Τι είναι η Woven City της Toyota – Tο έργο που θα αλλάξει τον κόσμο [video]

Έως το 2050, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9,7 δισ., με σχεδόν το 70% των ανθρώπων να κατοικεί σε αστικές περιοχές. Για να καταλάβετε κάπως καλύτερα τι σημαίνει αυτό, εν έτει 2019, η συγκέντρωση του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα παγκοσμίως μετά βίας ξεπερνούσε το 53%, με τον πληθυσμό να ανέρχεται στα 7,7 δισ. 

Μάλιστα, έναν αιώνα πριν μόλις 2 στους 10 κατοίκους της Γης ζούσαν σε πόλεις, ενώ το 1950 υπήρχαν μόνο δύο μέγα-πόλεις στον πλανήτη, η Νέα Υόρκη και το Τόκυο με την Πόλη του Μεξικού να εντάσσεται στη λίστα μόλις το 1975.

Αντίθετα σήμερα, υπάρχουν 5 μέγα-πόλεις στον κόσμο, ο πληθυσμός των οποίων υπερβαίνει τους 20 εκατ. κατοίκους. Οι πόλεις αυτές είναι το Τόκιο (37.435.191), το Δελχί (29.399.141), η Σανγκάη (26.317.104), το Σάο Πάολο (21.846.507) και η πόλη του Μεξικού (21.671.908).

Σε ότι αφορά τη «γειτονιά» μας, την Ευρώπη δηλαδή, η Αθήνα έχει τον όγδοο μεγαλύτερο πληθυσμό μεταξύ των μητροπολιτικών περιοχών της ΕΕ (στοιχεία Eurostat 2023), με τον πληθυσμό της να ανέρχεται σε πάνω από 3,6 εκατ. κατοίκους, αυξημένος κατά 50.000, σε σχέση με το 2018.  

Πέντε μητροπολιτικές περιοχές στην ΕΕ είχαν περισσότερους από 5 εκατ. κατοίκους, με πρώτη την περιοχή του Παρισιού, με 12,4 εκατομμύρια. Ακολουθούν η Μαδρίτη με 6,9 εκατ., η Βαρκελώνη με 5,8 εκατ., το Βερολίνο με 5,5 εκατ. και η περιοχή του Ρουρ στη Γερμανία (5,1 εκατομμύρια).

Με δεδομένο λοιπόν ότι κοντά στα 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα «στριμωχθούν» στις αστικές περιοχές μέχρι τα μέσα του αιώνα, ο πλανήτης θα αποκτήσει τουλάχιστον 14 νέες μέγα-πόλεις, που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν απειλές και προκλήσεις όπως, η επισιτιστική κρίση, η έλλειψη υδάτινων πόρων, οι συγκρούσεις, τα υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας, το κυκλοφοριακό, την υπερβολική κατανάλωση ενέργειας (η οποία στην παρούσα φάση προέρχεται κατά κύριο λόγο από ορυκτά καύσιμα) καθώς και τις όποιες  αλλαγές φέρνει μαζί της η κλιματική κρίση (όπως πλημμύρες και ξηρασία).

Για να μπορέσουμε λοιπόν να επιβιώσουμε, να τραφούμε, να ζήσουμε άνετα, αποδοτικά και οικολογικά σε αστικό περιβάλλον, θα πρέπει να αλλάξουν πολλά. Ουσιαστικά, όλα... Οι μεγαλουπόλεις είναι βέβαιο ότι συμβάλλουν τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη των λαών δημιουργούν όμως και τεράστια προβλήματα.  

Οι πόλεις του μέλλοντος ή αλλιώς οι έξυπνες πόλεις

Σε όλο τον κόσμο εκατοντάδες επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια σχεδιάζουν, μελετούν και αναλύουν τους τρόπους και τις μεθόδους ώστε να δημιουργήσουν τις λεγόμενες «έξυπνες πόλεις». Αυτές δηλαδή που θα κατοικούν τα 2/3 του πληθυσμού της Γης έως το 2050.

