E-Fuels: Σανίδα σωτηρίας των συμβατικών κινητήρων!

Το βέτο που άσκησε η Γερμανία λίγο έλειψε να τινάξει στον αέρα όλη την πολιτική της ΕΕ για την ηλεκτροκίνηση. Τελικά όμως οδήγησε σε μια επιπλέον διαβούλευση και πιθανώς σε έναν αστερίσκο με μεγάλη σημασία για το μέλλον των μετακινήσεων μας. Οι 27 ηγέτες της Ευρωπαικής Ένωσης είχαν αποφασίσει την απαγόρευση πώλησης νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής κάυσης μετά το 2035. Δίνοντας ελπίδες για μια παράταση ζωής, αναμένεται η τελική απόφαση που ενδεχομένως να εξαιρεί τους θερμικούς κινητήρες που λειτουργούν με E-Fuels. 

Τι είναι τα E-Fuels

Τα E-Fuels ή συνθετικά καύσιμα είναι η e-κηροζίνη, το e-μεθάνιο και η e-μεθανόλη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κινητήρες εσωτερικής καύσης και παράγονται με τη σύνθεση των δεσμευμένων από την ατμόσφαιρα εκπομπών CO2 και υδρογόνου. Πιο αναλυτικά, η παραγωγή τους ακολουθεί την εξής διαδικασία: συλλέγεται διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και από αυτό εξάγεται ο άνθρακας. Παράλληλα γίνεται ηλεκτρόλυση σε ποσότητες νερού ώστε να διασπαστεί σε υδρογόνο και οξυγόνο. Το υδρογόνο που δημιουργήθηκε ενώνεται με τον άνθρακα που συλλέχθηκε από την ατμόσφαιρα και δημιουργείται υδρογονάνθρακας. Μάλιστα, για να είναι όλη αυτή η διαδικασία απολύτως φιλική προς το περιβάλλον, το ρεύμα που χρησιμοποιείται στην ηλεκτρόλυση προέρχεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των E-Fuels είναι χωρίς αμφιβολία ότι τα χαρακτηριστικά τους είναι παρόμοια με της βενζίνης και του πετρελαίου. Η μεταφορά τους γίνεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, αποθηκεύονται σαν τα παραδοσιακά καύσιμα, χωρίς την ανάγκη δεξαμενών και κυκλωμάτων υψηλής πίεσης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσω του υπάρχοντος δικτύου πρατηρίων καυσίμων. Ουσιαστικά, δεν θα καταλάβουμε καμιά διαφορά στην χρήση τους σε σχέση με ότι συμβαίνει ήδη. Όμως τα συνθετικά καύσιμα δεν απέχουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Όταν καίγονται απελευθερώνουν και διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο για την παραγωγή τους έχει χρησιμοποιηθεί μολυσμένος αέρας που υπάρχει ήδη στην ατμόσφαιρα σε ποσότητα ίση ή μεγαλύτερη από αυτή που βγαίνει από την εξάτμιση του οχήματος, κάτι που οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα ουδέτερο ή θετικό στην τελική περιβαλλοντική εξίσωση. Μεγάλο αγκάθι στην χρήση τέτοιων καυσίμων είναι μια από τις ιδιότητες τους. Τα e-fuels μπορούν να αναμειχθούν με βενζίνη ή πετρέλαιο, σε οποιαδήποτε αναλογία, χωρίς κανένα πρόβλημα στην λειτουργία του οχήματος. Κάτι τέτοιο δημιουργεί ρύπους που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Έτσι έχει προβλεφθεί ότι αν ανιχνευθεί ορυκτό καύσιμο το όχημα θα ακινητοποιείται από ειδικό εγκατεστημένο λογισμικό. 

Το κόστος των E-Fuels

Μια από της εταιρείες που ασχολούνται εντατικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα με την τεχνολογία και την χρήση των συνθετικών καυσίμων είναι η Porsche. Σύμφωνα λοιπόν με στοιχεία που έχει δώσει η μάρκα, αυτή τη στιγμή στη Γερμανία ένα λίτρο συνθετικού καυσίμου θα κόστιζε περίπου 4,5 €. Ασφαλώς αυτή η τιμή δεν είναι καθόλου ανταγωνιστική σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, αλλά υπολογίζεται ότι το 2038 η αγορά των e-fuels θα κοστίζει λιγότερα από 2 € το λίτρο, ενώ σε ακόμα μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα μπορεί να πέσει και στο 1 € ανά λίτρο. Το σίγουρο είναι ότι όσο η παραγωγή είναι αμφίβολη και οι ποσότητες περιορισμένες, το κόστος δεν πρόκειται να πέσει.

