Voisin C20 Mylord: Ανατρέποντας την ανατροπή

Τίποτα και κανένα άλλο αυτοκίνητο δεν είναι περισσότερο Art Deco από αυτή εδώ την υπογραφή του Voisin. Μην μπερδεύετε όμως το εκκεντρικό με το διαφορετικό, το C20 δεν προσπάθησε να πρωτοτυπήσει. Αντίθετα αυτό που ήθελε ο Gabriel Voisin ήταν να διαφοροποιηθεί! Και για αυτό δεν θα μπούμε στον πειρασμό να περιγράψουμε το Mylord απλά και μόνο σαν ένα εκκεντρικό δείγμα της Art Deco, που κυριάρχησε στα χρόνια του μεσοπολέμου. Άλλωστε ο Voisin ήταν γνωστός για την ιδιαιτερότητά του να θέτει τα δικά του μέτρα και σταθμά.

Μια ιδιαιτερότητα που γινόταν εμφανής στις επιλογές του. Για παράδειγμα ο κινητήρας που ήταν ένας V12, αλλά με κινητά χιτώνια. Δηλαδή ήταν μια εκδοχή του δίχρονου κινητήρα, αφού τα κινούμενα χιτώνια ουσιαστικά ανοιγόκλειναν τις θυρίδες μεταφοράς καυσίμου και καυσαερίων. Και ο λόγος που ο Voisin επέλεξε την πρακτική αυτή ήταν ότι ο δίχρονος αυτός κινητήρας ήταν ιδιαίτερα ήσυχος στη λειτουργία του και χωρίς κραδασμούς. Βασικά του μειονεκτήματα η κατανάλωσή του (που όμως κανένα δεν ενδιέφερε) και ο τεράστιος καπνός από καμμένο λάδι που ακολουθούσε το αυτοκίνητο, αλλά που και πάλι δεν ενδιέφερε κανένα.

Άλλωστε κατά τον Voisin, αν κάποιος πελάτης παραπονιόταν για οτιδήποτε δεν είχε παρά να αγοράσει αυτοκίνητο από κάποιον ανταγωνιστή του! Και οι ανταγωνιστές του στην hyper-luxury-sports κατηγορία που κινούνταν, δεν ήταν άλλοι από την Hispano-Suiza και την Bugatti!

Ο κινητήρας πάντως απέδιδε 114 ίππους στις 3.500 σ.α.λ. από 4.886 κ.εκατ. και το κιβώτιο που ακολουθούσε ήταν τεσσάρων σχέσεων. Το βάρος τέλος έφτανε τα 1.727 κιλά και ήταν πολλά για τα τέσσερα ταμπούρα.

 

Ως άτομο

Ας αναφερθούμε για λίγο στον Gabriel Voisin (1880-1973), γιατί σαν άτομο αξίζει τον κόπο. Πρώτα από όλα, όσο ακραίως και αν μας φαίνεται σήμερα ήταν ένα πολύ σοβαρό πρόσωπο. Αν και δεν ήταν «αυτοκινητάκιας» το αυτοκίνητο ήταν ένα από τα πάθη του. Όχι τόσο όμως σαν μεταφορικό μέσο, αλλά σαν ιδέα. Και αυτό γιατί θεωρούσε τον εαυτό του κατά βάση φιλόσοφο, άνθρωπο των ιδεών, εμπνευσμένο μηχανικό και εραστή! Σπούδασε καλές τέχνες, αλλά σαν πολλά ανεξάρτητα μυαλά στις αρχές του 20^ου αιώνα τον συνεπείρε ο… αέρας και οι πτητικές μηχανές. Μαζί με τον μικρότερό του αδελφό Charles ήταν από τους πρωτοπόρους του αέρα και μέχρι τον θάνατό του υποστήριζε ότι η ιστορία θα έπρεπε να μιλά για τους frères Voisin και όχι για τους αδελφούς Ράιτ. Γιατί πίστευε ότι αυτοί ήταν που είχαν κατασκευάσει τη πρώτη πτητική μηχανή βαρύτερη του αέρα που πραγματικά απογειώθηκε! Πάντως θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η πρώτη πετυχημένη του πτήση πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια μετά από αυτή των Ράιτ. Βέβαια για να πούμε όμως και όλη την αλήθεια το αεροπλάνο των Ράιτ απογειώθηκε χάρη στην μηχανική βοήθεια καταπέλτη και έτσι η πτήση τους δεν μπορεί να θεωρηθεί και πολύ… αυτόνομη!

