Γιάννης Ξιφαράς: Ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών μας αποκαλύπτει!

Πώς επιτέλους τα γερασμένα αυτοκίνητα θα αντικατασταθούν από πιο καινούρια στην Ελλάδα. Τι θα γίνει με τα ΚΤΕΟ και τις αθέμιτες πρακτικές που υιοθετούν ορισμένοι; Θα μειωθεί τελικά το όριο ταχύτητας στις πόλεις και, πότε θα τεθεί σε ισχύ ο αναθεωρημένος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας; Θα συνεχιστεί η κρατική επιδότηση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και πώς θα αποσυμφορηθεί η κυκλοφορία στην Αττική. Ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών, απάντησε σε όλα στο GOCAR.

Μιλώντας στο GOCAR, ο κύριος Ξιφαράς έδωσε ξεκάθαρες απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που του θέσαμε, τα οποία αφορούσαν από τον γερασμένο στόλο αυτοκινήτων στην Ελλάδα, έως τον έλεγχο στα ΚΤΕΟ προκειμένου να σταματήσουν οι αθέμιτες πρακτικές, τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά», τη μικροκινητικότητα και το πως θα αντιμετωπιστεί το σοβαρό πρόβλημα του κυκλοφοριακού στις μεγαλουπόλεις. Αναφορικά με τον στόλο των αυτοκινήτων στην Ελλάδα, ο οποίος είναι από τους πιο γερασμένους πανευρωπαϊκά, αλλά και για το πως θα μπορέσουμε σαν χώρα να προσφέρουμε κίνητρα στους πολίτες ώστε να αποκτήσουν νέας γενιάς, πιο «καθαρά» αυτοκίνητα, ο κύριος Ξιφαράς σημείωσε: «Γνωρίζουμε πως τα οχήματα που κυκλοφορούν στη χώρα μας είναι γερασμένα και παλιάς τεχνολογίας. Μέσα από την επιδότηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» το οποίο δείχνει να πηγαίνει πολύ καλά, προσπαθούμε να δώσουμε ουσιαστικές λύσεις, τόσο στο ζήτημα της ηλικίας των οχημάτων, όσο και σε ότι αφορά στη μείωση της ρύπανσης στην ατμόσφαιρα. Εκτός όμως από το εν λόγω πρόγραμμα, ο σχεδιασμός μας εδράζεται σε δύο ακόμη βασικές πρωτοβουλίες. Η πρώτη είναι να θεσπίσουμε πιο αυστηρούς κανόνες στην αγορά -προφανώς για τα οχήματα εσωτερικής καύσης- μέσα από αυστηριοποίηση του πλαισίου. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε ήδη κάνει το βασικό βήμα με την ενεργοποίηση της εφαρμογής του Μητρώου Εισαγόμενων Μεταχειρισμένων Οχημάτων (ΜΕΜΟ), το οποίο διασφαλίζει τον καταναλωτή».

Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορά σε ένα ακόμη μέτρο, που θα τεθεί σε εφαρμογή το επόμενο χρονικό διάστημα και το οποίο έχει πράγματι πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Πρόκειται για την εφαρμογή του Μητρώου Επιθεωρητών ΚΤΕΟ. Ο Γενικός Γραμματέας ήταν απολύτως σαφής: «Μέσα από αυτό το μέτρο επιδιώκουμε να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουμε πλέον ένα ουσιαστικό πλαίσιο για τον έλεγχο των οχημάτων και για την έκδοση του πιστοποιητικού Τεχνικής Επάρκειας. Θα δούμε λοιπόν να γίνονται κάποια σημαντικά βήματα με τους επιθεωρητές ΚΤΕΟ. Εκτιμούμε ότι είναι απαραίτητο να υποχρεωθούν οι ιδιοκτήτες συντηρούν τα οχήματά τους. Όλοι γνωρίζουμε εξάλλου πως όσο γερνάει ένα αυτοκίνητο, γίνεται και πιο ακριβό, λόγω των επισκευών που χρειάζεται. Αν αφήσουμε λοιπόν τα ΚΤΕΟ να «κλείνουν το μάτι» σε ελλαττωματικά οχήματα, αυτομάτως δημιουργείται ένα «παράθυρο» στην αγορά που θα κάνει ανεκτή την ύπαρξη παλαιών, ασυντήρητων και άρα επικίνδυνων και ρυπογόνων οχημάτων. Με απλά λόγια, αυστηροποιώντας τους τεχνικούς ελέγχους και υποχρεώνοντας τους οδηγούς να έχουν καλύτερα συντηρημένα αυτοκίνητα ή να αφήνουν το παλιό για να αγοράσουν ένα πιο καινούριο όχημα, σίγουρα μειώνεις το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και κάνεις τους δρόμους περισσότερο ασφαλείς».

