Ήταν το καλύτερο πρωτάθλημα στην ιστορία της Formula 1. Και το κέρδισε ο καλύτερος

Η φετινή σεζόν της Formula 1 ήταν ίσως η καλύτερη στην ιστορία του σπορ. Η δεύτερη μόλις φορά από το 1950 οπότε και θεσπίστηκε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που οι δύο διεκδικητές του Τίτλου έφτασαν στον τελευταίο αγώνα ισόβαθμοι. Αν η σεζόν του ’76 και η κόντρα Lauda – Hunt έγινε ταινία, αυτή η σεζόν θα πρέπει να γίνει τριλογία. Τουλάχιστον. Το NETFLIX θα χρειαστεί έναν κύκλο επεισοδίων αποκλειστικά για τη μάχη Hamilton – Verstappen και έναν δεύτερο για την υπόλοιπη «Τάξη του 2021». Κανένας σκηνοθέτης, κανένα σενάριο δεν μπορεί να αποδόσει με περισσότερη ένταση και περισσότερο δράμα την ατμόσφαιρα, από την απλή παράθεση των πραγματικών γεγονότων.

Μετά από 21 Grand Prix και σχεδόν 6.500 αγωνιστικά χιλιόμετρα, μετά από τουλάχιστον 150 εκατομμύρια δολάρια ξοδεμένα από κάθε ομάδα για αυτή και μόνο τη σεζόν, τα πάντα έφτασαν να κρίνονται στον τελευταίο αγώνα. Σε μια μάχη «όλα ή τίποτα». Και όλα κρίθηκαν σε μερικές αποφάσεις που χρειάστηκε να ληφθούν, όπως πάντα στη Formula 1, υπό ασφυκτική πίεση χρόνου. Και συνθήκες που θα μπορούσαν να εξελιχθούν απρόβλεπτα. Και εξελίχθηκαν ακριβώς έτσι…

Αγώνας στο σημείο μηδέν

Η Red Bull στους τελευταίους αγώνες γνώριζε τη σκληρή πραγματικότητα. Δεν είχε πλέον την απόδοση να ανταγωνιστεί τη Mercedes. Ξεκίνησε τη σεζόν έχοντας ένα μικρό προβάδισμα, ως προς τη συνολική απόδοση του αυτοκινήτου. Αλλά σε αυτή την εξαντλητική από κάθε άποψη πορεία 10 μηνών, μια ανελέητη πολυεπίπεδη κόντρα εντός και εκτός πίστας, με έντονο πόλεμο δηλώσεων, καταγγελίες για τεχνικές παρατυπίες να εκτοξεύονται εκατέρωθεν, ενστάσεις για τα αγωνιστικά θέματα και αμφιλεγόμενες μάχες τροχό με τροχό των δύο οδηγών στην πίστα, η Red Bull έμοιαζε να μην έχει πλέον φτερά. Να έχει εξαντληθεί. Αντίθετα με τη Mercedes, έναν οργανισμό με αστείρευτο βάθος, πόρους και εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων επίπονων projects. Φτάνοντας στον τελευταίο αγώνα, το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν το αντίθετο από τoν αντίπαλό τους. Ελπίζοντας σε ένα θαύμα.

Λένε ότι η επιτυχία είναι ένας συνδυασμός προετοιμασίας και τύχης. Και υπό αυτή την έννοια, η Red Bull κυνήγησε μέχρι τελευταία στιγμή την επιτυχία. Δεν ήταν τόλμη, την οποία δεν είχε η Mercedes. Ήταν απελπισία, αλλά και άνεση και ασφάλεια. Η πολυτέλεια να είσαι στη δεύτερη θέση με τίποτα να χάσεις. Παρόλα αυτά, αντί να κλαίνε τη μοίρα τους, έκαναν ό,τι χρειαζόταν για να εκμεταλλευτούν την όποια ευκαιρία. Έβαλαν τον Verstappen να φρεσκάρει τα λάστιχά του με ένα “φθηνό” σε χρόνο pitstop, στο Virtual Safety Car που προκάλεσε η εγκατάλειψη του Giovinazzi. Και έκαναν ακριβώς το ίδιο όταν το ατύχημα του Latifi έφερε το Safety Car στην πίστα, εκμηδενίζοντας τις διαφορές που είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή διαμορφωθεί.

