0-100 GOCAR Issues: Πώς και πόσο άλλαξε η ελληνική αγορά αυτοκινήτου

Σε νέα εποχή έχει εισέλθει εδώ και μία δεκαετία περίπου η αγορά αυτοκινήτου με τις αλλαγές σε επίπεδο τεχνολογίας να έχουν επηρεάσει σημαντικά και τις προτιμήσεις των καταναλωτών. Η αντίληψη που έχουμε για το αυτοκίνητο έχει αλλάξει άρδην, ενώ για πρώτη φορά στην Ελλάδα φαίνεται ότι η ιδιοκτησία των οχημάτων χάνει έδαφος έναντι της χρηματοδοτικής μίσθωσης η οποία κερδίζει συνεχώς μερίδια αγοράς. Πέραν του εταιρικού στόλου, το leasing φαίνεται ότι εισχωρεί σταδιακά και στα νοικοκυριά με τους ιδιώτες να επιλέγουν τη συγκεκριμένη λύση πολύ συχνότερα από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Λίγο η οικονομική κρίση που δεν άφηνε πολλά περιθώρια εκταμίευσης μεγάλων ποσών, λίγο ο τραπεζικός δανεισμός που κατέστη δυσκολότερος, αλλά και η ευκολία (σε διαδικαστικό επίπεδο) την οποία προσφέρουν τα πακέτα leasing οδήγησαν μεγάλη μερίδα ιδιοκτητών στη λύση της χρηματοδοτικής μίσθωσης οχημάτων.



Την ίδια στιγμή η σταδιακή διεύρυνση της ηλεκτροκίνησης και η ταχύτατα αναπτυσσόμενη τεχνολογία, σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή απόφαση για μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις μεταφορές και τα προγράμματα επιδότησης της ηλεκτροκίνησης φαίνεται ότι αυξάνουν σταδιακά αλλά σταθερά τα αυτοκίνητα που μπαίνουν στην πρίζα. Η εμφάνιση της νέας τεχνολογίας που κινεί το όχημα με καύσιμο την ηλεκτρική ενέργεια έχει μεταφέρει το σύνολο της βιομηχανίας αυτοκινήτου σε μια άλλη εποχή, η οποία με δεδομένο τις πρόσφατες ενεργειακές εξελίξεις φαίνεται ότι θα επικρατήσει πολύ ταχύτερα από ό,τι σχεδίαζε ακόμα και η ίδια η αγορά.  Ακόμα και η μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου η Νορβηγία επιδοτεί μέσω περιορισμένης φορολογίας την αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων έχοντας κατακτήσει την πρώτη θέση παγκοσμίως στην ηλεκτροκίνηση, η οποία διατηρεί πλέον μερίδιο αγοράς 65%.

 

To μεταβατικό στάδιο

Η υβριδική τεχνολογία που απάντησε στην ανάγκη της μετάβασης μέχρι την πλήρη ηλεκτροκίνηση φαίνεται ότι θα φθίνει νωρίτερα από το αναμενόμενο. Στελέχη της αγοράς αυτοκινήτου υποστηρίζουν ότι όταν το ηλεκτρικό αυτοκίνητο αποκτήσει αυτονομία 1.000 km για παράδειγμα σε προσιτή τιμή η υβριδική τεχνολογία θα εξαφανιστεί καθώς συγκριτικά με την ηλεκτροκίνηση παραμένει ακριβότερη στην καθημερινή της χρήση. Οι προβλέψεις θέλουν την υβριδική τεχνολογία να εξαφανίζεται σε διάστημα δύο έως πέντε ετών από σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υβριδικά διατηρούσαν αυξημένο μερίδιο αγοράς μέχρι προ διετίας, ενώ σήμερα δεν φαίνεται ότι αποτελούν το ζητούμενο με τους καταναλωτές να έχουν γυρίσει την πλάτη στην κλασσική υβριδική τεχνολογία. Πλέον η επιλογή υβριδικού αυτοκινήτου αφορά κυρίως τα plug – in (30% της κίνησης στα plug – in είναι ηλεκτρική) που αποτελεί επί της ουσίας τον πρόδρομο της πλήρους ηλεκτροκίνησης. Και όλα αυτά όταν πριν από λίγα χρόνια το ενδεχόμενο φόρτισης ενός ΙΧ στην πρίζα φάνταζε βγαλμένο από σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. 

Πριν τη διάδοση της… πρίζας η τεχνολογία οδήγησε σε σημαντικές εξελίξεις ως προς τις εκπομπές καυσαερίων καθώς ο περιβαλλοντικός παράγον έχει μπει στο τραπέζι της συζήτησης εδώ και αρκετά χρόνια. Τα euro 4 έδωσαν τη θέση τους στα euro 5 και τα euro 6 ενώ τώρα οι δυνάμεις επικεντρώνονται στα euro 7 τα οποία φαίνεται ότι αποτέλεσαν την τελευταία «επένδυση» στους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Ο περιορισμός των εκλυόμενων ρύπων σε συνδυασμό με το συνεχές ζητούμενο του περιορισμού του κόστους μετακίνησης οδήγησαν σε κινητήρες λιγότερο ρυπογόνους με πολύ οικονομικότερη κατανάλωση. Τα σκάνδαλα των μετρήσεων ρύπων που αποκαλύφθηκαν σε μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες και απομάκρυναν τους καταναλωτές από το πετρέλαιο κίνησης εκτιμάται ότι αποτέλεσε το εφαλτήριο για την επένδυση της αγοράς στην ηλεκτροκίνηση λίγο νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό.

