Μια ολοκληρωμένη εμπειρία μετακίνησης

Ολοκληρωμένα συστήματα μετακινήσεων, με ευέλικτες και βιώσιμες λύσεις μεταφορών, με εφαρμογές και υπηρεσίες που θα παρέχουν ολοκληρωμένη ενημέρωση στον πολίτη για τη μετακίνησή του. Η Έξυπνη Πόλη υπόσχεται μια εντελώς διαφορετική εμπειρία μετακίνησης, μια εμπλουτισμένη εμπειρία ζωής γενικότερα. Η Yodiwo αποτελεί μια ελληνική εταιρεία τεχνολογίας, με σημαντική συμμετοχή σε έργα Έξυπνης Πόλης που υλοποιούνται στη χώρα μας και ο συν-ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλός της Αλέξανδρος Μανιατόπουλος αποτελεί τον κατάλληλο άνθρωπο για να μας δώσει μια εικόνα για τις αλλαγές που θα βιώσουμε εντός αστικών ιστών τα επόμενα χρόνια. Αλλαγές συναρπαστικές, με βασικό καταλύτη την ψηφιακή τεχνολογία, που έχουν ως στόχο να βελτιώσουν όχι μόνο τις υπηρεσίες και τα μέσα μετακίνησης, αλλά συνολικά την καθημερινότητά μας στις πόλεις. 

Πώς συνδέονται οι Έξυπνες Πόλεις με την αυτοκίνηση και τις μετακινήσεις γενικότερα;

«Το 2016 μιλούσαμε για Έξυπνες πόλεις του "μέλλοντος", σήμερα οι έξυπνες πόλεις είναι το "παρόν". Όταν μιλάμε για αυτοκίνηση και μετακίνηση εντός αστικού ιστού πλέον μιλάμε για Έξυπνες Πόλεις καθώς συνδέονται άμεσα με την αυτοκίνηση και τις μετακινήσεις γενικότερα μέσω της έννοιας της έξυπνης κινητικότητας. Η έξυπνη κινητικότητα αναφέρεται στη χρήση καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των υποδομών για τη βελτίωση της απόδοσης, της ασφάλειας, της βιωσιμότητας και της εμπειρίας των μετακινήσεων στις πόλεις. Οι τρόποι με τους οποίους οι Έξυπνες Πόλεις συνδέονται με την αυτοκίνηση και τις μετακινήσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

1. Έξυπνή Διαχείριση Κίνησης: η χρήση συστημάτων αισθητήρων, έξυπνων καμερών και άλλων τεχνολογιών για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας, σε συνδυασμό με τεχνολογίες ανάλυσης των δεδομένων και μηχανικής εκμάθησης (Machine Learning) μπορούν να αυτοματοποιήσουν τη λειτουργία των φωτεινών σηματοδοτών για τη βελτίωση της ροής των οχημάτων.

2. Δίκτυα Μεταφοράς Έξυπνων Οχημάτων: Η χρήση της τεχνολογίας για την ενσωμάτωση έξυπνων λύσεων στα οχήματα, όπως η αυτόνομη οδήγηση και η σύνδεση των οχημάτων μεταξύ τους και με το οδικό δίκτυο.

3. Κοινόχρηστη Οικονομία και Μοιρασμένη Μεταφορά: Η προώθηση της κοινόχρηστης οικονομίας με την παροχή μοιραζόμενων μέσων μετακίνησης, όπως τα ποδήλατα και τα ηλεκτρικά σκούτερ, καθώς και η αξιοποίηση πλατφορμών κοινής μεταφοράς όπως οι υπηρεσίες κοινόχρηστης οδήγησης (carpooling) και τα συστήματα κοινής χρήσης αυτοκινήτων (car sharing).

4. Έξυπνη Υποδομή Φόρτισης: Η εγκατάσταση υποδομής φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, με τη χρήση έξυπνων συστημάτων που ελέγχουν τη ροή ενέργειας και ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο.

5. Πλατφόρμες Ενοποιημένης Κινητικότητας: Η ανάπτυξη πλατφορμών και εφαρμογών που συνδέουν διάφορα μέσα μεταφοράς (όπως αυτοκίνητα, ποδήλατα, μέσα μαζικής μεταφοράς) και παρέχουν δυνατότητες σχεδίασης ενοποιημένης κινητικότητας .

Η ενοποιημένη κινητικότητα είναι ένας συναρπαστικός τομέας που συνδυάζει την τεχνολογία και τις μεταφορές για να δημιουργήσει ευέλικτες και βιώσιμες λύσεις μετακίνησης με στόχο ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα μετακινήσεων. Οι εφαρμογές που αναπτύσσονται σε αυτόν τον τομέα παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για τη διαθεσιμότητα μέσων, τον χρόνο ταξιδιού, τις τιμές και άλλα δεδομένα που βοηθούν τους χρήστες να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις για τη μετακίνησή τους. 