Έκανε λάθος η Mercedes; Η πρώτη απάντηση είναι όχι. Δεν θα μπορούσε και δεν θα έπρεπε να κάνει τίποτα διαφορετικό σε καμία από τις δύο περιπτώσεις. Στην περίπτωση του VSC ο Hamilton φαινόταν ότι ήλεγχε το ρυθμό και τη διαφορά από τον Verstappen. Στη δεύτερη, 5 γύρους πριν το τέλος, όταν μάλιστα δεν ξέρεις τι θα κάνει ο αντίπαλός σου που ακολουθεί (και έχει την πολυτέλεια να δει τι κάνεις εσύ και να πράξει το αντίθετο) δεν παραχωρείς την πρωτιά. 

Ο ρόλος της FIA

Σύμφωνα με τον κανονισμό, είναι στην ευχέρεια του Διευθυντή Αγώνα της FIA να επιτρέψει στα αυτοκίνητα που έχουν δεχτεί γύρο να προσπεράσουν το αυτοκίνητο ασφαλείας και να πάρουν κανονικά τη θέση τους στην ουρά, ή όχι. Έχει να κάνει με τις συνθήκες της πίστας και κυρίως την ασφάλεια. Η FIA και ο Διευθυντής Αγώνα Michael Masi αρχικά ενημέρωσαν τις ομάδες ότι δεν θα το επιτρέψουν, λίγα λεπτά μετά όμως έδωσαν άδεια μόνο στα συγκεκριμένα αυτοκίνητα που βρίσκονταν μεταξύ Hamilton και Verstappen να προσπεράσουν, καθαρίζοντας στην ουσία το πεδίο της μάχης.

Αν λοιπόν για κάτι πρέπει να επικριθεί η FIA είναι για ό,τι έγινε λίγα λεπτά νωρίτερα. Η πρώτη απόφαση του Michael Masi, να μην επιτρέψει στα αυτοκίνητα που είχαν δεχτεί γύρο να προσπεράσουν το SC και να πάρουν την κανονική θέση τους, παραμένει ανεξήγητη. Εκεί χάθηκε ένας πολύτιμος γύρος, προκαλώντας την άκομψη αντίδραση στον αμέσως επόμενο.

Safety Cars προκύπτουν, πολλές φορές, σε σημεία που άλλους οδηγούς τους ευνοούν και άλλους όχι. Οποιαδήποτε στιγμή μέσα σε έναν αγώνα, ακόμη και στα τελευταία λεπτά. Αν δεν συντρέχει λόγος ασφάλειας, το pitlane είναι ανοιχτό και η αλλαγή ελαστικών επιτρέπεται. Η επανεκκίνηση γίνεται συνήθως με τα αυτοκίνητα που έχουν δεχτεί γύρο στο τέλος της ουράς και όχι ανάμεσα στους πρωτοπόρους. Αν πρέπει μεταξύ δύο κακών αποφάσεων να διαλέξουμε αυτή που θα επηρεάσει λιγότερο την έκβαση του αγώνα, σύμφωνα με το αγωνιστικό πνεύμα της F1, αυτή είναι η 2η.

Η στάση της Mercedes

Η Mercedes βρέθηκε φέτος σε μια πρωτόγνωρη για την ίδια θέση. Ήταν η πρώτη φορά στην υβριδική εποχή της F1 που αντιμετώπισε σοβαρό ανταγωνισμό. Και ενώ κέρδισε το όγδοο συνεχόμενο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών, η απώλεια του Τίτλου των οδηγών είναι ένα σημαντικό πλήγμα.

Η F1 πληρώνει τις ομάδες με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια με χρήματα από τα τηλεοπτικά και εμπορικά δικαιώματα. Είναι ένα show, ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό προϊόν. Και σε καμία περίπτωση δεν θα άφηνε αυτή τη σεζόν θρίλερ να τελειώσει με μια ξενέρωτη παρέλαση πίσω από το Safety Car, αν οι συνθήκες της πίστας ήταν ασφαλείς να συνεχιστεί η διεξαγωγή του αγώνα.