Κατασκεύασε το πρώτο πραγματικό αεροπλάνο στο εργαστήριο της Avions Voisin το 1906 και ήταν τόσο πετυχημένο που ο γαλλικός στρατός το χρησιμοποίησε στον πρώτο μεγάλο πόλεμο.  Όμως μετά τον πόλεμο δεν υπήρχαν πλέον συμβόλαια για την μαζική παραγωγή αεροπλάνων. Έτσι ο Voisin αποφάσισε να ασχοληθεί με το high-end της αυτοκίνησης και φυσικά δεν άλλαξε το όνομα της εταιρείας του που συνέχισε να ανομάζεται Avions Voisin, αντί του πιο πραγματικής, αλλά πολύ συμβατικής Automobiles Voisin. Μάλιστα τα αυτοκίνητά του πείραν το χαρακτηριστικό γράμμα «C», μετά τον θάνατο του αδελφού Charles το 1912, αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το «C» απλά προέρχονατ από το «chassis».

Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου στην όμορφη πόλη του Belleville-sur-Saona, όμως τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν από τα καλύτερα, αφού πολύ σύντομα θα εγκαταλείψει την οικογένεια ο πατέρας του και η μητέρα του θα αναγκαστεί να κάνει κάθε είδους δουλειά για να τον μεγαλώσει μαζί με το αδελφό του, που άλλωστε υπήρξε και ο μοναδικός του φίλος. Σπούδασε στην Ecole Beaux Arts de Lyon, δηλαδή σε σχολή καλών τεχνών το 1899, αλλά ήταν η αεροναυπηγική που τον κέρδισε τελικά και θα γράψει το όνομά του πάνω-πάνω στη λίστα των γάλλων πρωτοπόρων του αέρα.

Στις 8 Ιουλίου του 1905 σε συνεργασία με τον Louis Bleriot θα καταφέρει να πετάξει με το πρώτο υδροπλάνο δικής του κατασκευής, αλλά η δεύτερη προσπάθειά του θα καταλήξει στο ποτάμι και παραλίγο να πνιγεί. Το 1906 θα σχεδιάσει ένα ολοκαίνουργιο αεροπλάνο με κυκλικά φτερά, το οποίο όμως ποτέ δεν θα καταφέρει να απογειωθεί και το 1909 θα κερδίσει το μετάλλιο της τιμής της Λεγεώνας.

Ένας ήταν ο κανόνας της ζωής του, η πρωτοπορία, αλλά όχι η πρωτοπορία ως αυτοσκοπός, αλλά πάντα ένα βήμα εμπρός, για χάρη της εξερεύνησης και μόνο! Πειραματίστηκε με αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων, έμβολα από μαγνήσιο, το 1921 παρουσίασε τα πρώτα φρένα με σύστημα αντιμπλοκαρίσματος (!) και το αγωνιστικό αυτοκίνητο που εμφανίστηκε το 1923 (ονομαζόμενο πολύ χαρακτηριστικά Laboratorie), ήταν μια πραγματική «πτέρυγα» και μάλιστα με πλαίσιο αυτοφερόμενο!

Όλα αυτά βέβαια πολύ λίγο ενδιέφεραν τους πελάτες του και έτσι κατά τα 19 χρόνια της ζωής της Avion Voisin (τα τελευταία έξη υπό τον μερικό του έλεγχο) η παραγωγή του κυμάνθηκε ανάμεσα στα 8.000 και 15.000 αυτοκίνητα. Ουσιαστικά κανείς δεν μπορεί να υπολογήσει τον ακριβή αριθμό. Πελάτες του, 86 βασιλείς και ανάμεσα στα celebrities ήταν ονόμα όπως η Josephine Baker, η Mistnquett (αστέρι του Moulin Rouge), o Man Ray (πρωτοπόρος κινηματογραφιστής) και o Rudolph Valentino! Όμως πολλά από τα αυτοκίνητά του πουλήθηκαν μόνο ως rolling chassis (χωρίς δηλαδή υπερκατασκευή), καθώς πολλοί ήθελαν την τεχνολογία των αυτοκίνήτων του, αλλά όχι την υπερβολή της σχεδίασής του. Και αυτό τον απογοήτευσε θεωρόντας ότι πολλά από τα σχέδια ήταν tres ordinaire!

