Η αξία των υλικών

Το απόλυτο κλισέ: «Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του!» Αστείο, χαλαρό, και αναμφίβολα αναρχικό. Λύνει βασικά προβλήματα υφαλοκρηπίδας, αλλά δημιουργεί ένα καινούργιο γιατί: «Σε ποιόν ανήκουν τα ψάρια;» Πρόβλημα, αλήθεια σε ποιόν ανήκουν; Ανήκουν στον ψαρά που τα εμπορεύεται; Ασφαλώς όχι, γιατί τα ψάρια προϋπήρχαν στο νερό και ο ψαράς απλά τα έπιασε και γι’ αυτό άλλωστε πληρώνεται. Για τον κόπου του δηλαδή και όχι για αυτό καθαυτό το προϊόν το οποίο ούτε… γέννησε, αλλά ούτε και ξοδεύτηκε για να μεγαλώσει. Αν θέλουμε μάλιστα να είμαστε πιο σωστοί θα έπρεπε ο ψαράς να πληρώνεται ανάλογα με την δυσκολία του ψαρέματος και όχι με το κιλό, ή την γαστρονομική ποιότητά! Γιατί απλά τα ψάρια δεν είναι δικά του, αλλά εν δυνάμει ανήκουν σε όλους μας; Άλλωστε μέσα σε αυτή τη λογική και το κυνήγι αγρίων ζώων είναι μια τελείως παράνομη πράξη, γιατί κάποιος για ίδιον όφελος αποστερεί από όλους τους υπόλοιπος ένα έμβιο… προϊόν της Γής (αν και ο όρος δεν είναι δόκιμος), αποτελεί μέρος του παγκόσμιου πλούτου του πλανήτη μας.

Βέβαια να κάνουμε τον διαχωρισμό εδώ για να ορίσουμε και μια άλλη παράμετρο, αυτή των «καλλιεργημένων» ψαριών. Αυτά όντως ανήκουν στον ψαρά, γιατί δεν θα υπήρχαν αν ο ίδιος δεν επένδυε, δεν τα… γεννούσε, τα τάιζε και τα φρόντιζε. Όπως ας πούμε ο γεωργός που οργώνει, σπείρει και θερίζει το χωράφι του. Αν και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα, γιατί σε ποιόν ανήκει η γενεσιουργός δύναμη της γης, οι χυμοί της που θρέφουν και κάνουν το σιτάρι να ψηλώνει; Σε ποιόν ανήκει το οξυγόνο που επιτρέπει στα ψάρια να αναπνέουν; Μπλέξαμε άσχημα, πολύ άσχημα.

Σαν παγκόσμιος πλούτος τα υλικά τι αξία έχουν; Τα μεταλλεύματα, η πέτρα, το πετρέλαιο; Απλά υπάρχουν (;) και αν η μητέρα Γή τα… έφτιαξε χωρίς δικό μας κόπο, γιατί τότε τα διαμάντια είναι πιο ακριβά από το αλουμίνιο, αφού το δεύτερο είναι πολύ πιο χρήσιμο στην καθημερινή μας ζωή. Και αφού τα υλικά αυτά γεννιούνται από την κοιλιά του πλανήτη μας γιατί o χρυσός είναι ακριβός; Γιατί είναι δυσεύρετος (;), ή γιατί απλά γυαλίζει και δεν σκουριάζει; Αν πάλι ξαφνικά ανακαλύπτονταν τεράστια κοιτάσματα χρυσού πόσο ακριβός θα ήταν; Και τέλος σε ποιόν ανήκουν; Σε αυτόν που τα βρήκε; Μα, δεν ήταν δικά του αρχικά έτσι και αλλιώς, αφού προϋπήρχαν εκατομμύρια χρόνια πριν και αυτός απλά τα βρήκε. Μήπως ανήκουν στη χώρα στο υπέδαφος της οποίας βρίσκονται; Μα η μητέρα Γή δεν μπορεί να χωριστεί σε κρατικές ιδιοκτησίες με γραμμές πάνω σε χάρτες (άλλωστε το κράτος είναι εφεύρεση πολύ πρόσφατη), γιατί ποτέ δεν μπορείς να ορίζεις ούτε το υπέδαφος, ούτε τον αέρα, αλλά τελικά ούτε και το έδαφος, το οποίο απλά… δανείζεσαι για μερικά ασήμαντα χρόνια. Πως λοιπόν τα μεταλλεύματα και το πετρέλαιο μπορούν να τα εκμεταλλεύονται είτε κρατικές οντότητες είτε φυσικά άτομα; Πως μπορεί μονοπωλιακά να ιδιοποιείται κάποιος μέρος του πλούτου του πλανήτη Γή, πλούτος που δεν μπορεί ποτέ να ανήκει παρά μόνο στο σύνολο των όντων που ζουν πάνω σε αυτόν, στους πριν και στους μετά;

Μερικά πράγματα μου φαίνονται εντελώς παράλογα. Και όμως τα υλικά και τα προϊόντα έχουν αξία: Μόνο που την συγκεκριμένη τους αξία τους τη δίνουμε εμείς. Και αυτή είναι όχι μόνο τελείως αυθαίρετη, αλλά και παράλογη.