Δείτε ακόμη: Οι πόλεις με τo χειρότερο μποτιλιάρισμα στον κόσμο

Τι σημαίνει όμως «έξυπνη πόλη»; «Ακριβής ορισμός δεν υπάρχει» όπως σωστά έχει αναφέρει και ο Matthias Bittner από το Ινστιτούτο Ανοιχτών Επικοινωνιακών Συστημάτων Focus στο Βερολίνο. Κατά κύριο λόγο η έξυπνη πόλη του μέλλοντος θα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της, θα είναι φιλική προς το περιβάλλον, λιγότερο ενεργοβόρα και σωστά διασυνδεδεμένη ανάμεσα στους ανθρώπους, τις «μηχανές» και τις υπηρεσίες της. Η χρήση ηλεκτρονικών δεδομένων, η ψηφιοποίηση, η τεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το διαδίκτυο είναι ουσιαστικά οι τομείς πάνω στους οποίους θα γίνει πράξη αυτό το μεγαλόπνοο σχέδιο.

Αστική κινητικότητα

Κατά κάποιο τρόπο, το νερό έχει ήδη μπει στο αυλάκι. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι το πρώτο βήμα από πλευράς κατασκευαστών ή αν προτιμάτε καλύτερα, το δικό τους λιθαράκι στο οικοδόμημα των έξυπνων πόλεων του μέλλοντος. Η αστική κινητικότητα ή η «έξυπνη κινητικότητα», όπως την έχουν ονοματίσει όλοι όσοι ασχολούνται με αυτήν, προφανώς και δεν περιορίζεται στη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων.

Οι τομείς είναι πολλοί και απαιτούνται σωστές και μεθοδικές κινήσεις προκειμένου να φέρουν και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η Κυκλοφορία, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, η Στάθμευση, η Οδική Ασφάλεια, οι Εμπορευματικές Μεταφορές και η Διαχείριση της Ενέργειας, είναι ζητήματα που «δουλεύονται» και μελετώνται καιρό τώρα και σύντομα θα υπάρξουν και τα πρώτα δείγματα γραφής σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.

Ο σχεδιασμός «οδικής υποδομής» για την καλύτερη λειτουργία των οχημάτων (Ηλεκτρικών και Αυτόνομων διασυνδεδεμένων) και για την συνύπαρξη τους με τους χρήστες του δικτύου, χρειάζεται έξυπνες σημάνσεις οδών και διαβάσεις πεζών, επικοινωνία του οδικού συστήματος με τους χρήστες και προηγμένα τεχνολογικά οδοστρώματα, με αισθητήρες και συστήματα φόρτισης που πέραν του ενημερωτικού τους χαρακτήρα (θα μεταφέρουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο στα κέντρα ελέγχου για την κίνηση των οχημάτων στο δίκτυο), θα συμβάλλουν τα μέγιστα και στην εξάλειψη της κυκλοφοριακής συμφόρησης.  

Η δυναμική διαχείριση της κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο, θα μειώσει επίσης τους χρόνους αντίδρασης σε κάποιο συμβάν, θα δώσει ακριβή στίγμα (θέσης αλλά και σοβαρότητας τροχαίου) στο σύστημα αλλά το σημαντικότερο, θα βελτιστοποιήσει χρονικά τη διάρκεια των διαδρομών.

Όπως ίσως έχετε καταλάβει, για να μπορέσει αυτό το σύστημα οδικών υποδομών να λειτουργήσει όπως το έχουν οραματιστεί οι δημιουργοί του, απαιτεί και κάτι ακόμα. Την εφαρμογή της αυτόνομης οδήγησης.

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα του 2050 θα είναι αυτόνομα (σύστημα αυτόνομης οδήγησης Επιπέδου 5), θα επικοινωνούν μεταξύ τους αλλά και με το οδικό δίκτυο και θα κινούνται με χαμηλές ταχύτητες σε αστικό ιστό, τόσο για να αποφευχθούν ατυχήματα αλλά κυρίως για λόγους ενέργειας.

