Φρένο στο φακελάκι για δίπλωμα οδήγησης θέλει να βάλει η κυβέρνηση

10 + 1 αλλαγές στην εκπαίδευση και τις εξετάσεις των υποψήφιων οδηγών περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση Υποψήφιων Οδηγών, το οποίο παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Υπουργός Κώστας Καραμανλής και ο Υφυπουργός αρμόδιος για θέματα Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης.

Στόχος είναι να περιοριστούν τα φαινόμενα διαφθοράς, ενώ τα μαθήματα οδήγησης θα γίνονται από την ηλικία των 17 ετών. 

Τρεις είναι οι στόχοι του Νομοσχεδίου:
Α. Ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
Β. Ο οδηγός θα είναι καλύτερα προετοιμασμένος για να βγει στο δρόμο, από τη στιγμή που θα πάρει το δίπλωμα οδήγησης.
Γ. Να μπει «φρένο» σε φαινόμενα διαφθοράς.

Με το Νομοσχέδιο επέρχονται σημαντικές αλλαγές, ιδίως στη διαδικασία των αδειών οδήγησης, καθώς για παράδειγμα ο εκπαιδευτής θα κάθεται στο πίσω κάθισμα κατά τη διενέργεια της πρακτικής δοκιμασίας των υποψήφιων οδηγών, ενώ θα γίνεται αυστηρός έλεγχος ταυτοπροσωπίας, ώστε να μην μπορεί να δώσει κανείς εξετάσεις στη θέση κάποιου άλλου. 

Για πρώτη φορά μάλιστα, οι νέοι από την ηλικία των 17 ετών θα μπορούν να ξεκινήσουν θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα οδήγησης. Δικαίωμα συμμετοχής στην πρακτική δοκιμασία για την απόκτηση διπλώματος θα έχει όμως ο υποψήφιος οδηγός αφού συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. 

Με το παρόν νομοσχέδιο, όπως τόνισε ο κ. Καραμανλής, θα δομηθεί ένα σύστημα εξετάσεων διαφανές, διασφαλίζοντας παράλληλα το αδιάβλητο της διαδικασίας.

«Έχουμε οικοδομήσει ένα ευρύτερο σύστημα – όχι μόνο καινοτόμων – αλλά κυρίως αυτονόητων προβλέψεων, που – σύμφωνα με την λογική – θα έπρεπε να ισχύουν εδώ και χρόνια στη χώρα μας.
Θα συναντήσουμε αντιδράσεις; Ασφαλώς και είμαστε προετοιμασμένοι. Όταν προσπαθείς να χτυπήσεις ένα σαθρό σύστημα από τη ρίζα του, είναι αναμενόμενο ότι αυτό θα αντιδράσει», σημείωσε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Ανέφερε επίσης ότι εντός του 2021 θα έρθει ο νέος ΚΟΚ. 
Υπενθυμίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε φέρει έναν νόμο, τον 4599/2019, με τον οποίο προσπάθησε – δήθεν – να αναμορφώσει το σύστημα εξέτασης υποψηφίων οδηγών. Δυστυχώς όμως, οι εν λόγω ρυθμίσεις επέφεραν σοβαρά προβλήματα στη διενέργεια των εξετάσεων, γιατί ήταν άλλο ένα νομοθέτημα το οποίο ήταν πρακτικώς ανεφάρμοστο.
Το αποτέλεσμα ήταν να συσσωρευθεί μεγάλος αριθμός υποψηφίων οδηγών προς εξέταση ήδη από το Δεκέμβριο του 2018. Προκειμένου να απεγκλωβιστούν οι περισσότεροι από 150.000 υποψήφιοι οδηγοί, πολλοί εκ των οποίων επαγγελματίες και οι οποίοι πρακτικά τελούσαν υπό ομηρία, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τον Αύγουστο του 2019 με το νόμο 4625 επανέφερε προσωρινά το παλιό σύστημα εξέτασης υποψήφιων οδηγών.
Να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχώρησε εν τω μεταξύ τον περασμένο Φεβρουάριο στην καθιέρωση της προσωρινής άδειας οδήγησης, μειώνοντας τον χρόνο χορήγησης της άδειας από τις 60 μέρες στις δύο.
Οι αλλαγές στο σύστημα εξέτασης υποψήφιων οδηγών με το παρόν νομοσχέδιο εντάσσονται μάλιστα σε ένα συνολικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την οδική ασφάλεια, στο πλαίσιο του οποίου προχωρά ήδη σχέδιο επεμβάσεων σε 7.000 ιδιαίτερα επικίνδυνα σημεία του εθνικού και επαρχιακού δικτύου όλης της χώρας, ύψους 450 εκ. ευρώ. 

«Αν θέλουμε να βελτιώσουμε την οδική συμπεριφορά θα πρέπει να επανεξετάσουμε τη διαδικασία θεωρητικής εξέτασης και πρακτικής δοκιμασίας. Γιατί – κακά τα ψέματα – από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Κι αν θέλουμε να χτυπήσουμε το πρόβλημα από τη ρίζα, θα πρέπει να αλλάξουμε τη λογική των εξετάσεων», επισήμανε ο κ. Καραμανλής στην εισήγηση του.

10 συν μία αλλαγές στη διαδικασία εξέτασης των υποψήφιων οδηγών 
Τα 10 συν ένα βασικά σημεία του Νομοσχεδίου, παρουσίασε ο κ. Κεφαλογιάννης: 
1. Έλεγχος ταυτοπροσωπίας σε δύο στάδια και με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, στα πρότυπα του gov.gr.

