Έκθεση Περιβάλλοντος για το 2010

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) που εδρεύει στην Κοπεγχάγη δημοσίευσε στις 30 Νοεμβρίου 2010 την τέταρτη έκθεσή του με τον τίτλο “Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον – Κατάσταση και Προοπτικές 2010” (State of the Environment Report 2010) που αποτελεί μια ενδελεχή αξιολόγηση του πώς και γιατί αλλάζει το περιβάλλον της Ευρώπης αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό. Η Έκθεση Περιβάλλοντος για το 2010 του ΕΟΠ καταλήγει ότι μία πλήρως ολοκληρωμένη προσέγγιση για τον μετασχηματισμό της Ευρώπης σε μία πράσινη οικονομία, που χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους, μπορεί όχι μόνον να έχει ως αποτέλεσμα ένα υγιές περιβάλλον αλλά και να προωθήσει, επίσης, την ευημερία και την κοινωνική συνοχή.

Η νέα αξιολόγηση του ΕΟΠ δείχνει ότι οι παγκόσμιες απαιτήσεις για τροφή, ένδυση, στέγαση και μεταφορές των ατόμων επιταχύνονται. Αυτές οι αυξανόμενες απαιτήσεις για το φυσικό κεφάλαιο ασκούν έντονη πίεση στα οικοσυστήματα, τις οικονομίες και την κοινωνική συνοχή της Ευρώπης αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου. Ωστόσο, η Έκθεση Περιβάλλοντος για το 2010 του ΕΟΠ επιβεβαιώνει ότι οι καλοσχεδιασμένες περιβαλλοντικές πολιτικές συνεχίζουν να βελτιώνουν το Ευρωπαϊκό περιβάλλον χωρίς να υπονομεύουν το αναπτυξιακό δυναμικό της Ευρώπης. Η πλήρης μεταστροφή προς μία πράσινη οικονομία, που χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους, απαιτεί να ληφθούν πλήρως υπόψη όλοι οι περιβαλλοντικοί πόροι – η βιοποικιλότητα, η γη, ο άνθρακας, οι ποταμοί, οι θάλασσες και ο αέρας που αναπνέουμε - για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν την παραγωγή, την κατανάλωση και το παγκόσμιο εμπόριο.

 

Κύρια πορίσματα και συστάσεις

Κλιματική αλλαγή: Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τον περιορισμό των εκπομπών και την επέκταση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι εκπομπές στην ΕΕ των 27 είναι κατά 17% χαμηλότερες από τα επίπεδα του 1990 και, ως εκ τούτου, πολύ κοντά στον στόχο του μπλοκ για περιορισμό των εκπομπών κατά 20% έως το 2020. Ωστόσο, οι τομεακές εξελίξεις δεν είναι όλες θετικές. Οι εκπομπές της ΕΕ των 27 από τις μεταφορές αυξήθηκαν κατά 24% ανάμεσα μεταξύ των ετών 1990 και 2008.

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Ακόμη και αν η Ευρώπη επιτύχει όλους τους στόχους για μείωση των εκπομπών και οι ηγέτες του κόσμου συμφωνήσουν στη λήψη θαρραλέων μέτρων κατά την διάρκεια των συζητήσεων για το κλίμα, η Ευρώπη θα χρειαστεί να προσαρμοστεί στον συνεχή και αναμενόμενο αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. Η εξειδικευμένη διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση προκλήσεων αυτών.

Βιοποικιλότητα, οικοσυστήματα και η υγεία των ατόμων: Το δίκτυο προστατευόμενων ζωνών Natura 2000, το οποίο καλύπτει επί του παρόντος περίπου το 18% της χερσαίας έκτασης της ΕΕ, έχει συμβάλει στην προστασία των απειλούμενων ειδών και στη διατήρηση των χώρων πρασίνου για αναψυχή. Η νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα και των υδάτων έχει μειώσει την πίεση που ασκείται στην βιοποικιλότητα και στους ανθρώπους. Από την άλλη μεριά, η εντατικοποίηση της χρήσης γης, η απώλεια των οικοτόπων και η υπεραλίευση έχουν απομακρύνει την ΕΕ από την επίτευξη του στόχου για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010.

Ολοκληρωμένες λύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο: Καταδεικνύοντας την πληθώρα των σχέσεων μεταξύ διαφορετικών προκλήσεων, περιβαλλοντικών και άλλων, η Έκθεση Περιβάλλοντος για το 2010 του ΕΟΠ ενθαρρύνει για αύξηση των ολοκληρωμένων δράσεων σε διάφορους τομείς πολιτικής που έρχονται αντιμέτωποι με αυτές τις προκλήσεις, ούτως ώστε να υπάρξουν ταχύτερες βελτιώσεις και να μεγιστοποιηθούν τα παράλληλα οφέλη (π.χ. ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής και η βελτίωση της ποιότητας του αέρα ταυτόχρονα).

Αποδοτικότητα των πόρων: Η ασφάλεια ως προς τη σίτιση, την ενέργεια, τα νερά αποτελούν βασικούς κινητήριους μοχλούς για τη χρήση γης, καθώς συχνά αυξάνονται οι συγκρουόμενες απαιτήσεις (π.χ. για τρόφιμα, ζωοτροφές και καύσιμα). Η λογιστική και η τιμολόγηση που λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις επιπτώσεις της χρήσης των πόρων έχoυv καθoριστική σημασία για την ώθηση των επιχειρήσεων και των καταναλωτών προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της αποδοτικότητας των πόρων.

Συμμετοχή των πολιτών: Οι πολιτικές από μόνες τους δεν μπορούν να ανακόψουν ή να αναστρέψουν τις περιβαλλοντικές εξελίξεις. Πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των πολιτών που αφιερώνουν τις προσπάθειές τους στην μείωση της επίδρασής τους στο περιβάλλον με την συμμετοχή τους στη συλλογή δεδομένων καθώς και μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.