ZIL: Back in USSR

Ήταν το Σοβιετικό αντίστοιχο της GM. Μια αυτοκρατορία πάνω σε τροχούς. Τόσο τεράστια που κανείς ποτέ δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος. Για σχεδόν ένα αιώνα κατασκεύαζε κάθε είδους φορτηγά και «λιμουζίνες» πολυτελείας για τους αξιωματούχους του κόμματος. Τα ZIL ήταν από τα ιερές εικόνες του Ψυχρού Πολέμου και όλοι οι πρόεδροι των Σοβιέτ έπρεπε να έχουν από ένα! Όμως με την μετάλλαξη σε Ρωσία, από Σοβιετική Ένωση κανείς πλέον δεν ήθελε τις χοντροκομμένες κατασκευές της ZIL. Το 1992 όταν αποφασίστηκε η ιδιωτικοποίησή της, πρακτικά σήμανε το τέλος της και διαλύθηκε. Κανείς δεν την ήθελε και πολύ σύντομα οι τεράστιες εγκαταστάσεις της κατεδαφίστηκαν για να μετατραπούν σε οικιστικές περιοχές, με γήπεδο για χόκεϊ σε πάγο! Ακόμα και ο πρόεδρος Yeltsin προτίμησε μια Mercedes!

 

Zavodimieni Likhachev

Και όμως πριν μισό αιώνα, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο! Το επίσημο όνομα του εργοστασίου που ιδρύθηκε στη δεκαετία του ’30, ήταν Zavod imieni Likhachev και φέρει τα παράσημα του «Κόκκινου Λαβάρου» και του «Λένιν» για τις επιτυχίες του στη παραγωγή φορτηγών, τα οποία για χρόνια κινούσαν τον κόκκινο στρατό και τους αυτοκινούμενους βαλλιστικούς πυραύλους. Και μπορεί το κυρίως αντικείμενο της παραγωγής του να ήταν πάντα τα φορτηγά, αλλά κατά τη δεκαετία του ’50 το ρωσικό εργοστάσιο κατασκεύασε ακόμη ψυγεία και ποδήλατα.

Το όνομά του σήμαινε: «εργοστάσιο που πήρε το όνομά του από τον Likhachev», ο οποίος ήταν και ο πρώτος διευθυντής του εργοστασίου. Αργότερα το όνομά του είχε μετατραπεί σε ZIS εκ του Zavod imieni Stalin, δηλαδή «εργοστάσιο που πήρε το όνομά του από τον Στάλιν», αλλά όταν ο… πατερούλης πέθανε το 1953 και ανέλαβε ο Nikita Khrushchev που ήθελε να απομακρυνθεί από τον Σταλινισμό, το όνομα του εργοστασίου επέστρεψε στο όνομα του διευθυντή του, κάτι όχι και πολύ παράξενο για τα δεδομένα της Σοβιετικής Ένωσης, όπου τα πάντα μπορούσαν να… εξαφανιστούν!

Αν πάλι όμως ανατρέξουμε στο βάθος της ιστορίας θα ανακαλύψουμε ότι αρχικά το εργοστάσιο αυτό είχε ιδρυθεί το 1916 με το όνομα Moscow Automobile Society με τα αρχικά ΑΜΟ και όσο και αν σας φαίνεται περίεργο αρχικά συναρμολογούσε φορτηγά της Fiat και αργότερα αμερικάνικα White! Πάνω σε αυτά βασίστηκε η μετέπειτα παραγωγή του, ενώ τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και για τα αυτοκίνητα. Αντί να μπει στον κόπο και στο έξοδο να εξελίξει δικά της αυτοκίνητα προτίμησε να αγοράσει παλιές πρέσες και γραμμές παραγωγής από τον Δυτικό Κόσμο! Έτσι αγόρασε τη γραμμή παραγωγής της Packard και το 180 μετατράπηκε σε ZIS 110!

Οι τεράστιες εγκαταστάσεις των 100.000 εργαζομένων λίγο πιο έξω από τη Μόσχα περιλάμβαναν ακόμα και νοσοκομείο 500 κλινών με 600 άτομα προσωπικό, ενώ συνολικά η παραγωγή της ZIL απλώνονταν σε 17 εργοστάσια σε όλη τη τότε USSR. Κάθε παραγωγική δραστηριότητα τερματίστηκε το 2010 και τα κτίρια παραμένουν φαντάσματα μιας άλλης εποχή πριν την ισοπέδωσή τους, όπως άλλωστε ισοπεδώθηκε και όλο το οικοδόμημα του υπαρκτού σοσιαλισμού!