Αναφορικά με το πως θα λειτουργούν οι επιθεωρητές, ο Γενικός Γραμματέας τόνισε ότι «οι επιθεωρητές θα ελέγχουν τα ΚΤΕΟ και παράλληλα θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν και τα οχήματα. Ουσιαστικά λοιπόν, θα γίνεται ένας έλεγχος στον έλεγχο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το πιστοποιητικό που έλαβε ένα όχημα είναι πραγματικό και δεν υφίσταται ζήτημα παραποίησης των πραγματικών χαρακτηριστικών των ελεγχόμενων οχημάτων». Όσον αφορά τα όρια ταχύτητας και ειδικά μέσα στις πόλεις, ο κύριος Ξιφαράς επιβεβαίωσε πως «ήδη συζητείται το ενδεχόμενο να μειωθεί το όριο και να ενσωματωθεί στον νέο ΚΟΚ. Με τη μείωση υπάρχουν πολλαπλά οφέλη, όπως η μείωση της όχλησης, των εκπομπών ρύπων, αλλά και του κινδύνου πρόκλησης ατυχήματος. Πέραν δηλαδή από περιβαλλοντικά οφέλη, θα πετύχουμε και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, που αποτελεί πολύ σημαντική προτεραιότητα της πολιτικής μας».

Για τον νέο ΚΟΚ και τις αλλαγές που πρόκειται να γίνουν, ο κύριος Ξιφαράς υπογράμμισε πως δεν αλλάζει απλά ο ΚΟΚ, αλλά δημιουργείται ένα Εθνικό Σχέδιο με πολλά βήματα σε πολλά επίπεδα, στο οποίο περιλαμβάνονται μια σειρά από δράσεις και μέτρα, μέρος του οποίου είναι και η αναθεώρηση του ΚΟΚ. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Το μεγάλο ζητούμενο είναι να διασφαλίσουμε πως ο ΚΟΚ όχι απλά θα τηρείται, αλλά κάθε παράβαση θα ολοκληρώνεται -ως οφείλεται- από πλευράς διοικητικής διαδικασίας. Άλλος ένας -ακόμη πιο σημαντικός- στόχος είναι να δημιουργήσουμε σωστή οδηγική κουλτούρα, αλλά και να εντάξουμε ψηφιακά μέσα που με μια αυτοματοποιημένη διαδικασία θα καλύπτουν ένα τμήμα της αστυνόμευσης. 