Το 1925 θα πέσει με τα μούτρα στην haute couture και η χρονιά αυτή έιναι σημαδιακή, γιατί είναι η χρονιά που πραγματοποιήθηκε η Paris Exposition Internationale des Arts Decoratifs et Industriels Modernes. Μια έκθεση η οπoία ουσιαστικά γέννησε και την Art Deco. Ήταν μια νέα γεωμετρική θεώρηση του κόσμου με την ακρίβεια, την επιστημοσύνη, αλλά και την επανάσταση της τεχνολογίας, που γνώριζε η Ευρώπη εκείνες τις ημέρες.

 

Mylord

Ο Voisin ήταν από τους πρώτους που εξερεύνησε την νέα αισθητική η οποία και έγινε εμφανής στo C20 Mylord. Βέβαια κάποια στοιχεία υπάρχουν και στο C14 Lumineuse του 1927, αλλά η καθαρά πρισματική αισθητική του Mylord μαζί με τις ασυνεχείς καμπύλες, οι οποίες διακόπτωνται από κυβιστικά στοιχεία, κάνουν αισθητή την παρουσία τους καθαρά πλέον στο C20. Μάλιστα δεν θα πρέπει να τοποθετήσουμε σχεδιαστικά το C20 στην κατηγορία των αυτοκινήτων «Streamline Moderne», η οποία εξελίχτηκε στη δεκατία του 30’, αν και αυτή φέρει την καταγωγή της από την Art Deco. Και αυτό γιατί τα Streamline αυτοκίνητα είχαν σαν πρωταρχικό στόχο την αεροδυναμική. Η σχολή αυτή εμπνεύστηκε από την Art Deco, αλλά οι γραμμές εδώ είναι ολοκληρωμένες και με περισσότερη ροή. Θα τις περιγράφαμε σαν όμορφες και η σχεδιαστικά αυτή άποψη μας έδωσε μερικά από τα αμορφότερα αυτοκίνητα όλων των εποχών, σαν το Bugatti Atlantic, αλλά και τα Aero-series του ίδιου του Voisin. Μόνο που όσο ισορροπημένη και αν είναι σχεδιαστικά αυτή η άποψη, δεν είναι ανατρεπτική και αποκαλυπτική.

Στο C20 δεν θα βρείτε ούτε μια συνεχόμενη καμπύλη και ο χώρος των επιβατών είναι ένα τετράγωνο κουτί με την χαμηλή οροφή τελείως επίπεδη. Τα δύο αποθηκευτικά κουτιά δεξιά και αριστερά (πίσω από τους εμπρός τροχούς), κάθε άλλο παρά σαν συνηθισμένα μπορούν να περιγραφούν. Δεν ξέρουμε αν αισθητικά το αυτοκίνητο σας αρέσει, αλλά η σχεδίασή του και μόνο απαιτούσε τεράστιο θάρρος! Όπως άλλωστε θάρρος απαιτούσε και το κέλυφος από το κιβώτιο ταχυτήτων που… έμπαινε στον χώρο των επιβατών σαν γλυπτό (!), χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να καλυφθεί, μαζί με την αλυσίδα η οποία έπαιζε ρόλο καλωδίου για τα φρένα.

Και αυτό ήταν ένα ακόμα χαρακτηριστικό του Voisin, δηλαδή ότι παρά τις διαφορετικές εφαρμογές τελικά όλα τα επιμέρους στοιχεία των αυτοκινήτων του ήταν καλά σχεδιασμένα και τελικά λειτουργούσαν χωρίς προβλήματα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ήταν πέρα της πεπατημένης τεχνολογικής πρακτικής των ημερών.

Παρουσιάστηκε στο Paris Motor Show του 1930 και πιστεύεται ότι κατασκευάστηκαν τελικά κάτι μεταξύ των 20 και 30 αντιτύπων, ενώ ακόμα και σήμερα ακόμα ανακαλύπτονται αυτοκίνητα με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό που βρέθηκε τυχαία κρυμμένο πίσω από ένα τοίχο από τη δεκαετία του 40’, σε μια προσπάθεια να σωθεί από τα γερμανικά στρατεύματα που εισέβαλαν στη Γαλλία.

Η ιστορία του αυτοκινήτου είναι γεμάτη από μικρές και μεγάλες παραφωνίες που την κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Ο Voisin και το C20 είναι δύο από αυτές!