Θα γίνει ποτέ η Αθήνα «έξυπνη πόλη»;

Η Αθήνα, μια πόλη που ασφυκτιεί από τα αυτοκίνητα, βραχυκύκλωσε μετά την εφαρμογή του νέου, Καθαρού Δακτυλίου με εξαίρεση τα στενά όρια του κέντρου της. Φιλοξενεί χιλιάδες παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα και συγκοινωνίες οι οποίες παλεύουν να προσεγγίσουν τις στάσεις τους και να παραλάβουν με καθυστέρηση επιβάτες.

Έχει όμως η Αθήνα τις προδιαγραφές να γίνει μια πόλη πιο εύχρηστη, φιλικότερη προς τον χρήστη της; Μπορεί μια πόλη που σχεδιάστηκε για την εξυπηρέτηση σημαντικά μικρότερου όγκου αυτοκινήτων, από τα 2,3 εκατ. ΙΧ που μετρά σήμερα, να μετατραπεί σε πόλη-υπόδειγμα για χρήστες και επισκέπτες; Ο μηδενισμός του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταφορών, που αποτελεί ζητούμενο για όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις, φαίνεται ότι μπορεί να δώσει λίγα περιθώρια βελτίωσης καθώς οι λύσεις και οι εναλλακτικές που περιγράφονται σε όλα τα μοντέλα έξυπνων πόλεων βασίζονται στον περιορισμό της χρήσης των ΙΧ.

Το GOCAR παρακολούθησε το webinar Sustainable Urban Mobility στο οποίο συμμετείχε πλειάδα εμπλεκομένων φορέων στις μεταφορές και μοιράζεται μαζί σας τα σημαντικότερα συμπεράσματα.

Έξυπνες πόλεις και μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, η ευκολία πρόσβασης στις δημόσιες συγκοινωνίες και τα κίνητρα που μπορεί να δοθούν στους πολίτες για να περιορίσουν τους ρύπους (το 25% των ρύπων προέρχεται από τα μέσα μετακίνησης) είναι τα εργαλεία που μπορεί να αξιοποιηθούν για τον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταφορών. Η ασφάλεια που αισθάνεται ο μετακινούμενος κατά την χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι το κομβικό σημείο που θα «οδηγήσει» τους πολίτες στις αστικές συγκοινωνίες υποστήριξε ο δρ. Ευάγγελος Μπεκιάρης, διευθυντής του Ινστιτούτου Μεταφορών (ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ).

«Ένα από τα σημαντικά κίνητρα ενός πολίτη για την επιλογή αυτή είναι η ασφάλεια που αισθάνεται όταν χρησιμοποιεί δημόσια μέσα μεταφοράς, αλλά ακόμα και όταν περπατά μέσα σε μια σύγχρονη πόλη. Η οποία ασφάλεια μπορεί να βελτιωθεί με ψηφιακές διαβάσεις, ποδηλατόδρομους, ηλεκτρικά ποδήλατα, ηλεκτρικά πατίνια και άλλες τεχνολογίες οι οποίες θα κινητοποιούν τον πολίτη να επιλέγει άλλες μορφές μετακίνησης από το όχημά του», εξήγησε ο κ .Μπεκιάρης.

Βασικό συστατικό που θα εμφυσήσει το αίσθημα ασφάλειας είναι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η ύπαρξη κατάλληλων και αξιόπιστων υποδομών, που θα εξυπηρετούν τις δομές των μετακινήσεων και θα επιτρέψουν τη χρήση νέων μορφών κινητικότητας.

Στο σύνθετο πλέγμα των υποδομών εμπίπτουν φυσικά τα σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (ΣΦΗΟ) που θα πρέπει να είναι προσβάσιμα και να τοποθετούνται σε όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία. Αντίστοιχα οι υποδομές κοινόχρηστων ποδηλάτων και ηλεκτρικών πατινιών, που αποτελούν εξαιρετική εναλλακτική μετακίνησης και δομικό συστατικό των έξυπνων πόλεων, πρέπει να είναι ποσοτικά σε τέτοιο επίπεδο που να εξυπηρετούν ικανό αριθμό χρηστών. Είναι ενδεικτικό ότι η Κοπεγχάγη, για παράδειγμα, διαθέτει 100 σταθμούς ποδηλάτων για να εξυπηρετούν τις ανάγκες λιγότερων από 1 εκατ. κατοίκων.