Αυτό είναι κάτι που ίσως θα έπρεπε να λάβουν υπόψη στην Mercedes όταν έφτιαχναν τα σενάρια τους για το πώς τελικά θα εξελιχθούν τα τελευταία λεπτά του αγώνα, με αλλά και μετά το Safety Car. Μπορεί παρόλα αυτά να δεχτεί μια παρατυπία, μια υποκειμενική εφαρμογή κανονισμού, με τέτοιο κόστος;

Μετά το τέλος του αγώνα η Mercedes έκανε ένσταση επί της διαδικασίας επανεκκίνησης. Εφόσον επετράπη στα αυτοκίνητα που είχαν δεχτεί γύρο να πάρουν την κανονική τους θέση, αυτό θα έπρεπε να γίνει με όλα τα αυτοκίνητα και όχι μόνο με όσα χώριζαν τους δύο πρώτους. Η ένστασή της απορρίφθηκε από τη FIA με κάποια επιχειρήματα που διατυπώθηκαν προφορικά και μια δημιουργική ερμηνεία της διατύπωσης του κανονισμού (με τη βοήθεια της Red Bull) στον οποίο αναφέρεται “ANY cars that have been lapped by the leader will be required to pass the cars on the lead lap and the safety car”, και όχι ALL.

H Mercedes διατηρεί το δικαίωμα της να κάνει έφεση επί της απόφασης και να πάει το ζήτημα ακόμη και σε πολιτικά δικαστήρια. Μέχρι τότε, τηρείται σιγή ιχθύος από την ομάδα σε όλα τα επίπεδα, με τους οδηγούς και τα στελέχη να απέχουν από δηλώσεις, ανακοινώσεις, συνεντεύξεις Τύπου, κ.λπ. Θα το κάνει όμως;

Μάλλον όχι, είναι η γενικότερη εκτίμηση, η οποία ενισχύεται από πληροφορίες που φτάνουν από καλά πληροφορημένες πηγές. Όσο κι αν αυτή τη στιγμή δεν είναι άμεσα ορατό, Mercedes και F1 έχουν κοινά συμφέροντα, το πρώτο εκ των οποίων είναι το κύρος του σπορ. Και αυτό θα πληγεί ανεπανόρθωτα αν συνεχιστεί αυτή η ιστορία. Έχει συμβεί στο παρελθόν να αλλάξει ο νικητής αγώνα με εκ των υστέρων ποινή. Και το άντεξε η F1. Αλλά όχι να αλλάξει ο Πρωταθλητής. Ειδικά αν οι καταγγελίες δεν αφορούν την αντίπαλη ομάδα αλλά την ίδια την Αρχή του σπορ, την Παγκόσμια Ομοσπονδία Αυτοκινήτου.

Η FΙΑ διόρθωσε ένα λάθος με ένα δεύτερο. Μικρότερο κατά τη γνώμη μου. Πατώντας σε μια γκρίζα ζώνη για ένα διαδικαστικό ζήτημα το οποίο αγωνιστικά με κανέναν τρόπο δεν θα άλλαζε την έκβαση του τελευταίου γύρου. Είναι για το καλό όλων να μείνει εδώ το ζήτημα.

Κέρδισε όντως ο καλύτερος;

Μεγάλη κουβέντα… O Verstappen γεννήθηκε και μεγάλωσε για να κάνει αυτό. Μόνο. Είναι ένα ρομπότ προγραμματισμένο να οδηγεί στο όριο. Μπήκε στην F1 ουσιαστικά απευθείας από τα καρτ, με μισή μόλις σεζόν σε μονοθέσια F3. Και έδειξε από την αρχή ότι είναι πρωταθλητής εν αναμονή. Από τα 6-7 του χρόνια στα καρτ, ο πατέρας του δεν του επέτρεπε να προσπερνά στα σημεία που θεωρούνταν εύκολα για προσπεράσεις. Με τέτοιου είδους καταπίεση σφυρηλάτησε το οδηγικό του ταλέντο.