Επιπλέον, αυτές οι εφαρμογές συχνά προωθούν την χρήση βιώσιμων τρόπων και μέσων μεταφοράς, όπως η κοινόχρηστη οδήγηση ή η χρήση των κοινόχρηστων ηλεκτρικών δίκυκλων για το τελικό στάδιο μιας διαδρομής μετά τη στάθμευση του οχήματος. Ο τομέας της ενοποιημένης κινητικότητας εξελίσσεται συνεχώς και αποτελεί πρόκληση για την καινοτομία και τη βελτίωση των υπηρεσιών μετακίνησης, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη και μοναδική εμπειρία μετακίνησης και επιτρέποντας την ευκολία, την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα στις μετακινήσεις των πολιτών.» 

Ποιες είναι οι τάσεις στη μετακίνηση που λαμβάνονται υπόψη για την υλοποίηση έργων Έξυπνων Πόλεων;

«Κάθε πόλη πρέπει να έχει τη δική της μοναδική προσέγγιση ανάλογα με τις ανάγκες της, το μέγεθος της και το περιβάλλον της. Από την εμπειρία μου σε έργα Έξυπνων Πόλεων μπορώ να αναφέρω ενδεικτικά τρεις γενικές τάσεις που παρατηρούνται στη μετακίνηση και την υλοποίηση έργων Έξυπνων Πόλεων:

Βιώσιμη Μεταφορά: Οι έξυπνες πόλεις συνήθως εστιάζουν σε λύσεις μεταφοράς που είναι φιλικές προς το περιβάλλον, ενθαρρύνοντας τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, ποδηλάτων και πεζών, ενώ ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρικά και τα αυτόνομα οχήματα. Η Έξυπνη Διαχείριση Κίνησης που αναφέραμε και προηγουμένως συμβάλει επίσης στη βιώσιμη μεταφορά. Αποτέλεσμα της Βιώσιμης Μεταφοράς δεν είναι μόνο η μείωση της οδικής συμφόρηση αλλά και η εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων με συμβολή στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Έξυπνος Σχεδιασμός Πόλης: Οι έξυπνες πόλεις λαμβάνουν υπόψη τη βιωσιμότητα και την ανθρώπινη ευημερία κατά τον σχεδιασμό των χώρων και των δημόσιων υποδομών. Περιλαμβάνουν πράσινες περιοχές, διασφαλίζουν τους χώρους στάθμευσης, εξυπηρετούν την ενοποιημένη κινητικότητα παρέχοντας για παράδειγμα τη δυνατότητα στους πολίτες να χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης από το σημείο στάθμευσης μέχρι τον τελικό προορισμό χρησιμοποιώντας συστήματα διαμοιρασμένης μεταφοράς και διευκολύνουν την κινητικότητα για όλες τις κατηγορίες των πολιτών.

Ευφυής Τεχνολογία και εξελιγμένες πλατφόρμες: Οι έξυπνες πόλεις εφαρμόζουν σύγχρονες τεχνολογίες συλλογής δεδομένων, μέσα από αισθητήρες και ευρείας ζώνης ασύρματα δίκτυα χαμηλής κατανάλωσης. Τα δεδομένα αυτά αναλύονται, ανάλογα με τον σκοπό που εξυπηρετούν, από υποσυστήματα εξελιγμένων πλατφορμών που απευθύνονται σε όλες τα τμήματα δράσης του Δήμου. Ως παράδειγμα αρκεί να αναφέρουμε τη βελτίωση που μπορούν να επιφέρουν τα παραπάνω ολοκληρωμένα συστήματα στις μετακινήσεις για την καθαριότητα του Δήμου όπου πλέον επιτυγχάνεται η αποκομιδή με το λιγότερο δυνατό κόστος καυσίμων και σε μικρότερο χρόνο, εξυπηρετώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Δήμου.» 

Μπορεί να λυθεί το θέμα της μετακίνησης χωρίς να υπάρχει μέριμνα για όλους τους υπόλοιπους τομείς που ακουμπά μια Έξυπνη Πόλη;

«Αν λάβουμε υπόψη ότι απώτερος στόχος των Έξυπνων Πόλεων είναι η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών με τη μικρότερη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση, καταλαβαίνουμε ότι η μετακίνηση είναι μεν ένα σημαντικό κομμάτι μιας Έξυπνης Πόλης, αλλά δεν είναι το μόνο. Μια Έξυπνη Πόλη πρέπει να εξετάσει συνολικά τις ανάγκες των πολιτών της, συμπεριλαμβανομένου του περιβάλλοντος, της βιωσιμότητας, της υγείας, της εκπαίδευσης, της ασφάλειας και της επικοινωνίας. Για να δημιουργηθεί μια ισορροπία, είναι σημαντικό να ενσωματωθούν διάφοροι τομείς και να διασφαλιστεί η συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων. Παραδείγματα άλλων τομέων που θα πρέπει να προσέξουμε σε μια Έξυπνη Πόλη είναι η αποτελεσματική διαχείριση των ενεργειακών πόρων, σύμφωνα με μια ακόμα τάση που επικρατεί παγκοσμίως για Ενεργειακά Ουδέτερες πόλεις που λαμβάνουν υπόψη τους τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την ανάπτυξη βιώσιμων μέσων μεταφοράς και την κυκλική οικονομία. Πολλές πόλεις παγκοσμίως προσπαθούν να επιτύχουν τον στόχο της ενεργειακής ουδετερότητας, καθώς η αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και η διασφάλιση της βιωσιμότητας γίνονται όλο και πιο επείγουσες και οι συνέπειες τους επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.» 

