Ferdinand Porsche VS Hans Ledwinka: Διαμάχη γιγάντων

Τώρα πως δύο από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές, αλλά και μυαλά, μπλέχτηκαν σε μια υπόθεση υιοθεσίας, αυτό είναι ένα άλυτο μυστήριο και που πολύ φοβόμαστε ότι θα παραμείνει στη σφαίρα του μυθιστορήματος στην οποία και ανήκει δικαιωματικά.

Πριν από όλα όμως ας δούμε τους εξέχοντες διεκδικητές.

 

FerdinandPorsche (1875-1951)

Γεννήθηκε στην Βοημία (σημερινή Τσεχία) της τότε Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας από γερμανόφωνους γονείς και πέρασε στην ιστορία σαν ο σχεδιαστής του πρώτου ηλεκτρικού αυτοκινήτου και του πρώτου τετρακίνητου. Επίσης θεωρείται ο πατέρας του VW Beetle (αυτό θα το ερευνήσουμε), ο δημιουργός των Mercedes-Benz SS/SSK, ενώ ήταν υπεύθυνος και για το Trofenwagen, που ήταν το πρώτο αγωνιστικό αυτοκίνητο με τον κινητήρα στο κέντρο και τη κίνηση πίσω. Στον δεύτερο μεγάλο πόλεμο ασχολήθηκε με πολεμικές μηχανές σχεδιάζοντας τα Tiger I, II και το Elefand, καθώς και το Panzer VIII, που όμως ποτέ δεν κατασκευάστηκε. Α, παρά λίγο να το ξεχάσαμε, ίδρυσε και την Porsche!

Οι σπουδές του ήταν ελάχιστες και περιορίζονταν στο Imperial Technical Scholl του Reichenberg, που όπως περιγράφετε ήταν μια τεχνική σχολή και αρχικά εργάστηκε στη Bela Egger Electrical Company όπου και εξέλιξε έναν ηλεκτρικό κινητήρα που λειτουργούσε στο κέντρο ενός τροχού. Η εφεύρεσή του αυτή τον οδήγησε στην Lohner, που κατασκεύαζε άμαξες για πρίγκιπες και βασιλείς, εξελίσσοντας εκεί το System Lohner-Porsche που ήταν ένα ηλεκτρικό όχημα με τα μοτέρ μέσα στους τροχούς. Αρχικά οι κινητήριοι τροχοί ήταν δύο, αλλά μετά έγιναν τέσσερις, που όμως δεν έγινε επιτυχία ζυγίζοντας 1800 κιλά. Το 1901, για να λύσει το πρόβλημα των κιλών δημιούργησε το «Mixte», που ήταν το πρώτο υβριδικό όχημα που χρησιμοποιούσε κινητήρα βενζίνης για να γεμίζει τις μπαταρίες.

Το 1931 ιδρύει την Porsche σαν εταιρεία όμως εξέλιξης με στελέχη τους περίφημους Karl Rabe, Erwin Komenda, Franz Xaver Reimspies και τον υιό του Ferry Porsche.

Θα επιστρέψει στην Στουτγάρδη το 1949, μετά την απελευθέρωσή του από τις Γαλλικές φυλακές όπου κρατούνταν σαν όμηρος, αλλά οι τράπεζες δεν του δανείζουν τα κεφάλια που χρειάζονταν Έτσι μπαίνει σε μια 356 και παίρνει σβάρνα  τις εκθέσεις της VW ζητώντας παραγγελίες και χρήματα προκαταβολικά. Επέστρεψε με τα χρήματα που ήθελε και έστειλε επιστολή στην τράπεζα, που δεν το έδωσε δάνειο, ευχαριστώντας την!

Πέθανε το 1951 σε ηλικία 75 ετών από καρδιακό επεισόδιο.

 

HansLedwinka (1878-1967)

Γεννήθηκε στο Klosterneuburg στη νότια Αυστρία, κοντά στη Βιέννη που ανήκε τότε στην

Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία. Υπήρξε ο επικεφαλής σχεδιαστής της Nesselsdorfer-Wagenbau, που αρχικά κατασκεύαζε βαγόνια τρένων και αργότερα αυτοκίνητα και φορτηγά για να αλλάξει το όνομά της σε Tatra.

Ο Ledwinka σχεδίασε τα Tatra Τ77, Τ87 και Τ97 με επίπεδους αερόψυκτους κινητήρες τοποθετημένους πίσω (σας θυμίζει κάτι;), ήταν αυτός που εξέλιξε την σχεδίαση «backbone» με φερόμενο πλαίσιο κεντρικά τοποθετημένο, πάνω στο οποίο στηρίζονταν ο κινητήρας και οι αναρτήσεις (τα φορτηγά της Tatra έγραψαν ιστορία με αυτή τους τη σχεδίαση), εξέλιξε μεγάλους οκτακύλινδρους αερόψυκτους κινητήρες σε σχήμα V, τοποθετημένους πάντα πίσω και ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε σοβαρά με την αεροδυναμική.

Μετά τον πόλεμο κατηγορήθηκε σαν συνεργάτης των γερμανών και φυλακίστηκε για πέντε χρόνια. Μετά την απελευθέρωσή του το 1951, πικραμένος δεν θέλησε να εργαστεί στην Tatra και μετακόμισε στο Μόναχο, μέχρι τον θάνατό του το 1967.

