Pontiac GTO: On steroids

Θέλουμε όλοι να πιστεύουμε ότι το πρώτο «supercar» ήταν η Miura της Lamborghini που ανέβασε τη θερμοκρασία στην έκθεση της Γενεύης τον Μάρτιο του 1966. Και εδώ που τα λέμε, για να είμαστε σωστοί η Miura ήταν το πρώτο supercar ορίζοντάς το όχι μόνο από τις επιδόσεις του, αλλά από την τεχνολογική του δομή, δηλαδή κινητήρας στο κέντρο κ.λπ.

Αν όμως κάποιος θέλει να ορίσει το «υπεραυτοκίνητο» από τις επιδόσεις του και μόνο θα πρέπει να κοιτάξει στα «muscle cars» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και φυσικά στο Pontiac GTO που άρχισε την ιστορία. Όμως, αν θέλαμε να είμαστε περισσότεροι συνεπείς θα έπρεπε να το περιγράψουμε σαν το original GTi. Και αυτό γιατί η λογική πίσω από τα «μυώδη αυτοκίνητα» ήταν η τοποθέτηση κάποιου μεγάλου κινητήρα σε μια μεσαίου μεγέθους (για τα αμερικάνικα μέτρα και σταθμά) καρότσα μαζικής παραγωγής, με κάποια αναβάθμιση σε αναρτήσεις, φρένα και κιβώτιο ταχυτήτων. Η ιδέα μήπως σας θυμίζει κάποιο Golf;

 

Η αρχή

Όλα άρχισαν το 1963 όταν η GM αποφάσισε να εγκαταλείψει την εμπλοκή της στους αγώνες σε εργοστασιακό επίπεδο. Όμως δεν εγκατέλειψε τις αγωνιστικές της φιλοδοξίες και έτσι αποφάσισε να επενδύσει πάνω σε γρήγορες εκδόσεις που θα αποτελούσαν στη βάση ειδικά για τους αγώνες NASCAR, που γνώριζαν τεράστια δημοσιότητα μέσα από την εξάπλωση της τηλεοπτικής κάλυψης που γνώριζαν. Και να μην το ξεχάσουμε να το αναφέρουμε. Εκείνες τις ημέρες υπεύθυνος για την τεχνική υποστήριξη ήταν κάποιος DeLorean! Ναι, ο γνωστός.

Για το 1964 λοιπόν η GM έκανε το μεγάλο βήμα και ανακάτεψε την τράπουλα. Να θυμίσουμε ότι ήταν μέρες που η αμερικάνικη αυτοκινητοβιομηχανία προκειμένου να κρατήσει ψηλά το αγοραστικό ενδιαφέρον (και την κατανάλωση φυσικά) παρουσίαζε νέα μοντέλα κάθε χρόνο (!) και δεν μιλάμε για απλά face-lift. Εκείνη λοιπόν τη χρονιά το μεσαίο αυτοκίνητό της Pontiac θα ήταν το Tempest που διέθετε νέο πιο στιβαρό υποπλαίσιο (τότε όλα τα αυτοκίνητα διέθεταν υποπλαίσιο τύπου σκάλας) με το βάρος του στα 1540 κιλά. Μάλιστα λόγο της μέχρι τότε πρακτικής της GM που ήταν να εξοπλίζει τα αυτοκίνητα της με κινητήρες που είχαν σταθερή αναλογία συγκριτικά με το βάρος τους, που ήταν μια «κυβική ίντσα» για κάθε «δέκα πάουντς» βάρους (για να ακολουθήσουμε τα μέτρα και σταθμά της εποχής), το Tempest κανονικά θα έπρεπε να διαθέτει κινητήρα όχι μεγαλύτερο των 349 κυβικών ιντσών.

Όμως ο DeLorean και η ομάδα του ανακάλυψαν ότι στην ίδια καρότσα χωρούσε και ο V8 κινητήρας των 389 ιντσών, αφού λίγο πολύ διέθετε το ίδιο μπλοκ. Μια εβδομάδα μετά το αυτοκίνητο ήταν έτοιμο μαζί με πιο σκληρές αναρτήσεις και ενισχυμένο συμπλέκτη. Όταν μάλιστα το τμήμα marketing… evaluated (αξιολόγησε) το αυτοκίνητο ανακάλυψε ότι μια golden opportunity (χρυσή ευκαιρία) ανοιγόταν για μια νέα κατηγορία αγοραστών.

Βέβαια ίσως η ονομασία του ως GTO (Grand Turismo Omologato) να ήταν περισσότερο προκλητική από όσο έπρεπε και παρέπεμπε σε εικόνες (βλέπε Ferrari) που δεν θα έπρεπε, αλλά τους ξέρετε τώρα τους αμερικάνους, ονομάζουν το NBA ως Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Έτσι για το model year 1964 το GTO εμφανίστηκε στον κατάλογο της Pontiac σαν «option» και όχι σαν αυτόνομο μοντέλο σε μια προσπάθεια να αξιολογήσουν τις διαθέσεις των αγοραστών, με στόχο οι πωλήσεις να φτάσουν τα 5.000 αυτοκίνητα. Ο αριθμός αυτός δεν άντεξε ούτε δύο μέρες και αγανακτισμένοι ντίλερ ωρύονταν στα τηλέφωνα απαιτώντας περισσότερα αυτοκίνητα.

