WRC: Τι ακριβώς γίνεται στην περίπτωση ενός κλαταρίσματος;

Όπως οι περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες, έτσι και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι έχει διακοπεί λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Ακόμα είναι άγνωστο πότε θα επανεκκινήσει, αν και όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι τα αγωνιστικά θα βρεθούν και πάλι στις ειδικές διαδρομές αρχές Αυγούστου στο Ράλι Φινλανδίας.
Μέχρι τότε, η Skoda Motorsport ρίχνει φως στο παρασκήνιο των αγώνων. Ένα ενδιαφέρον θέμα, το οποίο και αναλύει ο συντονιστής της τσέχικης ομάδας Miroslav Slambora, είναι το κλατάρισμα ενός ελαστικού. Πως αντιμετωπίζουν τα πληρώματα την κατάσταση, αλλά και τι ακριβώς κάνουν στην περίπτωση που έχουν κλατάρισμα κατά τη διάρκεια μίας ε.δ.

 

1. Εκτίμηση της κατάστασης
Από την πρώτη στιγμή που το ελαστικό θα κλατάρει το πλήρωμα το έχει αντιληφθεί. Το κύριο ερώτημα είναι κατά πόσο θα συνεχίσουν την προσπάθεια τους ή αν θα σταματήσουν να το αλλάξουν στην ειδική διαδρομή και με το χρονόμετρο να εξακολουθεί να τρέχει. Καταρχήν, εξαρτάται από τα χιλιόμετρα που απομένουν ως τον τερματισμό της ε.δ.
Αν είναι λιγότερο από 7 ή 8 χλμ., ο χρόνος που θα χαθεί αν σταματήσουν θα είναι μεγαλύτερος σε σχέση με αυτόν που θα κάνουν αν ολοκληρώσουν την προσπάθεια τους με το κλαταρισμένο ελαστικό. Βέβαια, όλα εξαρτώνται από το είδος του κλαταρίσματος και το πόσο γρήγορα χάνει αέρα το ελαστικό. Εάν δηλαδή χάνει βαθμιαία την πίεση του αέρα ή γρήγορα, όπου το ελαστικό γίνεται «flat» (επίπεδο) μέσα σε δευτερόλεπτα.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο παίζει και η επιφάνεια. Στην άσφαλτο, το αυτοκίνητο μπορεί να πραγματοποιήσει περισσότερα χιλιόμετρα με το κλαταρισμένο ελαστικά, σε αντίθεση με τις χωμάτινες επιφάνειες.

Όπως εξηγεί ο Miroslav Slambora, «τα εξαιρετικά σκληρά ελαστικά που χρησιμοποιούνται στο χώμα, είναι ενισχυμένα με μέταλλα τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ζημιά ή να καταστρέψουν το φτερό, τον τροχό, τον προφυλακτήρα ή ακόμα και τον προβολέα. Αυτό με την σειρά του μπορεί να προκαλέσει επίσης σημαντικές επιπλοκές για τους μηχανικούς στο Service Park. Μια φορά, ένα κλατάρισμα μας κόστισε ολόκληρη την πίσω πόρτα. Μέρη του ελαστικού μπορούν επίσης να εισέλθουν στο εσωτερικό και ακόμη και να προκαλέσουν προβλήματα στο κιβώτιο ταχυτήτων, γεγονός που θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη από τον αγώνα. Τελικά, ακόμα και η αλλαγή ή όχι ενός ελαστικού είναι στρατηγική απόφαση μέσα στον αγώνα».

 