2. Δειγματοληπτικός έλεγχος ταυτοπροσωπίας υποψήφιων οδηγών: Η φωτογραφία του Δελτίου Εξέτασης υποψηφίου θα διασταυρώνεται με ψηφιακή φωτογραφία, που θα λαμβάνεται κατά την είσοδο του υποψηφίου στο εξεταστικό κέντρο, από κάμερα η οποία θα τοποθετηθεί ειδικά για αυτό το σκοπό. Με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζεται το γνωστό φαινόμενο του να προσέρχεται στις εξετάσεις άτομο διαφορετικό από τον υποψήφιο. 

3. Την πρακτική δοκιμασία των υποψηφίων θα διενεργεί ένας εξεταστής, ο οποίος πλέον θα κάθεται στη μπροστινή θέση του συνοδηγού, ενώ ο εκπαιδευτής θα κάθεται στο πίσω κάθισμα. Σταματά έτσι το φαινόμενο του να παρεμβαίνει ο εκπαιδευτής στον τρόπο οδήγησης του υποψηφίου, κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

4. Για την εξασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοπιστίας και του ευρύτερου ελέγχου των πρακτικών εξετάσεων, η όλη δοκιμασία καταγράφεται με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ήδη έρθει σε επικοινωνία με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία διαπίστωσε ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη σέβεται πλήρως τα προσωπικά δεδομένα, σε αντίθεση με την προβληματική πρόβλεψη στο Νόμο του 2018 επί Υπουργίας Χρ. Σπίρτζη. 
Προβλέπεται πλέον ειδικότερα η χρήση φορητής – κι όχι μόνιμης – κάμερας 360ο, που διαθέτει μικρόφωνο και ειδική αποσπώμενη κάρτα μνήμης, στην οποία αποθηκεύεται όλη η διαδικασία της πρακτικής δοκιμασίας. Η κάμερα εικονίζει ευδιάκριτα ολόκληρη την καμπίνα του οχήματος και τους συμμετέχοντες στη διαδικασία.

5. Δημιουργείται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την υποστήριξη και διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών που σχετίζονται με τη χορήγηση, επέκταση και ανανέωση της άδειας οδήγησης. Επιπλέον, οι θεωρητικές εξετάσεις θα διεξάγονται από νέο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στη βάση τράπεζας θεμάτων και όχι γνωστών από πριν ερωτήσεων και απαντήσεων. 

6. Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εξεταστών Πρακτικής Δοκιμασίας Υποψήφιων Οδηγών από τις Υπηρεσίες των Περιφερειών της χώρας. Το Μητρώο αυτό θα είναι ανοιχτό σε όλους τους τους δημοσίους υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ. Προβλέπεται και η δυνατότητα ένταξης στο Μητρώο Εξεταστών και ιδιωτών.

7. Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εποπτών, για τον έλεγχο τόσο των θεωρητικών όσο και των πρακτικών εξετάσεων, αλλά και την επιτήρηση των εξεταστών. Στο Μητρώο αυτό θα εντάσσεται και το ένστολο προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και το προσωπικό της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. 

8. Η επιμόρφωση Εξεταστών και Εποπτών θα γίνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.

9. Προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης της διαδικασίας πρακτικών εξετάσεων, καθώς και του έργου των εξεταστών, από την αρμόδια οργανική μονάδα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το σύστημα αξιολόγησης θα συνοδεύεται από ένα μηχανισμό επιβράβευσης και κυρώσεων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην έξοδο από το Μητρώο Εξεταστών. 

10. Για πρώτη φορά υπάρχουν ειδικές προβλέψεις που διευκολύνουν τις εξετάσεις Ατόμων με Αναπηρία. Ειδικότερα, προβλέπεται ειδικό εκπαιδευτικό εγχειρίδιο και ειδική θεωρητική εξέταση ατόμων που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες και όσων απολαμβάνουν το καθεστώς διεθνούς προστασίας στη χώρα μας. Επιπλέον, προβλέπεται ειδική θεωρητική εξέταση κωφών και βαρήκοων υποψηφίων στην ελληνική νοηματική γλώσσα, καθώς και με υπότιτλους. 
Προβλέπεται επίσης η ίδρυση ιδιωτικών Κέντρων Αξιολόγησης Ικανότητας και Προετοιμασίας Οδήγησης για άτομα με κινητικά προβλήματα (αντίστοιχα με τα κρατικά κέντρα «ΗΝΙΟΧΟΣ»), ώστε να μην ταλαιπωρούνται περαιτέρω τα Άτομα με Αναπηρία, τα οποία σύμφωνα με τον νόμο δικαιούνται δίπλωμα οδήγησης. 

+1: Παρέχεται η δυνατότητα σε όσους νέους και νέες έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, να παρακολουθήσουν θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα οδήγησης στις σχολές οδήγησης. 
Τα θεωρητικά μαθήματα θα μπορούν να πιστοποιηθούν, πριν τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, δηλαδή θα μπορεί ο υποψήφιος να έχει περάσει τα σήματα πριν τα 18.
Με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, οι υποψήφιοι θα έχουν δικαίωμα, όπως συμβαίνει σήμερα, να δηλώσουν συμμετοχή για τη διεξαγωγή της πρακτικής δοκιμασίας και την απόκτηση άδειας οδήγησης.