To 2021 υπήρχε μόνο ένα εργοστάσιο παραγωγής E-Fuels, στη Χιλή. To συγκεκριμένο υποστηρίζεται από την Porsche και η παραγωγή του δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 550 εκατ. λίτρα ετησίως, ποσότητα μικρή για τις παγκόσμιες ανάγκες. Από το 2024 συνθετικά καύσιμα θα παράγονται και επί Ευρωπαϊκού εδάφους, στη Νορβηγία, όμως για χρήση στις αεροπορικές μεταφορές. 

Εναλλακτική κίνηση

Δεν είναι συνθετικά καύσιμα, αλλά σίγουρα πρέπει να τα εξετάσουμε ως πιθανότητα για το μέλλον. Όταν αναφερόμαστε στο αέριο κίνησης, ουσιαστικά μιλάμε για δύο εντελώς διαφορετικούς τύπους καυσίμου. Το αρκετά δημοφιλές υγραέριο LPG (Liquefied Petroleum Gas) το οποίο παράγεται από πετρέλαιο και αποτελείται κυρίως από προπάνιο, και το φυσικό αέριο CNG (Compressed Natural Gas), το αέριο δηλαδή που προέρχεται από εξόρυξη και αποτελείται κυρίως από μεθάνιο. Τα δύο όμως διαφέρουν και στον τύπο εγκατάστασης καθώς και στο σημείο που τοποθετούνται στο αυτοκίνητο. Το υγραέριο μπαίνει συνήθως στο χώρο της ρεζέρβας σε μια κυλινδρική φιάλη που γεμίζει έως 50 λίτρα ενώ το φυσικό αέριο έχει εντελώς διαφορετική αρχιτεκτονική, καθώς αποθηκεύεται σε μεγαλύτερες φιάλες που αντέχουν και μεγαλύτερη πίεση. Και φυσικά κάθε σύστημα μπορεί να λειτουργήσει μόνο με το είδος αερίου για το οποίο έχει κατασκευαστεί. Το κόστος εγκατάστασης του υγραερίου LPG είναι σχεδόν το μισό από αυτό του φυσικού αεριού CNG για τον ίδιο κινητήρα. Όμως γίνεται γρηγορότερη απόσβεση, αφού το φυσικό αέριο είναι πιο αποδοτικό ως καύσιμο και έχει περίπου την μισή κατανάλωση καυσίμου σε σχέση με το υγραέριο. Ωστόσο το LPGκερδίζει πόντους ως προς τη διαθεσιμότητα στα πρατήρια. Πάντως με δεδομένες τις εκπομπές ρύπων, φαίνεται ότι αυτοί οι δύο τύποι καυσίμων δεν θα μακροημερεύσουν σε μια Ευρώπη που στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις μεταφορές. 

Οι κυριότεροι υποστηρικτές των E-Fuels

Μεγάλοι προμηθευτές στη Γερμανία, όπως η Bosch, η ZF και η Mahle, είναι ήδη μέλη της eFuel Alliance, του λόμπι που προωθεί τη χρήση συνθετικών καυσίμων. Σε αυτό ανήκουν και πετρελαϊκές εταιρείες όπως η ExxonMobil και η Repsol. Από την μεριά των αυτοκινητοβιομηχανιών συναντάμε την Porsche, η οποία κάνει τεράστιες επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση,  τη Ferrari, τη Volkswagenκαι τη Mercedes-Benz. O όμιλος Stellantis, με 16 μάρκες υπό τη σκέπη του, έχει ήδη δηλώσει ότι 24 από τις οικογένειες κινητήρων του στην Ευρώπη, είναι συμβατές με e-fuels χωρίς να απαιτούνται τροποποιήσεις στο σύστημα μετάδοσης κίνησης. Αυτό το νέο είναι σημαντικό και πέρα από το ουσιαστικό μέλλον της αυτοκίνησης όπως την γνωρίζαμε, θα επιτρέψει σε εμβληματικά μοντέλα να μπορούν να κυκλοφορούν ανάμεσα μας. Επομένως όλα δείχνουν πως μέσα στην πολυδιάστατη κινητική πραγματικότητα που διαμορφώνεται, στην οποία θα κυριαρχήσει ο εξηλεκτρισμός, οι κινητήρες εσωτερικής κάυσης δεν θα απουσιάζουν, χάρη στα συνθετικά καύσιμα.