα μαζικά προϊόντα όμως δεν αποτυπώνεται στην κυκλοφοριακή εικόνα της πρωτεύουσας. Οι δρόμοι είναι συστηματικά μποτιλιαρισμένοι, ενώ οι παραδοσιακές ώρες αιχμής φαίνεται ότι έχουν επεκταθεί… στον χρόνο σημαντικά. Οι μετακινήσεις πλέον είναι απρόβλεπτες ως προς τη διάρκειά τους καθώς η εικόνα του κυκλοφοριακού μεταβάλλεται συστηματικά χωρίς κάποια λογική εξήγηση όπως σημειώνουν οι συγκοινωνιολόγοι.

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας το κυριότερο φαινόμενο, που επιδεινώνει την κατάσταση δεν αποτελεί η αύξηση του αριθμού των κυκλοφορούντων οχημάτων αλλά η μεγαλύτερη διάρκεια που απαιτείται πλέον για να διανυθούν οι διαδρομές. Το γεγονός αποδίδεται κυρίως στον κορεσμό του οδικού δικτύου στο οποίο καταγράφονται συνεχώς έκτακτα περιστατικά όπως βλάβες στο οδόστρωμα, ατυχήματα, πορείες κ.α..

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σε ώρες αιχμής, με σταθερή ροή, η Λεωφόρος Κηφισίας εξυπηρετεί περίπου 12.000 οχήματα την ώρα. Παράλληλα η μετατόπιση των ωρών αιχμής μία ώρα αργότερα τουλάχιστον δυσχεραίνει σημαντικά την ομαλή κυκλοφορία των οχημάτων. Η πρωινή ζώνη αιχμής ορίζονταν μέχρι πρότινος μεταξύ 07:30 και 08:30. Σήμερα το διάστημα κυκλοφοριακού φόρτου φτάνει έως τις 09:30 π.μ. τουλάχιστον με αντίστοιχη μετατόπιση της απογευματινής ώρας αιχμής που έκλεινε κατά τις 6 μ.μ. και πλέον έχει επιμηκυνθεί έως και τις 7:30 μ.μ..

Σημαντική κρίνεται η συνεισφορά στο πρόβλημα του κυκλοφοριακού κορεσμού του κόμβου Μεταμόρφωσης αλλά και του Κηφισού. Και τα δύο σημεία αποτελούν το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του συγκοινωνιακού φαινομένου του μπουκαλιού, καθώς στην πορεία της διαδρομής περιορίζονται οι διαθέσιμες λωρίδες κυκλοφορίας προκαλώντας αυτομάτως συμφόρηση. Στο μεταξύ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι συστηματικά παρατηρούνται ακινητοποιημένα οχήματα λόγω βλάβης, ενώ εξακολουθούν και σημειώνονται τροχαία ατυχήματα – ιδιαίτερα στον Κηφισό - τα οποία επίσης αποτελούν εμπόδιο στην ομαλή διέλευση των οχημάτων.

Δείτε ακόμη: Αττική Οδός: Πώς αλλάζουν την Αθήνα οι νέες επεκτάσεις

Πως επηρεάζει η χρήση ΜΜΜ την κίνηση στο κέντρο της Αθήνας

Ασφυκτική παραμένει και η κατάσταση στο κέντρο της πόλης παρά τη βελτίωση της κατάστασης μετά την επανεμφάνιση του δακτυλίου πριν από δύο χρόνια περίπου. Οι συγκοινωνιολόγοι αποδίδουν την επιδείνωση της κυκλοφοριακής εικόνας στο κέντρο της πόλης στην εκτίναξη του τουρισμού, ο οποίος συνεπάγεται αυξημένη παρουσία τουριστικών λεωφορείων, ειδικά στα στενά όρια του κέντρου της πόλης. Η παρουσία λεωφορείων σε σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος της πόλης μεταφέρει το μποτιλιάρισμα και στους υπόλοιπους δρόμους του κέντρου της Αθήνας. Ταυτόχρονα η αδυναμία της Πολιτείας να βάλει σε τάξη τη διαδικασία ανεφοδιασμού των καταστημάτων του κέντρου, εκτός ωρών αιχμής, λειτουργεί επίσης επιβαρυντικά.

Οι εκάστοτε κυβερνήσεις έχουν προχωρήσει σε εξαγγελίες για λήψη μέτρων ορισμένα εκ των οποίων έχουν ληφθεί αποσπασματικά, ενώ άλλα παρέμειναν στη σφαίρα της θεωρίας. Γεγονός παραμένει ότι οι κάτοικοι της πρωτεύουσας παραμένουν κολλημένοι στο τιμόνι με τις αιτίες – πέραν των ψυχολογικών – να είναι πολυσύνθετες. Η επιλογή τρόπου μετακίνησης για κάθε πολίτη εξαρτάται από παράγοντες όπως το κόστος, η διάρκεια και η άνεση που προσφέρει το κάθε μέσο. Μπορεί το δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς να έχει επεκταθεί σημαντικά, εξακολουθεί όμως να μην επαρκεί. Παράλληλα οι συνδέσεις των σταθμών μέσων σταθερής τροχιάς με τα οδικά μέσα (λεωφορεία και τρόλεϊ) αποτελεί ένα κενό της συγκοινωνιακής δομής της πρωτεύουσας κυρίως λόγω της φτωχής εξυπηρέτησης των μέσων των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες).