Ιστορίες της Alfa Romeo: Ο σύγχρονος μύθος της 156

Όταν η Alfa Romeo παρουσίασε το 1997 την 156 δεν μπορούσε να υπολογίσει τον αντίκτυπο που θα είχε στο κοινό. Είναι χαρακτηριστικό ότι με το λανσάρισμα της, σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι επισκέφτηκαν τις εκθέσεις της Alfa Romeo για να την δουν από κοντά. Σε μερικούς μήνες οι παραγγελίες ξεπέρασαν τις 100.000, ενώ μέχρι και το 2005 η 156 σημείωσε 680.000 πωλήσεις. Νούμερα που την καθιστούν ως μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η 156 παρουσιάστηκε στον τύπο το 1997 στο Centro Cultural de Belém της Λισαβόνας. Ο στόχος της εταιρείας ήταν έγινε αμέσως σαφής: η δημιουργία ενός sedan που θα συνδυάζει το στιλ με την ασυναγώνιστα δυναμική οδική συμπεριφορά, προσφέροντας την τέλεια ισορροπία μεταξύ απόδοσης και κρατήματος. Μια 100% αυθεντική συνταγή Alfa Romeo. Ο στόχος ήταν ιδιαίτερα φιλόδοξος και το αποτέλεσμα ένα από τα καλύτερα προσθιοκίνητα αυτοκίνητα όλων των εποχών.

 

Alfa Romeo και κίνηση στους εμπρός τροχούς
Τα πρώτα αυτοκίνητα που κατασκευάστηκαν είχαν την κίνηση στους πίσω τροχούς, παρ’ όλα αυτά η ιδέα της κίνησης στους εμπρός τροχούς ενθουσίαζε τους σχεδιαστές. Το θέμα απασχόλησε την Alfa Romeo στην μεταπολεμική περίοδο. Οι Satta Puliga και Busso είχαν πεισθεί για τις δυνατότητες αυτής της λύσης και ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα εξέλιξης που στόχευε η 1900 να αποτελέσει το πρώτο προσθιοκίνητο αυτοκίνητο της μάρκας. Όμως η εταιρεία αποφάσισε να ακολουθήσει διαφορετική πορεία.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η ιδέα της δημιουργίας μια μικρότερης προσθιοκίνητης Alfa Romeo μελετήθηκε και οδήγησε στην εξέταση πολλών διαφορετικών κινητήρων και συστημάτων μετάδοσης. Τελικά κανένα από αυτά δεν έφτασε στη φάση της παραγωγής, όμως η δημιουργία της πρώτης Alfa Romeo με κίνηση στους εμπρός τροχούς ήταν απλά θέμα χρόνου. Η στιγμή ήρθε όταν αποφασίστηκε η επέκταση της γκάμας με ένα μοντέλο μικρότερο από την Giulietta, το οποίο θα βοηθούσε στην αύξηση των πωλήσεων.

Η αποστολή ανατέθηκε στον Rudolf Hruska, «πατέρα» των διαφόρων εκδόσεων της Giulietta. Η Alfa Romeo του ζήτησε να αναλάβει μια διπλή αρμοδιότητα. Να σχεδιάσει ταυτόχρονο τόσο το νέο αυτοκίνητο, όσο και το εργοστάσιο που θα το κατασκεύαζε. Έτσι γεννήθηκε η Alfasud, η πρώτη Alfa Romeo με κίνηση στους εμπρός τροχούς.

Η Alfasud δημιουργήθηκε από «λευκό χαρτί» και αποτελεί μια από τις σπάνιες περιπτώσεις στην ιστορία του αυτοκινήτου όπου ένα εργοστάσιο σχεδιάζεται για να κατασκευάζει ένα συγκεκριμένο μοντέλο. Το ίδιο το αυτοκίνητο δεν είχε κανένα τεχνικό περιορισμό, εκτός από το να παραμείνει πιστό στους στόχους που τέθηκαν.

«Προφανώς έπρεπε να έχει μπροστινή κίνηση και να είναι ένα πολυτελές συμπαγές 5θεσιο αυτοκίνητο με μεγάλο χώρο αποσκευών.» Έτσι περιέγραψε ο Hruska την αποστολή του μερικά χρόνια αργότερα.

Ο κινητήρας “boxer” (επίπεδος με αντικριστούς κυλίνδρους) προτιμήθηκε σε σχέση με τον εν σειρά τετρακύλινδρο λόγο του χαμηλότερου ύψους του που επέτρεπε ένα πιο αεροδυναμικό προφίλ για το αμάξωμα. Το δύο όγκων αμάξωμα δημιουργήθηκε για να διευκολύνει την πρόσβαση στο χώρο αποσκευών, ο οποίος είχε την εντυπωσιακή χωρητικότητα των 400 λίτρων χάρη στην τοποθέτηση του ρεζερβουάρ καυσίμου κάτω από το πίσω κάθισμα, αντί της κλασσικής θέσης μεταξύ του πίσω καθίσματος και του χώρου αποσκευών. Ο νέος σχεδιασμός προσέφερε σημαντικά πλεονεκτήματα σε επίπεδο εκμετάλλευσης των εσωτερικών χώρων και ασφάλειας και ο ανταγωνισμός τον αντέγραψε σχεδόν αμέσως.       