Αυτό που επιδιώκουμε δεν είναι απλά να επιβληθούν πρόστιμα. Αυτά είναι ήδη αρκετά στις περισσότερες παραβάσεις. Η στόχευσή μας εστιάζει στο να δημιουργήσουμε μια νέα κουλτούρα σε όλους τους χρήστες του δρόμου και μάλιστα από νεαρή ηλικία. Από τον οδηγό, έως τον πεζό και τον ποδηλάτη. Μια κουλτούρα που θα βασίζεται στον σεβασμό του ΚΟΚ και των κανόνων οδικής ασφάλειας. Η Διυπουργική Επιτροπή που επεξεργάζεται πάνω σε αυτό το σχέδιο, αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα ειδικών, από τα διάφορα Υπουργεία, όπως το Παιδείας, το Προστασίας του Πολίτη, το Ψηφιακής Διακυβέρνησης και φυσικά το κατεξοχήν αρμόδιο Μεταφορών. Επιθυμούμε να εφαρμόσουμε μια ολιστική προσέγγιση για ζητήματα που αφορούν την εκπαίδευση, την επικοινωνία, τη διαπίστωση των παραβάσεων, την εφαρμογή του νόμου και των ψηφιακών μέσων».

Επιστρέφοντας στον αναθεωρημένο ΚΟΚ που θα ανακοινωθεί μέσα στο 2024, ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών αποκάλυψε ότι «η ομάδα εργασίας που ασχολείται με τον Κώδικα δουλεύει πάνω σε δύο επιπλέον βασικές παραμέτρους. Η μία είναι η αυστηροποίηση σε ζητήματα άμεσης συσχέτισης με την ανθρώπινη ζωή, δηλαδή σε πολύ σοβαρές παραβάσεις. Η δεύτερη παράμετρος αφορά στο να υιοθετήσουμε μια λογική η οποία δεν θα εστιάζει μόνο στα πρόστιμα, αλλά στο πως μπορούμε να αποτρέψουμε ορισμένες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ορισμένοι προχωρούν στην παράβαση, αδιαφορώντας για το ποσό του προστίμου που θα κληθούν να πληρώσουν. Εκεί ακριβώς είναι που πρέπει να βρούμε τη χρυσή τομή, προκειμένουμε να σταματήσουμε τέτοιες συμπεριφορές». «Επίσης, θα ενταχθούν ψηφιακά μέσα σε όλους τους δρόμους, πιθανότατα και στις εθνικές οδούς», όπως άφησε να εννοηθεί ο κύριος Ξιφαράς.

Για την ηλεκτροκίνηση και τα επόμενα βήματα, ο κύριος Ξιφαράς ανέφερε πως «προτεραιότητα είναι η ενίσχυση των αστικών συγκοινωνιών και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» συνεχίζει κανονικά, καθώς είναι ελκυστικό και φέρνει αποτέλεσμα. Η επιδότηση είναι αναγκαία και το αντιλαμβανόμαστε πλήρως. Ο χρόνος έναρξης της τρίτης φάσης του προγράμματος καθώς και τα ακριβή νούμερα των επιδοτήσεων προς το παρόν εξετάζονται.  Στην παρούσα φάση δόθηκε προτεραιότητα στη βελτίωση του υφιστάμενου προγράμματος επιδότησης όπου επιταχύναμε τις διαδικασίες έγκρισης και αποπληρωμής ενώ παράλληλα αυξήσαμε τους διαθέσιμους πόρους. Σχετικά με το αν θα αλλάξει ο μηχανισμός επιδότησης ώστε να μην χρειάζεται να προπληρωθεί το ποσό για την αγορά ενός ηλεκτρικού οχήματος από τον αγοραστή και στη συνέχεια  να λάβει ο αγοραστής το ποσό της επιδότησης που του αντιστοιχεί, ο Γενικός Γραμματέας έκανε γνωστό ότι «εξετάζεται ένας άλλος τρόπος, ώστε η επιδότηση να αποτελεί τρόπο έκπτωσης στην τιμή του οχήματος. Έχει βρεθεί ένα πρακτικό μοντέλο, το οποίο φαίνεται πως ξεπερνά τις αντικειμενικές δυσκολίες που θέτει το ευρωπαικό πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων , όμως βρισκόμαστε ακόμα σε φάση αξιολόγησης της σχετικής πρότασης.» 