Τα προηγούμενα χρόνια στην F1, όσο το αυτοκίνητο δεν του επέτρεπε να διεκδικεί τον Τίτλο, έκανε πολλά λάθη και έμαθε από αυτά. Άρχισε να ελέγχει την επιθετικότητά του, ωρίμασε, βελτίωσε την ταχύτητά του, τις γνώσεις του στο τεχνικό κομμάτι, ανεξαρτητοποιήθηκε από τον πατέρα του, έγινε καλύτερος σε κάθε τομέα. Φυσικά δεν έχει ακόμη την ωριμότητα του Hamilton, την εξυπνάδα να αποφεύγει κάποιες κακοτοπιές, τον κομψό τρόπο να πιέζει το αντίπαλό του σε λάθος, σε υπερβολές. Αυτό είναι ίσως το πιο δυνατό σημείο του Βρετανού.

Και οι δύο έχουν πετύχει να δημιουργήσουν γύρω τους ένα περιβάλλον που ουσιαστικά έχει διαμορφωθεί για αυτούς. Δεν είναι τυχαίο ότι η πιο δύσκολη δουλειά στην F1 είναι το δεύτερο κάθισμα της Red Bull και της Mercedes.

Ελάχιστα τα λάθη που μπορεί κανείς να καταλογίσει και στους δύο, σε μια τόσο έντονη μάχη 22 αγώνων. Ο γύρος των κατατακτήριων δοκιμών στη Σαουδική Αραβία, και οι εκκινήσεις των δύο τελευταίων αγώνων μου έρχονται στο μυαλό για τον Verstappen. Ο οποίος είχε την ατυχία ενός κλαταρισμένου ελαστικού ενώ ήταν πρώτος στο Baku.

Ο Hamilton βγήκε στην Imola και ήταν πολύ τυχερός που αμέσως μετά ένα συμβάν μεταξύ Bottas και Russell οδήγησε στη διακοπή του αγώνα και έτσι βρέθηκε ξανά στη μάχη με φρέσκα μάλιστα λάστιχα (κάτι που όταν συνέβη στη Σαουδική Αραβία προς όφελος του Verstappen το σχολίασε αρνητικά στον ασύρματο). Στο Baku, με τον Verstappen εκτός, έκανε οδηγικό λάθος και δεν αξιοποίησε την ευκαιρία. Και βέβαια, υπάρχουν οι μεταξύ τους συγκρούσεις με πιο σοβαρή αυτή του Silverstone. Ο Verstappen βρέθηκε στο νοσοκομείο. Και εκτός από τους βαθμούς έχασε έναν καινούριο κινητήρα ενώ ο Hamilton πήρε μια μάλλον επιεική ποινή και τελικά κέρδισε τον αγώνα.

Στην πορεία αυτής της μάχης, πολλές φορές ο Hamilton χαρακτήρισε τον Verstappen επικίνδυνο. Σχεδόν κάθε φορά που βρίσκονταν να διεκδικούν την ίδια στροφή. Ενώ και οι δύο, όπως και οι ομάδες τους, αντίστοιχα, θεώρησαν σε διάφορες φάσεις ότι η FIA ευνοεί την αντίπαλη πλευρά. Η ποινή του disqualification από τις κατατακτήριες δοκιμές του βραζιλιάνικου GP για μόλις 0,008 mm στην πίσω πτέρυγα του Hamilton ήταν σίγουρα υπερβολική και μάλλον δεν θα έπρεπε να δοθεί (πάντως μας έδωσε έναν υπέροχο αγώνα). Αυτή είναι η δουλειά τους, να γκρινιάζουν, να διεκδικούν, να εκβιάζουν κατά κάποιο τρόπο το επόμενο «σφύριγμα». Και αν στα τεχνικά θέματα είναι μία φορά δύσκολο να αποσαφηνιστούν πλήρως τα όρια, σκεφτείτε πόσο πιο δύσκολο είναι να οριστεί με απόλυτη ακρίβεια τι είναι επιτρεπτό και τι όχι, στη διεκδίκηση της γραμμής, της κορυφής μιας στροφής. Έκανε κάποια λάθη η FIΑ στη διευθέτηση αγωνιστικών ζητημάτων, αλλά όχι καθοριστικά. Και εν τέλει, μάλλον μοιρασμένα. Δεν είναι εκεί η ουσία αυτής της μάχης.

