March 711: Tea please?

Δεν είναι λίγοι που κατηγορούν την Formula 1 (συμπεριλαμβανομένου και του υπογράφοντος) ότι έχει καταντήσει μια βαρετή διαδικασία. Και αν τη δούμε τα τελευταία χρόνια όπου μας έχει ρίξει στα πιο βαθιά χασμουρητά (τα παιχνίδια με τα λάστιχα, δεν είναι αγώνας, είναι ρουλέτα), όπως λέει ο ποιητής, δεν πιστεύουμε να έχει κανείς αντίρρηση.

Όμως αν τη δούμε διαχρονικά οι αλλαγές που έχει υποστεί είναι πολύ σημαντικές και όχι μόνο σε ότι έχει να κάνει με την τεχνολογία (που έτσι και αλλιώς πάντα ήταν η υψηλότερη), αλλά και στη νοοτροπία της και τη θέση της πλέον στο στερέωμα των media. Απλά μετά λύπης μας θα πρέπει να σας ανακοινώσουμε ότι η Formula 1, δεν είναι πλέον αγώνας, αλλά ένα «advertisement opportunity» γεγονός!

 

Όλα για τον οδηγό

Ας  γυρίσουμε λοιπόν σε μέρες πιο απλές, σε μέρες που οι κινητήρες ήταν λίγο-πολύ ο… Cosworth, τα ελαστικά ήταν φαρδιά, τα aero-package ήταν μια εκ των υστέρων ιδέα και όλα ήταν πολύ πιο απλά. Τότε ήταν μέρες που τα πάντα ήταν Ο ΟΔΗΓΟΣ και αυτό εδώ το αυτοκίνητο είναι σημαντικό γιατί με αυτό μας απέδειξε την αξία του ο ίδιος ο Θορ. Ο θεός του βορρά με το όνομα Ronnie Peterson, με αυτή εδώ τη κόκκινη March στα χρώματα της STP και την ελλειψοειδή εμπρός αεροτομή, ανέβηκε στο πάνθεον των «χεράδων»! Τι και αν το είπαν «tea tray», όλοι εκείνη τη χρονιά (πλην Jackie) «έφαγαν τσάι» από τα χεράκια του.

 

Τεχνικά

Το πλαίσιο, καλύτερα «μπανιέρα» να το λέμε, ήταν απόλυτα συμβατικό για την εποχή του κατασκευασμένο από φύλλα αλουμινίου ενωμένα με κάψουλες (πριτσίνια), όπως ακριβώς και η άτρακτος των αεροπλάνων εκείνων των ημερών. Πολύ εξελιγμένο, αλλά όλοι οι κατασκευαστές αυτή τη μέθοδο χρησιμοποιούσαν τότε, όπως είναι η χρήση του ανθρακονήματος σήμερα. Τεχνολογία αιχμής, αλλά τίποτα το ιδιαίτερο. Τίποτα ιδιαίτερο πάλι ο κινητήρας και το κιβώτιο που προέρχονταν από τα ράφια της Cosworth και της Hewland αντίστοιχα. Τέλος οι αναρτήσεις και αυτές τα γνωστά, με διπλά ψαλίδια εμπρός και πίσω διαμήκεις βραχίονες μεγάλου μήκους και κοντούς εγκάρσιους που και αυτή η διάταξη θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσουμε σαν διπλά ψαλίδια με τα φρένα τέσσερα δισκόφρενα.

Απλό και απλοϊκό; Ναι, γιατί παραβλέπουμε ότι ο στόχος της March ήταν να πουλήσει αυτοκίνητα σε ιδιωτικές ομάδες για να βγάλει τα προς το ζην και έτσι τα αυτοκίνητα θα έπρεπε απλά σε ρύθμιση, συντήρηση και επισκευή. Και κάτι ακόμα επειδή δεν υπήρχε η πολυτέλεια της κατασκευής του cockpit στον σωματότυπο του οδηγού, one size fits all!

Όχι ότι ποτέ ένα τέτοιο αυτοκίνητο είχε χώρο για «να τεντώσεις τα πόδια σου», μάλιστα για να υπάρξει χώρος για το χέρι του οδηγού στις αλλαγές ταχυτήτων (σε σχήμα Η πάντα) υπάρχει φούσκωμα σε εκείνο το σημείο, αλλά πάλι σίγουρα κάθεσαι ανθρώπινα και όχι σαν χιμπατζής! Και βέβαια όλα έχουν κρατηθεί στο ελάχιστο, το γκάζι είναι εκεί, το φρένο είναι εκεί και ο συμπλέκτης (αν και με ελάχιστη διαδρομή) είναι εκεί. Και φυσικά εκεί είναι και το τιμόνι, ολοστρόγγυλο, κατακόκκινο, χωρίς ούτε ένα κουμπί πάνω του! Τα όργανα, τρία, το «πηδηχτό» στροφόμετρο, η θερμοκρασία και η πίεση του λαδιού!