Αναφορικά με τα Ταξί, σημείωσε: «Σίγουρα, πρέπει να διευκολύνουμε τον μηχανισμό να τρέξει ταχύτερα, ειδικά για τα Ταξί, που το ποσό της επιδότησης ανέρχεται στα 22.500 ευρώ». Ένα ερώτημα που δημιουργείται είναι πόσο σημαντική θεωρεί ο ίδιος τη μικροκινητικότητα για τη βελτίωση της καθημερινότητας στις πόλεις. Ποιες ενέργειες σχεδιάζει το Υπουργείο ώστε να προωθηθεί ακόμα περισσότερο; «Η μικροκινητικότητα αποτελεί μια ουσιαστική και βιώσιμη λύση τόσο για την αντιμετώπιση του  κυκλοφοριακού προβλήματος των μεγάλων πόλεων όσο και για τα ενεργειακά ζητήματα που προκύπτουν από αυτό.  Ένα βασικό μέτρο που εξετάζουμε είναι η μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 50 στα 30 χλμ/ώρα εντός του αστικού ιστού. Πρώτη προτεραιότητά μας είναι η ασφάλεια των οδηγών, των πεζών και των χρηστών μικροκινητικότητας,  με σεβασμό στο περιβάλλον. Γι’ αυτό, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θεσμοθετήσαμε έγκαιρα το νομικό πλαίσιο για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που διέπουν την κίνηση των οχημάτων, με σκοπό να γίνει συνείδηση σε όλους μας ότι ο αναβάτης του πατινιού ή του ποδηλάτου έχει ισότιμα δικαιώματα με τον οδηγό ενός αυτοκινήτου. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζουμε και τη δημιουργία χώρων στάθμευσης οχημάτων μικροκινητικότητας για κοινή χρήση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις βέλτιστες εφαρμοσμένες πρακτικές.»

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των πολιτών είναι το κυκλοφοριακό, το οποίο μάλιστα συνεχώς χειροτερεύει. Η επέκταση του μετρό και η νέα γραμμή 4 είναι ένα μέτρο που βοηθάει προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά η κυβέρνηση δεν θα μείνει σε αυτό. «Είναι σαφές ότι η λειτουργία της Γραμμής 4 του Μετρό θα δώσει μια μεγάλη ανάσα αποσυμφόρησης στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της πρωτεύουσας. Σύμφωνα μάλιστα με τους υπολογισμούς μας περίπου 340.000 επιβάτες θα μετακινούνται ημερησίως με το μετρό, ενώ οι μετακινήσεις με Ι.Χ. αναμένεται να μειωθούν κατά 53.000 ημερησίως. Πέραν τούτου όμως έχουμε λάβει πρωτοβουλίες όπως είναι η δημιουργία εννιαίων Μητροπολιτικών Φορέων για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη προκειμένου να αντιμετωπίσουμε άμεσα και αποτελεσματικά το κυκλοφοριακό  ζήτημα, το οποίο αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Ήδη από το 2008, οι συγκοινωνιολόγοι είχαν προτείνει τη σύσταση ενός ενιαίου φορέα που θα έχει ως αποστολή τον καλύτερο συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων καθώς στο κυκλοφοριακό πρόβλημα συντελούν πολλοί παράγοντες όπως -για παράδειγμα- ο δακτύλιος, το ωράριο φορτοεκφορτώσεων, οι ρυθμίσεις των φαναριών, η στάθμευση, οι λεωφορειωλωρίδες κ.ά.. Η διάχυση των παραπάνω αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε αρκετούς φορείς συντελείς την έλλειψη ενός ενιαίου σχεδίου αντιμετώπισης. Υιοθετώντας λοιπόν την πρόταση των συγκοινωνιολόγων προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός Ενιαίου Μητροπολιτικού Φορέα, ο οποίος θα αποτελέσει την «ομπρέλα» όλων των εμπλεκόμενων φορέων και θα μελετήσει στρατηγικές λύσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος.»