Η Alfasud ήταν η πρώτη σημαντική εργασία που ανατέθηκε προσωπικά στον Giorgetto Giugiaro και αποδείχθηκε τεράστια εμπορική επιτυχία. Για να σεβαστεί όλους τους περιορισμούς σε επίπεδο χώρου και μεγέθους , ο νεαρός σχεδιαστής εφηύρε το χαρακτηριστικό ψηλό πίσω μέρος και το συνέδεσε με το αεροδυναμικό εμπρόσθιο τμήμα με απλές γραμμές. Το μοντέλο μπήκε στην παραγωγή το 1972, τη χρονιά που η μάρκα ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο μονάδων παραγωγής από την ίδρυση της. Η Alfasud σχεδόν ισοφάρισε αυτό το ρεκόρ με συνολικά 900.925 μονάδες να περνούν τη γραμμή παραγωγής από το 1972 έως το 1984 (χωρίς να υπολογίζονται οι εκδόσεις Sprint), μένοντας στην ιστορία ως η Alfa Romeo με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία.

 

Από την εκλογίκευση της παραγωγής στην έμφαση στη Μάρκα
Το 1986, η IRI (ιδιοκτήτης της Alfa Romeo από το 1933) πούλησε τη μάρκα και όλες τις εγκαταστάσεις της στο Fiat Group. Τα πρώτα χρόνια της νέας εποχής η διοίκηση εστίασε στην εκλογίκευση της παραγωγής και της αλυσίδα εφοδιασμού της. Τη δεκαετία του 1980 όλοι οι κατασκευαστές αναζητούσαν τις «συνέργειες». Οι διαδικασίες και τα προϊόντα ομογενοποιούνταν. Πολλά εξαρτήματα ήταν κοινά για λόγους κόστους. Οι σχεδιαστές ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθούν αυστηρούς περιορισμούς (όπως για παράδειγμα το μέγεθος των θυρών), στοιχείο που περιόριζε τη δημιουργικότητα.

Τα χρόνια που ακολούθησαν οι κανόνες αυτοί ατόνησαν. Στους πελάτες δεν άρεσε αυτή η υπέρμετρη ομογενοποίηση και αναζητήσουν αυτοκίνητα που ξεχώριζαν. Η προσωπικότητα της Μάρκας ανάκτησε το σημαντικό της ρόλο. Αυτό το σημείο καμπής επηρέασε σημαντικό το σχεδιασμό των αυτοκινήτων.

 

Σπορ συμπεριφορά, υψηλή απόδοση, πρωτοπορία (και στιλ)
Αυτή η αλλαγή για την Alfa Romeo σήμαινε επιστροφή στις ρίζες της. Το πρώτο μεγάλο βήμα στο δρόμο για την επαναφορά των ξεχωριστών χαρακτηριστικών ήταν η αναβίωση της Alfa Corse, της θρυλική αγωνιστική ομάδα όπου ο νεαρός Enzo Ferrari έκανε το ξεκίνημα του. Το 1993, η 155 GTA συμμετείχε στο DTM, το Γερμανικό Πρωτάθλημα Τουρισμού, με τον Nicola Larini να κατακτά τους 11 από τους 20 συνολικά αγώνες και την Alfa Romeo να επιστρέφει και πάλι στο πρώτο σκαλί του βάθρου στο Nürburgring.

Η συμβολή του σχεδιασμού ήταν καθοριστική. Η 164 του 1987, η πρώτη προσθιοκίνητη ναυαρχίδα της Alfa Romeo, σχεδιάστηκε από τον Pininfarina… όμως από εκείνη τη στιγμή ο ρόλος του Centro Stile Alfa Romeo γινόταν όλο και πιο σημαντικός.

Στο κέντρο του Αρέζε οι τεχνολογίες άλλαζαν. Το ίδιοι και οι διαδικασίες και οι άνθρωποι. Νέα συστήματα για το σχεδιασμό και την κατασκευή πρωτοτύπων με τη βοήθεια υπολογιστών αξιοποιήθηκαν. Η ομάδα του Centro Stile ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τα μηχανολογικά τμήματα, αφού η χρηστικότητα πρέπει να είναι και όμορφη. Η μορφή και η ουσία πάνε πάντα μαζί. Αυτή είναι η «αναγκαία ομορφιά» της Alfa Romeo.

 

Σχεδιάζοντας μια νέα σειρά
Το Centro Stile δεν δημιούργησε ένα μοντέλο, αλλά μια πλήρη σειρά. Μερικά χρόνια αργότερα το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Το 1995 η μάρκα παρουσίασε ένα νέο μικρομεσαίο δύο όγκων (την 145) και τον επόμενο χρόνο ακόμα ένα μικρομεσαίο δυόμιση όγκων (την 146). Ακολούθησαν οι σπορ GTV και Spider που σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με τον Pininfarina. Όμως η πραγματική αλλαγή ήρθε με την 156.