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. Το αυτοκίνητο όπως το γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα, σε λιγότερα από 25 χρόνια, δε θα υπάρχει. Όχι απαραίτητα γιατί θα έχει εξελιχθεί σε μια «αυτόνομη μηχανή» μετακινήσεων αλλά κυρίως γιατί οι αστικές μεταφορές και οι υπηρεσίες κινητικότητας, θα το καθιστούν αχρείαστο!

Οι έξυπνες πόλεις του μέλλοντος, θέλουν τους κατοίκους τους να επιλέγουν για τις μεταφορές τους τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (Μετρό, Τρένα, Λεωφορεία). Και να είστε βέβαιοι ότι θα δοθούν κίνητρα γι’ αυτό. Όπως δελεαστικά θα είναι και τα οφέλη για όλους όσους κάνουν χρήση των υπηρεσιών κινητικότητας. Η κινητικότητα ως υπηρεσία (Mobility as a Service) είναι το ζητούμενο στις έξυπνες πόλεις τους μέλλοντος τόσο σε ότι αφορά τις μεταφορές ανθρώπων όσο και αγαθών.

Η Μικροκινητικότητα, η Κοινοχρησία οχημάτων (αυτοκινήτων, ποδηλάτων, σκούτερ, πατινιών) αλλά και οι συγκοινωνίες «κατά παραγγελία», θα δίνουν την δυνατότητα στον κάτοικο των έξυπνων πόλεων, να διαμοιράζεται οχήματα και κόστος διαδρομών με λοιπούς επιβάτες, συμβάλλοντας τόσο στο κυκλοφοριακό «αποσυμφορισμό» του οδικού δικτύου όσο και στο ενεργειακό του αποτύπωμα.

Σε ένα υποθετικό σενάριο όπου το μοντέλο της μικροκινητικότητας για παράδειγμα εφαρμόζονταν σήμερα κιόλας στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης έχει υπολογιστεί, ότι θα εξοικονομούνταν πάνω από 30 εκατ. τόνοι αέριων ρύπων, καθώς και 127 TWh ενέργειας σε ετήσια βάση.

Η ευρωπαϊκή οικογένεια θα έβλεπε αύξηση του ΑΕΠ της κατά 111 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ έως και 4.800.000 τετραγωνικά μέτρα γης θα μπορούσαν να ελευθερωθούν στις μεγάλες πόλεις προς όφελος του περιβάλλοντος και των κατοίκων του. Δεν ακούγεται άσχημη εξέλιξη, συμφωνείτε;

Η Toyota είναι ένα βήμα πριν παρουσιάσει την πόλη του μέλλοντος

Μια έξυπνη πόλη θα χρησιμοποιεί εντατικά τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για να λύσει τα προβλήματά της και να διαχειριστεί... την καθημερινότητα της. Χρησιμοποιώντας αυτές τις νέες τεχνολογίες, θα είναι σε θέση να προσφέρει υπηρεσίες με υψηλότερο βαθμό απόδοσης. Οι εκπομπές άνθρακα θα μειωθούν, οι πόροι θα χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά και, ως εκ τούτου, θα ευνοήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι σαφές ότι σε αυτό το μοντέλο, η τεχνολογία θα είναι το κεντρικό στοιχείο γύρω από το οποίο θα αναπτυχθούν αυτές οι πόλεις. Οι άξονες στους οποίους κινείται το πλαίσιο ανάπτυξης και βελτίωσης είναι οι εξής:

• Υποδομές
• Ενέργεια
• Διαβίωση
• Διοίκηση
• Συνδεσιμότητα

Τέτοιες πόλεις έχουν αρχίσει να «στήνονται» ήδη σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Κατά βάση στην Ασία βέβαια όπου αναμένεται και η μεγαλύτερη πληθυσμιακή έκρηξη τα επόμενα χρόνια. Στην πλειονότητά τους βέβαια, αυτές οι πόλεις βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο ή πειραματικό εάν προτιμάτε καλύτερα, καθώς οι προκλήσεις είναι τεράστιες και αξιολογούνται σε καθημερινή βάση.