 

Η πορεία των πωλήσεων από το 2013

Ως προς την αμιγώς ελληνική αγορά οι διακυμάνσεις δεν ήταν πάρα πολύ μεγάλες την τελευταία δεκαετία ωστόσο ακολούθησαν την γενικότερη οικονομική συγκυρία της χώρας, η οποία βύθισε κατά τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας το σύνολο της αγοράς. Το 2013 βρήκε τη χώρα σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, με 58.694 πωλήσεις αυτοκινήτων, έναντι εξίσου χαμηλών επιδόσεων της προηγούμενης χρονιάς (58.482). Τα σκήπτρα κρατούσε η Toyota με 11,1% της αγοράς ακολουθούμενη από την Volkswagen (10,8%) και την Opel (9,5%). Ανοδική πορεία σημειώθηκε την επόμενη χρονιά με τις συνολικές πωλήσεις να αυξάνονται κατά 21,3% (71.218 πωλήσεις) και την Toyota να εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση με 11,3% του μεριδίου αγοράς και την Volkswagen να βρίσκεται πάλι στη δεύτερη θέση (9,7%). Το 2015 βρίσκει και πάλι τις Toyota και Volkswagen στην πρώτη δυάδα με 11,7% και 8,9% αντίστοιχα, ενώ η ανοδική πορεία των συνολικών πωλήσεων συγκρατήθηκε στο 6,4% με 75.805 πωλήσεις. Μόλις 4% (78.873) αυξήθηκαν οι ταξινομήσεις το 2016 με την Volkswagen να παραχωρεί τη δεύτερη θέση στην Nissan (9,2%) αλλά την Toyota (12%) να διατηρεί την πρωτιά, όπως καθ’ όλη τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας.

Τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης παρατηρούνται το 2017 με τις συνολικές πωλήσεις να ανεβαίνουν κατά 11,7% (88.083 ταξινομήσεις) και τις δύο εταιρείες να διατηρούν εκ νέου τις δύο πρώτες θέσεις στις προτιμήσεις των καταναλωτών (Toyota 11,4% και Nissan 8,2%). Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι ο εταιρικός στόλος είναι αυτός που ανέβασε το συνολικό ύψος των πωλήσεων καθώς η ιδιωτική αγορά εξακολουθούσε να παραμένει σε συγκρατημένα επίπεδα. Οι πωλήσεις το 2018 ενισχύθηκαν κατά 17,4% (103,431) με την Volkswagen να ανακτά εκ νέου τη δεύτερη θέση (8,7%) εκθρονίζοντας την Nissan στην τέταρτη (7,6%) και την Peugeot να καταλαμβάνει την τρίτη θέση. Συγκράτηση στις συνολικές πωλήσεις παρατηρούμε το 2019 με την αύξηση να περιορίζεται στο 10,3% (114.109 πωλήσεις) και τις Toyota και Peugeot να διατηρούν την πρώτη και δεύτερη θέση αντίστοιχα. Οι επιπτώσεις του Covid-19 ήταν εμφανείς το 2020 οπότε και περιορίστηκαν δραματικά οι πωλήσεις (-29%) και επέστρεψαν στα επίπεδα του 2016-2014 με 80.977 ταξινομήσεις. Η ραγδαία πτώση του 2020 οδήγησε σε αξιοσημείωτη ποσοστιαία αύξηση των ταξινομήσεων το 2021 (24,6%) οπότε και πωλήθηκαν 100.911 οχήματα, επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2018. Η Toyota παρέμεινε στην πρώτη θέση με μερίδιο 13% της αγοράς και η Peugeot στη δεύτερη με 10,5%. 

 

Η άνθηση του leasing

Σημαντικές αλλαγές έχουν παρατηρηθεί την τελευταία δεκαετία ως προς το μίγμα των οχημάτων που κυκλοφορεί στους δρόμους. Το leasing έχει εισέλθει σε νέα, ένδοξη περίοδο με την επιλογή της χρηματοδοτικής μίσθωσης να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο πλέον ακόμα και για τους ιδιώτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον από τα 4 οχήματα που πωλούνται τα δύο αφορούν σε ιδιώτες, το τρίτο σε βραχυχρόνια μίσθωση και το τέταρτο σε μακροχρόνια μίσθωση. Και όλα αυτά ενώ πριν από λίγα μόλις χρόνια το leasing δεν απευθύνονταν σε ιδιώτες παρά μόνο σε εταιρείες. Στελέχη της αγοράς μάλιστα υποστηρίζουν ότι το μοντέλο leasing που ακολουθείται είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και εκτιμάται ότι η μορφή του θα τροποποιηθεί και εδώ, με τη διάρκεια μίσθωσης να είναι πιο ευέλικτη μελλοντικά όπως το κόστος και οι παροχές που θα καταστούν λιγότερο ελκυστικά από την παρούσα κατάσταση.