Η αισθητική της 156 ήταν ένα μοναδικό μίγμα δύναμης, πρωτοπορίας και κλασσικού στιλ. Η μάσκα ανέκτησε το σημαντικό της ρόλο και εισχώρησε στις γραμμές του προφυλακτήρα. Οι επιφάνειες ήταν τόσο κοντά με τους τροχούς που έδιναν αμέσως την αίσθηση δύναμης και απόλυτου κρατήματος στο δρόμο.
Η αναλογία μεταξύ των γυάλινων και μεταλλικών επιφανειών θύμιζαν περισσότερο coupe παρά sedan. Τα χερούλια για τις πίσω πόρτες ήταν σχεδόν αόρατα, κρυμμένα στο πλαίσιο των παραθύρων και τα «καθαρά» φτερά προσέδιδαν ένα εξαιρετικά γλυπτό και δυναμικό προφίλ. «Μοιάζει να κινείται ακόμα και σταθμευμένη», σχολίασε ο de Silva.

Παράλληλα η 156 έφερε και τη χρωματική αναζήτηση της μάρκας, στοιχείο που ήταν πολύ σημαντικό σε μοντέλα όπως η Carabo και η Montreal. Οι σχεδιαστές της Alfa Romeo πήραν έμπνευση από τη συλλογή του μουσείου της μάρκας που βρίσκεται στον ίδιο χώρο και στις μέρες μας. Παρατηρώντας το χρώμα της 8C 2900 B του 1938 εφηύραν το μπλε “Nuvola” το οποίο αποτελείται από πολλές στρώσεις πέρλας.

 

Προηγμένος σπορ χαρακτήρας
Η 156 ήταν ένα εκπληκτικό αυτοκίνητο και από τεχνική άποψη. Από τους μηχανικούς ζητήθηκε να εξελίξουν ένα μοντέλο  με «προηγμένο σπορ χαρακτήρα», το οποίο θα συνδύαζε τη δύναμη, με το χαμηλό βάρος και τον εξαιρετικό έλεγχο του αμαξώματος. Διαχρονικά αυτή ήταν η συνταγή που χαρακτήριζε την οδηγική εμπειρία με μια Alfa Romeo. Για να πετύχουν αυτό το στόχο χρησιμοποίησαν νέα υλικά (όπως μαγνήσιο και ειδικά κράματα χάλυβα), εξελιγμένη αρχιτεκτονική στην ανάρτηση και πολύ λεπτομερείς ρυθμίσεις ώστε να επιτευχθεί το ιδανικό επίπεδο κρατήματος και ακρίβειας των αντιδράσεων του αυτοκινήτου. Η 156 έπεισε τους πάντες. Ήταν το πιο οδηγοκεντρικό sedan της εποχής της, ενώ η αγωνιστική της έκδοση κυριάρχησε, κατακτώντας σε 10 χρόνια συνολικά 13 τίτλους.

 

Η γέννηση του “common rail”
Στο λανσάρισμα του αυτοκινήτου διαθέσιμα ήταν 6 κινητήρια σύνολα. O V6 Busso συνοδευόταν από τρεις “Twin Spark” που για πρώτη φορά συνδύαζαν τα δύο μπουζί ανά κύλινδρο (μια τεχνολογία που είχε χρησιμοποιήσει ο Giuseppe Merosi το 1914) με τις τέσσερις βαλβίδες ανά κύλινδρο.

Τότε στην Ευρωπαϊκή αγορά η βενζίνη ήταν το καύσιμο που κυριαρχούσε, αλλά αυτό θα άλλαζε και ήταν η Alfa Romeo που ξεκίνησε αυτή την επανάσταση. Η 156 ήταν το πρώτο αυτοκίνητο στον κόσμο που εφοδιαζόταν με το σύστημα “common rail”.

Οι δημοσιογράφοι που δοκίμασαν τις εκδόσεις 1,9 και 2,4 JTD στη Λισαβόνα, ενθουσιάστηκαν. Για πρώτη φορά οι κινητήρες diesel προσέφεραν απόδοση, άνεση και χαμηλό θόρυβο αντίστοιχο με εκείνο των βενζινοκινητήρων.  

“Car of the Year”
Η 156 κέρδισε τις καρδίες του κοινού και των ειδικών κατακτώντας για πρώτη φορά για την Alfa Romeo τον τίτλο “Car of the Year”. Η μικρότερη αδερφή της, η 147 (η οποία δεν μοιραζόταν μόνο στιλιστικά στοιχεία, αλλά και τα μηχανικά μέρη), ακολούθησε το παράδειγμα της μερικά χρόνια αργότερα, κατακτώντας την ίδια διάκριση το 2001.