Που δίνει προτεραιότητα η Έξυπνη Πόλη; Στο αυτοκίνητο, στις εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, στα δίκτυα συγκοινωνιών ή στον πεζό;

«Γενικός κανόνας δεν υπάρχει για να σας πω ακριβώς πού δίνει προτεραιότητα η Έξυπνη Πόλη, καθώς η προσέγγιση και οι προτεραιότητες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την κάθε πόλη και το περιβάλλον της. Ωστόσο, η Έξυπνη Πόλη συνήθως προωθεί αειφόρο σχεδιασμό και προσπαθεί να ενσωματώσει διάφορες μορφές μετακίνησης. Μπορεί να συνδυάζει τη χρήση αυτοκινήτου με ευέλικτες και βιώσιμες εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες, τα ποδήλατα, τα πεζοδρόμια και οι περιπατητικές διαδρομές. Στόχος είναι να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να δοθεί προτεραιότητα στην ασφάλεια και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Συνολικά, σε μια Έξυπνη Πόλη, προωθούνται οικολογικές λύσεις μετακίνησης και ο σχεδιασμός του αστικού χώρου γίνεται με γνώμονα τον πεζό, δίνοντας έμφαση στη βιωσιμότητα και την προσβασιμότητα για όλους.» 

Ποια είναι η πρόοδος που έχει κάνει η Ελλάδα στην ανάπτυξη έργων Έξυπνων Πόλεων;

«Η Ελλάδα έχει επενδύσει σημαντικά σε τεχνολογικές υποδομές και καινοτόμες λύσεις για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών και την αειφορία στις πόλεις. Έγιναν προσπάθειες για την ανάπτυξη έξυπνων δικτύων μεταφορών, διαχείρισης σκουπιδιών, ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια και προώθησης της καινοτομίας. Τέτοιες προσπάθειες αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση των Πόλεων για το μέλλον και τη βιωσιμότητα. Έξυπνα δίκτυα μεταφορών και διαχείρισης σκουπιδιών βοηθούν στην εξομάλυνση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των απορριμμάτων. Ενεργειακά αποδοτικά κτίρια μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η προώθηση της καινοτομίας ενθαρρύνει την ανάπτυξη νέων ιδεών και την εφαρμογή τους σε πρακτικά έργα που καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών.

Αυτές οι προσπάθειες είναι βασικές για τη δημιουργία βιώσιμων και υγιών πόλεων για τους πολίτες. Ελπίζω ότι η Ελλάδα συνεχίζει να προωθεί την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, υπηρετώντας ως παράδειγμα για άλλες χώρες που αγωνίζονται να επιτύχουν παρόμοια αποτελέσματα.» 

Πώς είναι το τοπίο στη χώρα μας σε σχέση με το εξωτερικό;  Πώς θα μπορούσαμε να αυξήσουμε ταχύτητα στην Ελλάδα;

«Η χώρα μας συνεχίζει, να βελτιώνει τις επιδόσεις της σε όλες σχεδόν τις παραμέτρους του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η βαθμολογία της εξακολουθεί να είναι κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Παρόλα αυτά, η χώρα σημειώνει πρόοδο τα τελευταία δύο χρόνια, όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες και γενικά, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, συμπεριλαμβανομένων αρκετών νομοθετικών μεταρρυθμίσεων και έργων.» 

Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι/αίτια που λειτουργούν ανασταλτικά στην υλοποίηση έργων Έξυπνων Πόλεων στη χώρα μας;

«Εγώ θα κατηγοριοποιούσα τους ανασταλτικούς παράγοντες υλοποίησης έργων Έξυπνων Πόλεων στη χώρα μας σε τρία επίπεδα. Στην πρώτη κατηγορία θα ενέτασσα παράγοντες όπως το επίπεδο ανάπτυξης μιας πόλης, οι διαθέσιμοι πόροι, οι επείγουσες αστικές ανάγκες, το όραμα μιας πόλης και ο τόπος ανάπτυξης της έξυπνης πόλης . Κατά συνέπεια, αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις προκλήσεις που ανακύπτουν κατά την υλοποίηση των έργων έξυπνης πόλης. Στη δεύτερη κατηγορία είναι το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας τόσο για την προκήρυξη/ ανάθεση/ συμβασιοποίηση ενός έργου Έξυπνων Πόλεων όσο και στην εκτέλεση του. Εδώ μπορεί να υπάρχουν περισσότερες υποκατηγορίες όπως το νομικό πλαίσιο που θα ελέγχει και τη λειτουργία μιας Έξυπνης Πόλης μετά την υλοποίηση των Έργων. Τέλος, στην τρίτη κατηγορία θα τοποθετούσα την ανεπαρκή στελέχωση των Δήμων να λειτουργήσουν και συντηρήσουν τα έξυπνα συστήματα που έχουν ανάγκη.»