Όποιος και αν κέρδιζε αυτό το πρωτάθλημα, θα το άξιζε 1000%. Ήταν μια μάχη στην οποία και οι δύο οδηγοί κατέθεσαν την ψυχή τους. Αν όμως συμφωνούμε ότι ο (λίγο) καλύτερος είναι αυτός που ξεπερνά το όριο του αυτοκινήτου και των συνθηκών, τότε μάλλον αυτός είναι ο Max Verstappen. Το είπε ακόμη και ο μεγάλος Fernando Alonso: «Φέτος ο Max οδηγεί σε ένα επίπεδο λίγο πάνω από όλους μας, για αυτό θεωρώ ότι αξίζει το Πρωτάθλημα Οδηγών. Στη Mercedes αξίζει το Πρωτάθλημα Κατασκευαστών γιατί έχει το καλύτερο αυτοκίνητο». Για την Ιστορία, ο Verstappen φέτος ήταν στην πρωτοπορία για 652 γύρους, έναντι 303 του Hamilton. Και πριν το Abu Dhabi είχε ήδη μία νίκη παραπάνω και 10 pole positions, αντί 5 του Βρετανού.

Η μεγάλη εικόνα

Η F1 έχει (ακόμη) ένα ισχυρό παραδοσιακό κοινό, έναν πυρήνα που αντιστέκεται στην αλλαγή, που δεν έχει ακόμη χωνέψει τους υβριδικούς κινητήρες και δεν αντέχει τα «πειραγμένα» πλάνα του Drive to Survive. Δεν βλέπει την ανάγκη του budget cap ή των περιοριστικών τεχνικών κανονισμών που κάνουν τα αυτοκίνητα πολύ όμοια μεταξύ τους σε τεχνικό επίπεδο. Σε έναν κόσμο που αλλάζει, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να στρέφονται αποκλειστικά στην ηλεκτροκίνηση με ταχύτατους ρυθμούς η Formula 1 αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Για να επιζήσει και να αναπτυχθεί χρειάζεται να αυξήσει το κοινό της, να αφορά περισσότερο κόσμο, να είναι προσβάσιμη και να βρίσκεται εκεί που είναι οι νέοι, στις ψηφιακές πλατφόρμες. Να γίνει ελκυστική για περισσότερους κατασκευαστές και χορηγούς. Να είναι πιο εξωστρεφής, με λίγα λόγια. Χρειάζεται επίσης να προσφέρει ένα θέαμα έντονο, συναρπαστικό. Και δυνατές κόντρες σε όλα τα επίπεδα, μηχανών και ανθρώπων. Κυρίως το δεύτερο. Το κοινό φτιάχνει ήρωες και ταυτίζεται με αυτούς, τους ακολουθεί, φανατίζεται. Αυτό ζήσαμε φέτος, βλέποντας να γράφουν και ακούγοντας να μιλούν για την F1 στα πιο απίθανα σημεία.

Τι έχουμε λοιπόν σήμερα... Τον Max Verstappen Παγκόσμιο Πρωταθλητή. Κερδίζοντας τον πιο πετυχημένο βάσει στατιστικών στοιχείων οδηγό όλων των εποχών στο απόγειο της καριέρας του. Από εκείνες τις περιπτώσεις που πράγματι η αξία του ηττημένου δίνει δόξα και ορίζει το μέγεθος του επιτεύγματος του νικητή. Λίγες στιγμές μετά το τέλος του αγώνα, ο ίδιος ο Hamilton και ο πατέρας του Anthony, συγχαίρουν τον νέο Πρωταθλητή και τον δικό του πατέρα, Jos Verstappen. Ακόμη και ο Toto Wolff, το αφεντικό της Mercedes, ο φαινομενικά ψυχρός Αυστριακός που φέτος άφησαν να φανούν όλα τα έντονα συναισθήματά του, έστειλε συγχαρητήριο μήνυμα. Συγκίνηση, οργή, απογοήτευση, θρίαμβος, ανατροπή, όλα σε ένα πλάνο. Τι πρωτάθλημα ζήσαμε Θεέ μου!