Τώρα με τον μεγάλο κινητήρα (389) που έφτανε τα 6.375 κ.εκατ. και αναπνέοντας μέσα από τρία διπλά καρμπυρατέρ της Roschester (Tri power) έφτανε τους 348 ίππους στη γρήγορη έκδοση, ενώ η πιο απλή με ένα τετραπλό καρμπυρατέρ περιοριζόταν στους 325 ίππους, αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Είχε προστεθεί νέο κιβώτιο ταχυτήτων τεσσάρων σχέσεων με τον μοχλό στο πάτωμα μαζί με «περιποιημένες» αναρτήσεις και όλα αυτά στη πολύ χαμηλή τιμή των 3.400 δολαρίων. Τιμή που ήταν 30% χαμηλότερη από αυτή του Austin Healey και 50% κάτω από αυτή της Jaguar E-Type. Το αποτέλεσμα ήταν για το 1964 να πουληθούν τελικά 32.000 αυτοκίνητα. Νούμερο που κρατήθηκε χαμηλά, γιατί δεν υπήρχαν κινητήρες διαθέσιμοι, ενώ την επόμενη χρονιά το νούμερο εκτοξεύθηκε στις 75.000 αυτοκίνητα. Η μαζική τρέλα των «muscle car» χτύπησε όλο το Detroit και διήρκεσε για σχεδόν μια ολόκληρη δεκαετία, μέχρι την πετρελαϊκή κρίση του 1973.

 

Η ιστορία

Το Pontiac GTO κατασκευάστηκε από την General Motors για δέκα χρόνια από το 1964 έως το 1974 κάνοντας μια σύντομη επιστροφή (μέσω Αυστραλίας) ως όνομα από το 2004 έως το 2006. Θεωρείται το πνευματικό παιδί των Russell Gee, Bill Collins και του John DeLorean. Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε τον γενικό διευθυντή της Pontiac, τον Elliot “Pete” Estes που πίστεψε στην ιδέα και έδωσε το πράσινο φώς και αυτό παρά τις αντιρρήσεις του Frank Bridge που ήταν υπεύθυνος πωλήσεων. Βασίστηκε πάνω στο Pontiac Tempest που διέθετε καρότσα με δύο πόρτες και φυσικά τη κλασική αρχιτεκτονική όλων των τότε αμερικάνικων αυτοκινήτων με υποπλαίσιο τύπου σκάλας και κινητήρα εμπρός με κίνηση πίσω.

Για το 1965 απέκτησε τη νέα μάσκα της Pontiac με τα τέσσερα κάθετα φώτα και οι κινητήρες αναβαθμίστηκαν με τον entry-level να ανεβαίνει στους 335 και τον γρήγορο (πάντα με τα τρία καρμπυρατέρ) στους 424. Τα βασικά προβλήματα όμως του αυτοκινήτου παρέμειναν και τα οποία δεν ήταν άλλα από το αργό τιμόνι (τέσσερις στροφές από σε άκρο σε άκρο) και τα παντελώς αδύναμα φρένα που τότε ακόμα ήταν ταμπούρα.

Από το 1966 απέκτησε και πάλι νέα εμφάνιση, αυτή τη φορά ακλουθώντας τη σχεδίαση «Coke-bottle» με μεγαλύτερο μεταξόνιο και την επόμενη χρονιά αναβαθμίστηκαν και πάλι οι κινητήρες που μεγάλωσαν στα 6,5 λίτρα με την απόδοση να σκαρφαλώνει στους 360 ίππους.

Από το 1968 θα πρέπει πλέον να μιλάμε για δεύτερη γενιά με ολοκαίνουργια σχεδίαση με περισσότερα ακόμα «φουσκώματα» και νέα χαρακτηριστική μάσκα, ενώ στα έξτρα υπήρχε και ταχύμετρο τοποθετημένο πάνω στο καπό του αυτοκινήτου, ώστε ο οδηγός να μην παίρνει τα μάτια του από τον δρόμο! Όμως πλέον ο συναγωνισμός ήταν μεγάλος και τα Chevrolet Chevelle και SS396 Plymouth Road Runner για πρώτη φορά ξεπέρασαν το GTO σε πωλήσεις, παρά το γεγονός ότι η Plymouth το 1969 πούλησε 72.287 αυτοκίνητα.

Προσηλωμένη στις συνεχείς αλλαγές για το 1970 το Tempest υποστεί ακόμα ένα face-lift αλλά αυτό δεν βοήθησε τις πωλήσεις που συνέχισαν να μειώνονται φτάνοντας τα 40.219 αυτοκίνητα.

Από το 1971 τα αυτοκίνητα πλέον καίνε αμόλυβδη βενζίνη , κάτι που φέρνει τις αναγκαίες αλλαγές φτάνοντας τους 300 ίππους στις 4.800 σ.α.λ., αλλά η κάμψη της ζήτησης αναγκάζει την Pontiac να υποβαθμίσει το GTO για το 1972, που δεν είναι πλέον ένα ανεξάρτητο αυτοκίνητο, αλλά μια παραλλαγή του Le Mans.

Το 1974 ακολουθεί η τρίτη γενιά και ουσιαστικά η τελευταία. Η Pontiac το υποβαθμίζει για μια ακόμα φορά και αυτή τη φορά σαν GTO βασίζεται πάνω στο Ventura, που όμως ανήκει σε πιο χαμηλή κατηγορία και που ουσιαστικά σημαίνει και το τέλος του μέσα σε κόσμο όπου τα γαλόνι δεν κόστιζε πλέον μερικά cents.

Τέλος θα μπορούσαμε να την αναφέρουμε σαν τέταρτη γενιά, αλλά δεν ήταν η παρουσίαση του ονόματος πάνω στο Holden Morano εξ Αυστραλίας το οποίο αυτή τη φορά εισήχθη στην αγορά των Η.Π.Α. από τη χώρα των καγκουρό από το 2004 έως το 2006.

Πολύ λίγο, πολύ αργά και χωρίς ουσία, τα muscle cars απλά δεν υπήρχαν πια, τα… έφαγαν οι βεδουίνοι!