Αρμονία μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπου

Απαραίτητο συστατικό για τη δημιουργία έξυπνων πόλεων είναι η ενημέρωση των πολιτών για τις εναλλακτικές μορφές μετακίνησης και η εύκολη πρόσβαση στις πληροφορίες. Η κινητικότητα στις πόλεις πρέπει να ενισχυθεί με τις κατάλληλες πρακτικές ενημέρωσης και τα συστήματα εύχρηστων εφαρμογών για το ευρύ κοινό, έτσι ώστε να υπάρξει αρμονία μεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπου. Η μετάβαση στην εποχή των ευφυών συστημάτων μεταφορών απαιτεί το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς ο ρυθμός εξέλιξης των τεχνολογιών είναι συνήθως ταχύτερος από αυτόν του… νομοθέτη.


Συχνά παρατηρείται το φαινόμενο το νομοθετικό πλαίσιο να υστερεί έναντι της εξέλιξης της τεχνολογίας, γεγονός το οποίο επιβάλλει τη δημιουργία πιο ευέλικτων μηχανισμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι εταιρείας ενοικίασης ηλεκτρικών πατινιών στη χώρα μας, οι οποίες ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους χωρίς όμως να υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να διέπει τη λειτουργία τους, όπως υπενθύμισε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων κ. Παν. Παπαντωνίου.

Πώς επηρεάζει η στάθμευση την ευφυΐα των πόλεων

Η απρόσκοπτη κυκλοφορία όλων των χρηστών του δρόμου προϋποθέτει πλήρη έλεγχο της στάθμευσης των οχημάτων. Και αυτό γιατί οι δρόμοι έχουν συγκεκριμένη και πεπερασμένη χωρητικότητα, η οποία περιορίζεται αρκετά στην περίπτωση παρουσίας παράνομα σταθμευμένων οχημάτων. Η χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων στάθμευσης, όπως για παράδειγμα η ελεγχόμενη στάθμευση, αλλά και η ταυτόχρονη ενημέρωση των πολιτών για τις διαθέσιμες θέσεις μέσω εφαρμογών μπορεί να λύσει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της παράνομης στάθμευσης, όπως εξηγεί ο κ. Παν. Παπαντωνίου.

Η σημασία των ΜΜΜ στις έξυπνες πόλεις

Χωρίς αξιόπιστο δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς καμία πόλη δεν μπορεί να ενισχύσει τον δείκτη ευφυΐας της. Αντίστοιχα χωρίς την κατάλληλη υποδομή η παραπάνω συνθήκη δεν μπορεί να επιτευχθεί, όπως εξήγησε ο Public Manager EMEA της UBER Θάνος Μωυσιάδης: «Ο δρόμος προς τις νέες μορφές κινητικότητας στις έξυπνες πόλεις που διαμορφώνονται είναι από τη μια αναπόφευκτος, αλλά από την άλλη πρέπει να συνοδεύεται από τις ανάλογες υποδομές, όπως σημεία ταχείας φόρτισης οχημάτων, καθώς ουδείς επαγγελματίας οδηγός έχει τη δυνατότητα να ξοδεύει ώρες από τον επαγγελματικό του χρόνο για τη φόρτιση του οχήματός του». Βασικό συστατικό για τη δημιουργία έξυπνων πόλεων είναι η χρήση των δημόσιων μέσων μεταφοράς από τους μετακινούμενους και ο περιορισμός της χρήσης των ΙΧ.

Την ίδια στιγμή η σπατάλη ενέργειας σε μέσα μαζικής μεταφοράς τα οποία κινούνται άδεια, για παράδειγμα, μπορεί να αποβεί καταστροφική για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης σε μια πόλη, υποστήριξε ο πρόεδρος του ΟΑΣΑ, Ιωάννης Γκόλιας.

Διαβάστε ακόμα Πόσα αυτοκίνητα ανά κάτοικο έχουμε στην Ελλάδα;

Η χρήση των αστικών συγκοινωνιών συνδέεται άμεσα βέβαια με την αξιοπιστία τους αλλά και με τη νοοτροπία των χρηστών τους. Η ανάγκη βελτίωσης της κοινωνικής παιδείας και της ενημέρωσης του κοινού συστηματικά και μέσω διαφόρων καναλιών για ζητήματα εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης και της χρήσης νέων τεχνολογιών (ψηφιακές πλατφόρμες που διευκολύνουν τον συνεπιβατισμό-car sharing, τη χρήση δημόσιων συγκοινωνιών ή εναλλακτικών μορφών) είναι πλέον δεδομένη.