Παρόλα αυτά, η Toyota, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της εταιρείας θα έχει έως τα τέλη του 2024 έτοιμη, τη δικιά της έξυπνη πόλη ή αλλιώς την πρότυπη πόλη του μέλλοντος. Το πρότζεκτ φέρει την ονομασία «Woven City» και αποτελεί τρόπο τινά την εξέλιξη του οράματος που είχε ο Sakichi Toyoda, ιδρυτής του Ομίλου Toyota, για μια πόλη-κοινωνία όπου οι κάτοικοι της θα ζουν και θα εξελίσσονται «ένας για όλους και όλοι για έναν».

Η ιδέα βέβαια άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά αμέσως μετά το μεγάλο σεισμό στην Ανατολική Ιαπωνία, στις 11 Μαρτίου του 2011. Τότε η Toyota προκειμένου να στηρίξει την πληγείσα περιοχή έχτισε ένα νέο εργοστάσιο στην περιοχή Τοχόκου δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη, ανοικοδόμηση αλλά και ευημερία της περιοχής.

Η Toyota μετέφερε το εργοστάσιο Higashi-Fuji στην περιοχή Τοχούκου, εκεί όπου η «Υφασμένη Πόλη» έχει πάρει ήδη σάρκα και οστά. Το εργοστάσιο έχει κλείσει προφανώς, έπειτα από μια παραγωγή περισσότερων από 7 εκατ. οχημάτων, με τους εργαζόμενους σε αυτό, να είναι μάλιστα στην πλειονότητά τους και οι πρώτοι κάτοικοι της πρότυπης αυτής πόλης.

Ο σχεδιασμός της «Woven City» υλοποιείται από τον Δανό αρχιτέκτονα Μπιάρκε Ίνγκελς, η εταιρεία του οποίου σχεδιάζει πρωτοποριακά έργα, όπως το Lego House στη Δανία, τα γραφεία της Google στη Σίλικον Βάλεϊ, το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου 2 στη Νέα Υόρκη κ.α.

Σε αυτήν λοιπόν την έξυπνη πόλη των Ιαπώνων, το υδρογόνο αποτελεί τον κύριο ενεργειακό μηχανισμό «κίνησης», ενώ το διαδίκτυο σε συνδυασμό με την «αυτονομία» σε υπηρεσίες αλλά και  μεταφορές, αποδεικνύει ότι τα πάντα είναι εφικτά.

Η πόλη θα λειτουργεί επίσης με τους κανόνες της κυκλικής οικονομίας, που σημαίνει ότι τα απόβλητα θα ανακυκλώνονται (σε υπόγεια συστήματα) και οι πόροι θα επαναχρησιμοποιούνται.

Δείτε ακόμη: Τι είναι οι «πόλεις των 15 λεπτών»

Επίσης, υπάρχουν κάθετα αγροκτήματα, θερμοκήπια υδροπονικής καλλιέργειας και κτήρια συνδεδεμένα μεταξύ τους και κατασκευασμένα από ανακυκλώσιμες πρώτες ύλες (κατά βάση από ξύλο) ώστε να καταναλώνουν 80% λιγότερη ενέργεια από τα παραδοσιακά. Υπάρχουν επίσης ηλιακοί συλλέκτες, φυσικός εξαερισμός και πράσινες στέγες για μόνωση. Φυσικά, η κίνηση των λίγων ομολογουμένως οχημάτων θα γίνεται αυτοματοποιημένα... 

Δε χωρά αμφιβολία ότι από τη θεωρία στην πράξη, οι «έξυπνες πόλεις» δεν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί από τη μία μέρα στην άλλη. Ωστόσο, δε θα πρέπει κανείς να αμφιβάλλει ότι όλα όσα περιγράφονται ως βασικές δομές για τις πόλεις του μέλλοντος θα εφαρμοσθούν σε μαζική κλίμακα νωρίτερα ίσως από τις αρχικές προβλέψεις. Μεγαλύτερο τροχοπέδη αποτελεί ίσως το νομοθετικό πλαίσιο και η προστασία των προσωπικών δεδομένων του πληθυσμού, παρά οτιδήποτε άλλο.