Διόδια: «Φρένο» στις αυξήσεις - Η κόντρα με το Υπουργείο

Το «έκτακτο διάγγελμα» που έβγαλαν οι παραχωρησιούχοι στις αρχές Αυγούστου για αύξηση στις τιμές των διοδίων δεν φαίνεται να έκατσε καλά με το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, το οποίο εξέφρασε από την πρώτη στιγμή έντονα την δυσαρέσκεια του. Σχεδόν ένα μήνα μετά και με την επίσημη ημερομηνία που είχαν δώσει οι εταιρείες διαχείρισης των ελληνικών αυτοκινητόδρομων για την εφαρμογή των αυξήσεων να έχει φτάσει… το σχέδιο φαίνεται να παίρνει παράταση καθώς δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε κάποια συμφωνία με το Κράτος.

Πιο συγκεκριμένα, χωρίς «σφίξιμο των χεριών» έληξε η χθεσινή σύσκεψη μεταξύ υπουργείου και παραχωρησιούχων σχετικά με τις αύξηση των τιμών στα διόδια των εθνικών οδών (θυμίζουμε πως η συζήτηση δεν αφορά Αττική Οδό, Ιονία Οδό και Εγνατία Οδό), ενώ είχαμε και παρέμβαση των διοικήσεων του γαλλικού ομίλου Vinci και της γερμανικής Hochtief. Οι συγκεκριμένοι συμμετέχουν σε τρεις από τις συμβάσεις παραχώρησης οδικών αξόνων με διόδια (Ολυμπία Οδός, Μαλιακός – Κλειδί και Ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου) και ζήτησαν να ενημερωθούν από την ηγεσία του υπουργείου  για το «αν σχεδιάζει να ακυρώσει τις συμβάσεις παραχώρησης»!

Μάλιστα ο γαλλικός όμιλος θέλει να μάθει την στάση του ελληνικού κράτους απέναντι στις συμβάσεις παραχώρησης έτσι ώστε σε περίπτωση που χρειαστεί να αποσύρει την προσφορά που έχει ήδη καταθέσει για την Αττική Οδό. Αυτό συμβαίνει διότι μπορεί η Αττική Οδός να μην αποτελεί μέρος της διαπραγμάτευσης μιας και οι τιμές της δεν συνδέονται με τον πληθωρισμό, αλλά είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για τη νέα σύμβαση παραχώρησης, την οποία διεκδικεί μεταξύ άλλων και κοινοπραξία υπό τη Vinci.

Όπως είχαμε ξαναπεί, η επιβάρυνση στις τιμές των διοδίων θα αγγίξει το 12%, κάτι το οποίο μάλιστα ήταν να εφαρμοστεί από την αρχή το 2023 λόγω και του πληθωρισμού, όμως προσωρινά, «πάγωσαν» χάρη σε παρέμβαση της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι συνολικές απώλειες των παραχωρησιούχων για το σύνολο του 2023, αν δεν γίνουν οι αυξήσεις, αγγίζουν τα 40-45 εκατομμύρια ευρώ.

Οι ίδιοι μάλιστα ζήτησαν εκτός της εφαρμογής των αυξήσεων από 1η Σεπτεμβρίου, αλλά και να αποζημιωθούν για τους 8 μήνες του 2023 που έχουν ήδη περάσει, με βάσει σχετικές υποσχέσεις. Να σημειωθεί πως εκτός του θέματος του 12%, μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να έχουν εγκριθεί από το υπουργείο και νέες αυξήσεις στα διόδια, με βάση τον πληθωρισμό του φετινού Σεπτεμβρίου, οι οποίες προβλέπεται πως θα είναι γύρω στο 3%.

Τι έγινε στην συνάντηση;

Μετά και τις δηλώσεις του υπουργείου για «μονομερή ενέργεια» των παραχωρησιούχων, προκλήθηκαν αντιδράσεις οι οποίες οδήγησαν στην σύσκεψη που διεξήχθη στο Μέγαρο Μαξίμου. Εκεί παρουσιάστηκαν οι προτάσεις των εταιρειών για λύση που «θα βοηθήσει τους χρήστες των οδικών δικτύων, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις συμβάσεις.» Εκτός από το σενάριο μείωσης του ΦΠΑ στα διόδια από 24% σε 13%, κατατέθηκε και πρόταση για εφαρμογή του μοντέλου που ακολούθησε φέτος η Πορτογαλία.

Αυτό βασίζεται στη μετακύλιση του κόστους των αυξήσεων σε άλλες οικονομικές χρήσεις, όταν ο πληθωρισμός θα βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του περασμένου έτους. Ένα παράδειγμα, είναι η εφαρμογή ενός τμήματος της αύξησης φέτος και το υπόλοιπο να «σπάσει» σε 2-3 επόμενα έτη. Τότε που ο πληθωρισμός θα είναι χαμηλός και, συνεπώς, η συνολική επιβάρυνση των χρηστών θα είναι περιορισμένη.

Όπως τονίζουν πρόσωπα που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις, οι προτάσεις του υπουργείου οδηγούν στο να μην εφαρμοστούν οι συμβάσεις παραχώρησης που έχουν κυρωθεί από τη Βουλή. Οι εταιρείες επικαλούνται τόσο την αντίδραση των τραπεζών που έχουν χορηγήσει σημαντικά δάνεια σε περίπτωση μη εφαρμογής των συμβάσεων παραχώρησης και των ξένων μετόχων, όσο και τη μεγάλη αύξηση του κόστους λειτουργίας των οδικών αξόνων, π.χ. με την εκτίναξη της δαπάνης για ηλεκτρική ενέργεια κατά περισσότερο από 100%.

Τι είπαν τα στελέχη των ομίλων Vinci και Hochtief;

Τα στελέχη των ξένων ομίλων που επικοινώνησαν χθες με την κυβέρνηση υποστηρίζουν πως το υπουργείο δεν έχει ζητήσει από άλλες επιχειρήσεις του τομέα μεταφορών να απορροφήσουν τις αυξήσεις κόστους που φέρνει ο υψηλός πληθωρισμός. Οι ίδιοι προσθέτουν πως μέχρι στιγμής το υπουργείο Υποδομών ή άλλα υπουργεία δεν έχουν ζητήσει αντίστοιχο πάγωμα ρητρών αναπροσαρμογής που περιλαμβάνονται σε άλλες συμβάσεις παραχώρησης υποδομών ή άλλων υπηρεσιών ή σε συμβάσεις ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα). Επισημαίνεται πως ρήτρες ετήσιας αναπροσαρμογής με βάση τον πληθωρισμό περιλαμβάνονται σε όλες τις συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις ΣΔΙΤ παγκοσμίως και γι’ αυτόν τον λόγο θεωρούνται ελκυστικές επενδύσεις για μεγάλα διεθνή χαρτοφυλάκια.