Αυτοκίνητα χωρίς οδηγό: Όταν έρθει το Αύριο!

Οι οραματιστές φιλόσοφοι που ανέκαθεν προσπαθούσαν να ανακαλύψουν τις τάσεις των επόμενων δεκαετιών ασχολήθηκαν με τα ρομποτικά αυτοκίνητα ως μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας αντίστοιχη με τα ιπτάμενα οχήματα. Το 1939 o σχεδιαστής Norman Bel Geddes σε συνεργασία με τη GM παρουσίασε στην έκθεση της Νέας Υόρκης το «Futurama». Μια ιδέα για αυτοκινητόδρομους του μέλλοντος όπου τα αυτοκίνητα θα κινούνται αυτόνομα διασυνδέοντας τις μεγαλουπόλεις των ΗΠΑ. Ασφάλεια, άνεση, ταχύτητα και οικονομία ήταν τα τέσσερα κεφάλαια που απασχολούσαν από τότε και ο Geddes ανέλυσε διεξοδικά στο βιβλίο του «Magic Motorways». Μερικά χρόνια αργότερα τα πρώτα αυτοκίνητα που μπορούσαν να κινούνται αυτόνομα ήταν γεγονός. Η GM σε συνεργασία με την RCA εξέλιξαν τα πρώτα πειραματικά μοντέλα που μπορούσαν να κινούνται σε συρμό ρυθμίζοντας την απόσταση μεταξύ τους μέσω ραδιοκυμάτων ακολουθώντας ένα καλώδιο που ήταν θαμμένο στο δρόμο. Αυτή η πρωτόγονη μορφή αυτόνομης οδήγησης είναι η αφετηρία όλων.

Τα πρώτα αυτόνομα αυτοκίνητα στην πίστα ήταν προϊόν συνεργασίας GM - RCA

Η εξέλιξη των ηλεκτρονικών και κυρίως το περιφερειακών συστημάτων με τα οποία μπορεί να γίνει η αναγνώριση του δρόμου αλλά και των ηλεκτρονικών υπολογιστών που επεξεργάζονται όλα αυτά τα δεδομένα έφεραν τα επόμενα βήματα.

Η αυτόνομη κίνηση αλλά υπό αυστηρά καθορισμένες συνθήκες έμελε να γίνει πραγματικότητα στα βαρέα οχήματα όπου η οδήγηση είναι πολύωρη και ιδιαίτερα μονότονη. Η Mercedes-Benz εξέλιξε το Future Truck 2025 το οποίο μπορεί να κινείται στο οδικό δίκτυο κάποιων Πολιτειών όπου η νομοθεσία το επιτρέπει. Τα ραντάρ και οι κάμερες ελέγχουν τον δρόμο μπροστά και περιφερειακά του φορτηγού, επιτρέποντας στον οδηγό να μην είναι προσηλωμένος στην οδήγηση. Φυσικά το σύστημα δεν αντικαθιστά τον οδηγό αλλά τον υποκαθιστά αυξάνοντας την άνεση και την ασφάλεια που είναι κρίσιμη σε οχήματα που διανύουν πολλές εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα ετησίως. Ομοίως και στα επιβατικής χρήσης αυτοκίνητα προηγμένα συστήματα είναι ήδη διαθέσιμα από αρκετές εταιρείες ως premium εξοπλιστικό στοιχείο, αλλά και εδώ η εφαρμογή τους είναι περιορισμένη.

Το Highway Pilot system της Daimler επιτρέπει την αυτόνομη κίνηση των φορτηγών για ταχύτητες έως τα 85km/h 

 
Αγώνας εξέλιξης

Η πρώτη απόπειρα για πραγματικά αυτόνομη οδήγηση ήρθε το 2004 όταν η Διεύθυνση Ερευνητικών Έργων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ (DAPRA) στοχοθέτησε βραβείο ένα εκ. δολαρίων για τις ερευνητικές ομάδες που θα ανταγωνίζονταν σε μια διαδρομή στην έρημο της Mojave στην Καλιφόρνια. Όπως είναι εύκολα αντιληπτό ένα όχημα χωρίς οδηγό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για στρατιωτική χρήση όπως φαίνεται από την εξάπλωση των drones. Η πρώτη χρονιά ήταν καταστροφική για τους διαγωνιζόμενους ωστόσο τα επόμενα χρόνια η εξέλιξη των συστημάτων έφερε καλύτερα αποτελέσματα και το 2007 ο αγώνας μεταφέρθηκε σε αστικό πεδίο. Στην Ευρώπη οι εταιρείες ήδη ασχολούνταν με την εξέλιξη της αυτόνομης οδήγησης, ενώ ο Carlos Ghosn CEO της Nissan βγήκε από τους πρώτους και δήλωσε πώς μέχρι το 2020 θα υπάρχει διαθέσιμο προς πώληση ένα πλήρως αυτόνομο αυτοκίνητο. Πλέον στο παιχνίδι έχουν μπει όχι μόνο οι παραδοσιακοί κατασκευαστές αλλά και η Google η οποία έχει τεράστιες δυνατότητες λόγω των εφαρμογών που έχει αναπτύξει.

