TOY STORIES: Όχι, παίζουμε!

(*) Ακριβής μετάφραση του αγγλοσαξονικού: «The only difference between men and boys is the size of their toys!»

 

Το παιχνίδι, όπως άλλωστε θα βρείτε σε κάθε βιβλίο παιδικής ψυχολογίας, κάθε άλλο παρά… παιχνίδι είναι. Είναι περισσότερο εκπαίδευση και λιγότερο αναψυχή. Μάλιστα, ο καταναγκαστικός τρόπος με τον οποίο τα παιδιά παίζουν σήμερα - και όλοι μας κάποτε ήμασταν παιδιά, ασχοληθήκαμε με το να «παίζουμε» - περισσότερο φαντάζει σαν μια πράξη ανάγκης για επιβίωση, παρά χαρούμενες στιγμές ξεγνοιασιάς, όπως θα θέλαμε να τις περιγράφουμε και να τις θυμόμαστε. Και αν σήμερα ο κόσμος των παιχνιδιών όπως τον θυμόμασταν οι μεγαλύτεροι έχει αντικατασταθεί από ένα καινούργιο, εντελώς διαφορετικό, ψηφιακό, δεν είναι πολύ μακριά οι μέρες που όλος αυτός ο κόσμος ήταν πραγματικός και τριών διαστάσεων, έστω και σε μικρογραφία.

Από τη μία, τα κοριτσάκια είναι προφανές ότι στο παρελθόν εκπαιδεύονταν πάνω στις κούκλες τους. Έπιναν τσάι σαν μικρές κυρίες, προετοιμάζονταν θαρρείς για τους μετέπειτα ρόλους που τους επιφύλασσε ο… πολιτισμός.

Στον αντίποδα, τα αγοράκια ασχολούνταν με μια πιο βάρβαρη εκπαίδευση που περιλάμβανε «πόλεμο», «κλέφτες και αστυνόμους» (το ίδιο είναι), ακόμα και ποδόσφαιρο (και πάλι το ίδιο είναι), μαζί με διάφορες άλλες αθλητικές δραστηριότητες. Πράξεις προετοιμασίας για τις αναπόφευκτες μέρες αντιπαράθεσης, είτε... εκ παρατάξεως ήταν η αντιπαλότητα, είτε σε επίπεδο bonus! Έτσι, τα «στρατιωτάκια» θα μπορούσαν να θεωρηθούν σαν η πρώτη πράξη εκπαίδευσης σε συσχετισμούς οργάνωσης, παράταξης και δύναμης πυρός, μάλιστα λίγο πιο παραστατικά από το σκάκι. Αν και βέβαια όλα αυτά σήμερα έχουν αντικατασταθεί από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια πολέμου.

Τα αυτοκινητάκια πάλι, τα Matchbox, τα Dinky και τα Corgi toys των παιδικών μας χρόνων, ας μη γελιόμαστε, δεν ήταν τίποτα άλλο από την προετοιμασία των νέων εκείνης της εποχής για την μετέπειτα ένταξή τους σε μια καταναλωτική κοινωνία, όπου το αυτοκίνητο ήταν η κορώνα της επιτυχίας.

 

Στη Digital εποχή

Τα παιχνίδια άρχισαν από τη πρώτη μέρα που η μήτρα έπαψε να είναι η μόνη εμπειρία ζωής. Τα μικρά γατάκια φαντασιώνονται ότι κυνηγούν τον ποντικό, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα φύλλο που το παρασέρνει ο αέρας. Τα παιδάκια πάλι, έφτιαξαν τα πρώτα τους πήλινα σκυλάκια στη Μεσοποταμία και τα κοριτσάκια της αρχαίας Αθήνας είχαν πραγματικές κούκλες, ενώ τα αγοράκια έσερναν αλογάκια που κυλούσαν σε ρόδες. Ουσιαστικά, για μερικές χιλιάδες χρόνια τίποτα δεν είχε αλλάξει, μέχρι τα Amiga και Atari! Σήμερα, όλος αυτός ο κόσμος του υπαρκτού παιχνιδιού έχει περάσει πλέον στη φάση της μνήμης. Στρατιωτάκια δεν υπάρχουν πια, τα Cars είναι και αυτά ψηφιακά και καρικατούρες των πραγματικών, ενώ τα σύγχρονα παιδιά πολύ πιο εύκολα κατανοούν τις δυνατότητες της ταμπλέτας, παρά κάνουν ήχους με το στόμα τους σε μια μάχη… ιπποτών. Τα γραφικά είναι απίστευτα, η δύναμη της εικόνας και του ήχου ανυπέρβλητη. Αλλά πάλι θα μπορούσε να κατονομάσει κανείς σαν εχθρό την ίδια την ακινησία, το στατικό μέσα σε ένα κόσμο όπου η δυναμική είναι μια πράξη που περιορίζεται σε μια καρέκλα και μια οθόνη. Ο κόσμος όμως αλλάζει, εξελίσσεται. Και τα σύγχρονα παιδάκια, όλων των μεγεθών, είναι πλέον έτοιμα για το επόμενο βήμα…