Ρεπορτάζ: Γιατί αυξάνονται ξανά τα σοβαρά τροχαία στην Ελλάδα;

Από την εποχή που αγοράζοντας αυτοκίνητο μπορούσε κανείς να διαλέξει εάν επιθυμεί ζώνες ασφαλείας ή κασετόφωνο έχουμε περάσει στην υποχρεωτική παρουσία αερόσακων στον βασικό εξοπλισμό των ΙΧ. Κάποτε το παιδικό κάθισμα αποτελούσε «αχρείαστη» πολυτέλεια, ενώ οι ζώνες ασφαλείας – μόνο στα μπροστινά καθίσματα – θεωρούνταν… περιττό έξοδο. 

Ευτυχώς, σήμερα, η προστασία της ανθρώπινης ζωής έχει περιέλθει σε πρώτο πλάνο, με τους κατασκευαστές αυτοκινήτων να κονταροχτυπιούνται για το ποιος δημιούργησε το πιο ασφαλές όχημα. Την ίδια στιγμή όμως ο φόρος αίματος στην άσφαλτο παραμένει ανησυχητικά υψηλός, με τη χώρα μας να καταδεικνύει ότι μοναδικός τρόπος μείωσης των ανθρώπινων απωλειών είναι ο περιορισμός της κινητικότητας, θυμίζοντας λίγο την λογική που υπαγορεύει ότι εάν πονάει το κεφάλι, καλύτερα αυτό να κοπεί. 

Τα στοιχεία μάλιστα αποδίδουν την όποια μείωση παρατηρήθηκε στους θανάτους στην άσφαλτο αποκλειστικά και μόνο στα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω των υγειονομικών συνθηκών του 2020. Η ενθαρρυντική πρωτιά που κατέλαβε η χώρα, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση σε θανάτους από τροχαία ατυχήματα τη δεκαετία 2010-2020 μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων της, έδωσε τη θέση της σε σημαντική αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων με την άρση των αυστηρών περιορισμών στις μετακινήσεις. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε καταφέρει να περιορίσει τους νεκρούς στην άσφαλτο κατά 54% (σε πολύ υψηλότερο ποσοστό από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που «έκλεισε» στο 36%) την τελευταία δεκαετία, η θετική αυτή πρωτιά οφείλεται κυρίως στην οικονομική κρίση, η οποία είχε οδηγήσει σε ακινησία μεγάλη μερίδα των ΙΧ. 

Μόνο στην Αττική τον Οκτώβριο είχαμε 592 τροχαία ατυχήματα και 12 νεκρούς

Η αύξηση της ανεργίας κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης και ο περιορισμός της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών είχε περιορίσει σημαντικά την κινητικότητα προς την εργασία, τα ψώνια και την ψυχαγωγία. Η κατάσταση άρχισε λίγο να σταθεροποιείται μέχρι την έλευση της πανδημίας η οποία οδήγησε σε νέα «καθήλωση» του στόλου των ΙΧ. Με την χαλάρωση ωστόσο των μέτρων περιορισμού, ξεκίνησε πάλι η καταμέτρηση των θυμάτων της ασφάλτου καταδεικνύοντας ότι υπάρχει τεράστιο κενό στην παιδεία οδικής ασφάλειας. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020 έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα περίπου 18.800 άνθρωποι, αριθμός που μεταφράζεται σε πρωτοφανή μείωση της τάξης του 17%, σε σύγκριση με το 2019. Ωστόσο, η μείωση αυτή σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην πανδημία του κορονοϊού και στον αντίκτυπο που είχε στην κινητικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η συντριπτική πλειονότητα των θανάτων καταγράφεται σε συγκρούσεις στις οποίες εμπλέκονται αυτοκίνητα και φορτηγά, και τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η προστασία των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου, όπως οι πεζοί και οι ποδηλάτες. 

Θεσσαλονίκη: 4Χ4 προσέκρουσε σε σχολικό – Τραυματίστηκαν 7 παιδάκια 

Ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα φετινά στοιχεία που θέλουν την αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας να έχει ξεπεράσει το 140%. Ειδικότερα, τον περασμένο Απρίλιο έχασαν τη ζωή τους 35 άτομα καταγράφοντας αύξηση 52,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, ενώ οι βαριά τραυματίες ανήλθαν σε 36 (αύξηση 28,6%) και οι ελαφρά τραυματίες ήταν 790, κατά 146,9% περισσότεροι από τον περυσινό Απρίλιο. Συνολικά, αύξηση 140,7% σημείωσαν τα τροχαία ατυχήματα, που συνέβησαν σε ολόκληρη τη χώρα και προκάλεσαν τον θάνατο ή τον τραυματισμό ατόμων, τον περασμένο Απρίλιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, και ανήλθαν σε 751. 

Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Πελοπόννησος πρωταθλήτριες στα τροχαία 

Προβληματισμό προκαλούν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον περασμένο Ιούνιο, κατά τη διάρκεια του οποίου σημειώθηκαν 15% περισσότερα τροχαία ατυχήματα (1.033 έναντι 898 τον Ιούνιο του 2020) που προκάλεσαν το θάνατο ή τον τραυματισμό ατόμων. Το παραπάνω διάστημα 48 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (50 νεκροί τον Ιούνιο του 2020), 65 τραυματίστηκαν βαριά (έναντι 56) και 1.150 ελαφρά (έναντι 1.042 τον Ιούνιο του 2020). Τη μερίδα του λέοντος στον συνολικό αριθμό τροχαίων ατυχημάτων διατήρησε η Αττική τον περασμένο Ιούνιο με 52,7%, ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία (19,8%), ενώ το 27,1% των θανάτων στην άσφαλτο καταγράφηκε στην Αττική, ακολουθούμενη από την Πελοπόννησο (22,9%). 

Οι πρωτοφανείς και ακραίες υγειονομικές εξελίξεις του 2020 μπορεί να οδήγησαν σε ορισμένες αλλαγές στην κατάταξη των χωρών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά το ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα, ωστόσο οι ασφαλέστεροι δρόμοι εξακολουθούν να βρίσκονται στη Σουηδία (18 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων), ενώ η Ρουμανία (85 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων) κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό το 2020. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. ήταν 42 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων. Ο στόχος της Ε.Ε. ήθελε τις ευρωπαϊκές χώρες να περιορίζουν τα τροχαία ατυχήματα κατά 50% σε βάθος δεκαετίας. Μόνο η Ελλάδα υπερέβη τον στόχο, καταγράφοντας το διάστημα 2010-2020 μείωση 54% στα τροχαία, ακολουθούμενη από την Κροατία (44%), την Ισπανία (44%), την Πορτογαλία (43%), την Ιταλία (42%) και τη Σλοβενία (42%). 

Tέλος στην υπέρβαση του ορίου ταχύτητας φέρνει το «ISA» από το 2022 

Συνολικά, εννέα κράτη-μέλη κατέγραψαν μείωση κατά 40% ή περισσότερο. Σημειώνεται ότι στην πλειονότητά τους πρόκειται για χώρες που διατηρούν υψηλά ποσοστά τροχαίων ατυχημάτων, με αποτέλεσμα η μεγάλη μείωση να καθίσταται ευκολότερη και επιτακτικότερη ταυτόχρονα. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Μεταφορών (ETSC – European Transport Safety Council) η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα. Ωστόσο, σε αρκετές χώρες η μείωση δεν είναι τόσο εντυπωσιακή, ενώ υπάρχουν μετρήσιμα δεδομένα που κάνουν λόγο για λιγότερα ατυχήματα με αυξημένη όμως σφοδρότητα κατά τη διάρκεια των lockdowns σε παγκόσμιο επίπεδο. 

«Χωρίς μάσκα» οι παραβάτες του ΚΟΚ 

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι καταγράφεται ένας συσχετισμός μεταξύ των οδηγών που επιδεικνύουν παραβατική συμπεριφορά και των ατόμων που αδιαφορούν για τα μέτρα υγειονομικής προστασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα (Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο Υπεύθυνης Οδήγησης 2021 – Ινστιτούτο IPSOS) το 78% των Ελλήνων οδηγών που δεν τηρεί τους κανόνες του ΚΟΚ, ακολουθεί ταυτόσημη πρακτική ως προς τους κανόνες υγιεινής, με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό δείκτη να βρίσκεται στο 77%. Φαίνεται ότι ο πρωταρχικός λόγος για τη μη τήρηση των κανόνων είναι ίδιος τόσο για το υγειονομικό πλαίσιο όσο και για το οδικό.

photo: ΕΛ.ΑΣ.- Πυροσβεστική