 

Τα αυτόνομα αυτοκίνητα είναι ο διακαής πόθος για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις

 

Θέματα ηθικής

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που σχετίζεται με την αυτόνομη οδήγηση είναι το θέμα της ηθικής στη λήψη των αποφάσεων και κυρίως πώς μια κατασκευή με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να παρακάμπτει ενσυνείδητα τους κανόνες προκειμένου να αποφύγει δυσμενείς καταστάσεις. Οι κανόνες προγραμματισμού ενός αυτόνομου οχήματος πρέπει να ορίζονται με βάση λογικά βήματα αφού κάθε υπέρβαση θα οδηγούσε σε χαοτικές καταστάσεις. Οι φιλόσοφοι Philippa Foot και Judith Jarvis Thomson ασχολήθηκαν με το θέμα και ανέπτυξαν τη θεωρία του Trolley: Σε μια σιδηροδρομική γραμμή κάθονται 5 άτομα τα οποία γνωρίζουν τον κίνδυνο που διατρέχουν αν δεν τους δει έγκαιρα ο οδηγός του τραίνου που πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα και δεν προλαβαίνει να ακινητοποιηθεί εγκαίρως.

Υπάρχει ωστόσο μία παράκαμψη του σημείου όπου περιμένει ένα ανυποψίαστο άτομο που θεωρεί ότι βρίσκεται σε ασφαλές σημείο. Τι θα επέλεγε να κάνει ένας εξωτερικός παρατηρητής ο οποίος μπορεί να ελέγχει την πορεία του τραίνου; Είναι ηθικός ο θάνατος του ενός για την σωτηρία των πέντε οι οποίοι δεν ακολούθησαν τους κανόνες; Παρόλο που ηθικά ο ένας θα πρέπει να σωθεί καθώς δεν έχει παραβεί κάποιο κανόνα, η πλειοψηφία των απαντήσεων που δίνονται, θεωρεί ότι θα πρέπει να θυσιαστεί για τους πολλούς. Σε ερωτήματα που εδράζονται σε παρόμοια θέματα ηθικής, δεν μπορούν να βρεθούν ικανοποιητικές απαντήσεις.

Το Pribot -ένα αυτόνομο Prius-δοκιμάστηκε σε συνθήκες δρόμου μοιράζοντας …πίτσα στο San Francisco

 

Η ανάπτυξη του Street View ήταν το πρώτο βήμα για να μπει δυναμικά η Google στην αυτόνομη οδήγηση

 

 Θα το χρησιμοποιούσες;

Και εδώ είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο αφού η αποδοχή της χρήσης ενός εντελώς αυτόνομου αυτοκινήτου είναι χαμηλή. Παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία των ατυχημάτων οφείλονται σε ανθρώπινα λάθη και ένα πολύ μικρό ποσοστό οφείλεται σε μηχανικές αστοχίες, πολύ δύσκολα θα δεχόταν να καθίσει κανείς στο μπροστινό κάθισμα χωρίς να έχει τον έλεγχο του οχήματος.

Ενώ η αποδοχή συστημάτων ελέγχου ως εξοπλισμός ενεργητικής ασφάλειας είναι σε υψηλά επίπεδα, το εντελώς αυτόνομο αυτοκίνητο διχάζει. Μάλιστα η αποδοχή εξαρτάται από το μορφωτικό επίπεδο και εδώ οι έρευνες έδειξαν ότι είναι πιο επιφυλακτικοί οι λαοί με τη μεγαλύτερη εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες. Βέβαια με την πάροδο του χρόνου και την εφαρμογή αυτόνομων οχημάτων όπως π.χ. τα ROBO Taxi στο αεροδρόμιο του Heathrow, η άποψη του κόσμου θα αλλάξει σταδιακά.

Το ROBOTaxi χρησιμοποιείται στο αεροδρόμιο του Heathrow

Το Navia είναι το πρώτο αυτόνομο όχημα κλειστής διαδρομής που πωλείται έναντι 250.000 δολαρίων

Τέλος της αυτοκίνησης;

Για το τέλος αφήσαμε το θεμελιώδες ερώτημα που ταλανίζει κάθε φίλο της αυτοκίνησης. Θα είναι διασκεδαστική η οδήγηση όταν γίνεται μέσω ενός υπολογιστή; Προφανώς και δεν τίθεται θέμα αφού η προτεραιότητα της ασφάλειας θα καθορίζει το ρυθμό. Οι απανταχού petrol heads, που απολαμβάνουν το αυτοκίνητο και δοκιμάζουν να εξελίσσουν την ικανότητά τους στην οδήγηση θα απορρίψουν την ιδέα ενός τέτοιου απρόσωπου μέσου. Από την άλλη υπάρχουν θιασώτες της ιδέας ότι τα robo-cars του μέλλοντος να έχουν διαφορετικό mode οδήγησης, «αλατίζοντας» τον αποστειρωμένο τρόπο μετάβασης από το ένα σημείο στο άλλο. Και τότε θα είναι που τα αυτοκίνητα θα εξισωθούν με τις οικιακές συσκευές που ούτως ή άλλως τις αγοράζεις με δόσεις.