 

TatraV570

Όλα ουσιαστικά άρχισαν από το Tatra V570. Σαν πρωτότυπο η εξέλιξή του άρχισε το 1930 από μια ομάδα μηχανικών, επικεφαλής της οποίας ήταν οι Hans Ledwinka και Paul Jaray. Ο στόχος ήταν η κατασκευή ενός φτηνού αυτοκινήτου, αλλά η διεύθυνση της εταιρείας αποφάσισε να προσαρμόσει τις ιδέες της ομάδας σε πιο μεγάλες κατασκευές και έτσι πάνω στις ίδιες γραμμές παρουσιάστηκε το Tatra T77 και αργότερα το Τ97. Η δουλειά πάντως συνεχίστηκε στο V570 και το 1933 η Tatra προχώρησε στην παρουσίαση ενός ακόμα πρωτότυπου.

Ο Ledwinka πίστευε ότι ο κινητήρας πίσω είχε βασικά πλεονεκτήματα, όπως οικονομία χώρων αφού δεν απαιτούνταν κεντρικό τούνελ για τον άξονα μεταφοράς κίνησης. Έτσι οι επιβάτες θα κάθονταν πιο χαμηλά και το χαμηλότερο κέντρο βάρους με τη σειρά του θα βοηθούσε την οδική συμπεριφορά. Επίσης χάρη στην αερόψυξη δεν θα υπήρχαν τα ψυγεία νερού που δεν προσφέρουν πολλά στην αεροδυναμική την οποία ο Ledwinka υπηρετούσε μετά μανίας.

Το αποτέλεσμα ήταν η κλασική αρχική σχεδίαση να δώσει τη θέση της σε μια πολύ αεροδυναμική προσπάθεια με επίπεδο πάτωμα, χωνευτά χερούλια (1) και εμπρός τζάμι με γωνία 45 μοιρών! Ο κινητήρα ήταν πίσω από τον νοητό άξονα των πίσω τροχών, ήταν ένας δικύλινδρος αερόψυκτος μπόξερ 854 κ.εκατ. και απόδοσης 18 ίππων στις 3.500 σ.α.λ. και μόνο στο Τ97 του 1936 θα αποκτούσε τετρακύλινδρο επίπεδο, αερόψυκτο κινητήρα.

 

AutofurJedermann

«Αυτοκίνητο για τον καθένα», έτσι ονομάζονταν ο Type 12, που είχε σχεδιάσει ο Ferdinand Porsche με τα χρήματα της Zundapp, ώστε η τελευταία να λάβει μέρος στον διαγωνισμό για την κατασκευή του «αυτοκινήτου του λαού» που είχε προκηρύξει το ίδιο το γερμανικό κράτος. Υπήρχαν όμως διαφορετικές απόψεις ως προς την τελική σχεδίαση, γιατί ο Porsche προτιμούσε έναν επίπεδο τετρακύλινδρο κινητήρα, ενώ η Zundapp ήθελε μια πολύ πιο πολύπλοκη κατασκευή με αστεροειδή πεντακύλινδρο κινητήρα! Ο Porsche αναγκάστηκε να αποχωρήσει, αλλά αμέσως προσελήφθη για τον ίδιο σκοπό από την NSU που μπορεί μέχρι τότε να κατασκεύαζε μοτοσυκλέτες, αλλά δεν θα ήταν άσχημα αν μπορούσε να μπει στην κατασκευή αυτοκινήτων. Φυσικά το Type 32 που σχεδιάστηκε δεν ήταν άλλο από το Type 12, αλλά επειδή φαίνεται ότι υπάρχουν πλοκάμια διαπλοκής παντού, η NSU ένα πρωί έβαλε στο ψυγείο το project. Έτσι, χωρίς λόγο.

Το 1933 όμως και αφού σχεδόν όλοι οι γερμανοί κατασκευαστές είχαν ανακατευτεί στο σχέδιο αυτό, με ένα να ή με τον άλλο τρόπο, ο ίδιος ο Hitler απηυδισμένος από τις υπόγειες μάχες αποφάσισε να ακυρώσει τον διαγωνισμό και ανέθεσε κατευθείαν τη σχεδίαση στον Ferdinand Porsche. Οι διαταγές του ήταν να μεταφέρει δύο ενήλικες και τρία παιδιά με ταχύτητα 100 χλμ./ώρα! Το αυτοκίνητο ποτέ δεν έφτασε τη μαζική παραγωγή, παρά μόνο μετά τον πόλεμο.

 

Η διαμάχη

Δεν θα υπήρχε καμία σύγκρουση αν ο ίδιος ο Φίρερ (αν και δεν ήξερε να οδηγεί) δεν είχε την ιδέα να δημιουργήσει ένα «αυτοκίνητο για τον λαό»! Ήταν όμως όπως φαίνεται… κολλημένος με την σχεδίαση του Ledwinga, τον οποίο εκτιμούσε έχοντας ταξιδέψει πολλές φορές στην Τσεχία. Μάλιστα σε ένα γεύμα με τον Porsche του είχε πει: «Αυτό είναι το αυτοκίνητο για τους δρόμους μου αναφερόμενος στο Τ77.»

Δεν είναι μυστικό ότι το Beetle έμοιαζε εκπληκτικά με το Τ97 της Tatra, η οποία μήνυσε τον Porsche για κλοπή των σχεδίων. Όμως με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων η μήνυση… χάθηκε και μόνο μετά το τέλος του πολέμου η Ringhoffer-Tatra επανήλθε δικαστικά το 1961 και κέρδισε εξωδικαστικά το ποσό των 3.000.000 Deutsche Mark από την Volkswagen, για να μπει η υπόθεση στο αρχείο!

Φαίνετε ότι τελικά δεν θα μάθουμε ποτέ αν ο Porsche πραγματικά αντέγραψε τον Ledwinga, αν και οι δύο είχαν κοινές τεχνολογικές απόψεις, ή απλά γνωρίζοντας τις απόψεις του Hitler, σχεδίασε το αυτοκίνητο υποταγμένος σε κάποιον που δεν μπορούσες να πεις... όχι!