 

Αρχικά

Αν νομίζεται ότι το March σημαίνει «Μάρτιος» είστε γελασμένοι, γιατί είναι τα αρχικά των Max Mosley (ναι του S.M., heil, προέδρου της FIA), του περίφημου Robin Herd, του άγνωστου Graham Coaker (υπεύθυνο για την παραγωγή) με το AR να προέρχεται από τον Alan Rees (αγωνιστικού διευθυντή) με πιο σημαντικό βέβαια τον Robin Head. Αυτός είχε ξεκινήσει την καριέρα του στην Concorde και για τρία χρόνια ασχολιόταν με το μόνο supersonic airliner που πέταξε ποτέ. Αλλά αυτό δεν θα κρατήσει πολύ γιατί ένα πρωί θα λάβει ένα τηλεφώνημα από τον Bruce McLaren, στον οποίο ήταν γνωστό ότι δεν έλεγες NO.

Θα ακολουθήσουν τρία χρόνια στο Farnborough. Θα πει: «Οι σπουδές μου στην Οξφόρδη δεν με βοήθησαν, γιατί καλή η θεωρία, αλλά οι αγώνες χρειάζονται διαίσθηση και αυτή δεν στη μαθαίνει κανείς.»  Παρά αυτό η M2 και αργότερα η Μ4 που σχεδίασε δεν ήταν καθόλου άσχημα αυτοκίνητα και η αποτυχία τους κυρίως οφείλεται στον κινητήρα της Ford που προέρχονταν από τα IndyCar και ήταν όχι μόνο πολύ βαρύς, αλλά του έλλειπε και η ιπποδύναμη.

Το 1968 θα σχεδιάσει την Μ7 με αεροδυναμικά βοηθήματα, αλλά θα μεταναστεύσει στην Cosworth όπου θα σχεδιάσει το τετρακίνητο αυτοκίνητο με το οποίο ο κατασκευαστής κινητήρων ήθελε να συμμετάσχει στους αγώνες σαν ομάδα με δικό της πλαίσιο. Όμως το όλο σχέδιο μπήκε στο ράφι, γιατί πολύ σωστά σκέφτηκαν ότι θα ήταν… εσωτερικός ανταγωνισμός στο main business της εταιρείας.

Στη March θα σχεδιάσει την 693 που ήταν μια Formula 3, κατασκευασμένη σε ένα παράπηγμα, αλλά που στα χέρια του Ronnie Peterson πετούσε, με το «69» να δηλώνει τη χρονιά και το «3» τη κατηγορία.

Το αυτοκίνητο για την F1 πάντως που σχεδίασε (701) και αγόρασε ο Ken Tyrrell κέρδισε το πρώτο του αγώνα στο Ισπανικό αγώνα και ακολούθησαν ακόμα τρείς πρώτες θέσεις, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι στο τιμόνι ήταν ο Jackie Stewart.

H 711 που ακολούθησε ήταν ένα πολύ καλύτερο αυτοκίνητο, αλλά η ομάδα δεν είχε χρήματα για κινητήρες της Cosworth και έτσι συμβιβάστηκε με αυτούς της Alfa Romeo, λόγο του «όχι πολύ στα καλά του» Nani Galli (που ήταν ο δεύτερος οδηγός στην ομάδα και έτσι πρακτικά οι κινητήρες ήταν δωρεάν) που όμως της στοίχησαν δύο αγώνες και ίσως το πρωτάθλημα. Και αυτό γιατί ο Ronnie Peterson στη πρώτη του full season στην Formula 1 ήταν δεύτερος πίσω από τον Cosworth του Jackie Stewart, ανεβαίνοντας στη δεύτερη θέση (πίσω πάντα από τον σκοτσέζο)  τέσσερις φορές!

 

Ο κόσμος είναι… οβάλ

Γιατί όμως η χαρακτηριστική ελλειπτική εμπρός αεροτομή που μέχρι τότε δεν είχε εμφανιστεί ποτέ στους αγώνες και δεν επρόκειτο ποτέ να εμφανιστεί πάλι, παίρνοντας το χαρακτηριστικό όνομα «tea tray», δηλαδή δίσκος τσαγιού!

«Ήταν μια καλή ιδέα», θα πει ο Herd, «γιατί χωρίς να το ξέρουμε τότε λειτουργούσε σε καθαρό αέρα, αλλά θα έπρεπε να είχα προσθέσει και ένα Gurney flap, θα απέδιδε πολύ καλύτερα. Αλλά ποτέ δεν είχαμε τα χρήματα για εξέλιξη!»