2. Η αλλαγή του ελαστικού
Καταρχήν, το πλήρωμα πρέπει να βρει ένα ασφαλές και επίπεδο σημείο για να πραγματοποιήσει την αλλαγή του ελαστικού. Το πρώτο και κύριο στοιχείο είναι ο συντονισμός. Συνήθως, το μπουλονοπίστολο είναι τοποθετημένο στην πόρτα πίσω από τον οδηγό, ενώ ο γρύλος βρίσκεται πίσω από τον συνοδηγό και το κλειδί για ώρα ανάγκης στο χώρο του εφεδρικού τροχού. Όταν ο οδηγός χαλαρώνει τα παξιμάδια με το μπουλονοπίστολο, ο συνοδηγός βγαίνει από το αυτοκίνητο, στερεώνει τον γρύλο και σηκώνει το αυτοκίνητο, ενώ στη συνέχεια μεταφέρει την ρεζέρβα στον οδηγό.
Ο οδηγός κάνει την αλλαγή και στη συνέχεια σφίγγει τα παξιμάδια ξανά, την ίδια στιγμή που ο συνοδηγός στερεώνει τον κατεστραμμένο τροχό στο αυτοκίνητο. Αμέσως, το πλήρωμα περνάει στο εσωτερικό και δεν επιτρέπεται να ξεκινήσει, παρά μόνο όταν δεθούν αμφότεροι με τις ζώνες ασφαλείας. Οι κορυφαίοι επαγγελματίες οδηγοί πραγματοποιούν την αλλαγή ελαστικού σε περίπου ένα λεπτό!
«Κάθε πλήρωμα έχει τη δική του καλά προετοιμασμένη διαδικασία. Τα πληρώματα της Skoda Motorsport κάνουν δοκιμές για την αλλαγή των ελαστικών πριν από κάθε Ράλι. Κατά την προπόνηση, είναι σε θέση να αλλάξουν το ελαστικό σε περίπου ένα λεπτό και δέκα δευτερόλεπτα, αλλά κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, ίσως απαιτηθεί περισσότερος χρόνος, εξαιτίας του άγχους και των απαιτητικών συνθηκών. Οτιδήποτε κάτω από ενάμισι λεπτό θεωρείται πολύ καλός χρόνος και σημαίνει επίσης ότι το πλήρωμα δεν θα προκαλέσει προβλήματα στο συνδυασμό που ακολουθεί πίσω από αυτό», συμπληρώνει ο Slambora.

Όπως συμβαίνει σε κάθε αγώνα, τα δευτερόλεπτα είναι πολύ σημαντικά. Έτσι οι μηχανικοί της Skoda Motorsport προσπαθούν να κάνουν την όλη διαδικασία όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Στη Skoda Fabia Rally2, το εφεδρικό κλειδί κανονικά είναι τοποθετημένο στο χώρο που βρίσκεται η ρεζέρβα. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της ανανεωμένης έκδοσης evo, οι μηχανικοί της Skoda Motorsport πειραματίστηκαν με τη μετακίνηση του κλειδιού από τον χώρο του εφεδρικού τροχού, στην πλευρική πόρτα πίσω από τον οδηγό, όπου βρίσκεται πιο εύκολα στην διάθεσή του.
«Συνειδητοποιήσαμε όμως, ότι αν και φαινομενικά καλύτερη θέση, ένα πιθανό κλατάρισμα  θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στην πόρτα πίσω από τον οδηγό και αν συνέβαινε αυτό, τότε το πλήρωμα ίσως να έμενε χωρίς εφεδρικό κλειδί. Για αυτό αποφασίσαμε να το επαναφέρουμε στο χώρο του εφεδρικού τροχού, αφήνοντας μόνο το μπουλονοπίστολο στην πόρτα πίσω από τον οδηγό. Είναι πάντα απαραίτητο να τα λαμβάνουμε υπόψη μας όλα», εξηγεί ο Slambora.

 

3. Ο σωστός εξοπλισμός
Σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο, η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι να φέρουν έναν εφεδρικό τροχό. Βέβαια, σε αγώνες που τα αγωνιστικά χιλιόμετρα ανάμεσα στα σέρβις είναι περισσότερο, όπως και στα σκληρά χωμάτινα Ράλι με την πιθανότητα κλαταρίσματος να είναι μεγαλύτερη, είναι πιθανή η παρουσία δύο εφεδρικών τροχών στο πίσω μέρος. Αυτή η επιλογή δεν είναι μία απόφαση που λαμβάνεται με ελαφρότητα, καθώς κάθε κιλό κάνει τη διαφορά.
Ο εφεδρικός τροχός για άσφαλτο, για τη Skoda Fabia ζυγίζει περίπου 19 κιλά και για το χώμα είναι ακόμα πιο βαρύς, στα 23 κιλά. Σε ένα αυτοκίνητο δρόμου, αυτό δεν είναι κάτι που γίνεται αντιληπτό. Στο μηχανοκίνητο αθλητισμό όμως, κάθε επιπλέον κιλό κάνει μια τεράστια διαφορά.

Είναι ενδιαφέροντα τα όσα εξηγεί ο Slambora: «Υπολογίσαμε ότι σε ένα σκέλος μήκους 70 χιλιομέτρων, αυτό το επιπλέον  βάρος μπορεί να σημαίνει απώλεια έως και επτά δευτερολέπτων. Από την άλλη πλευρά, είναι πάντα καλύτερο να χάσεις χρόνο, από το να μην ολοκληρώσεις τον αγώνα. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας τον επιπρόσθετο εφεδρικό τροχό κατά τη ρύθμιση του αυτοκινήτου. Έτσι, ανεβάζουμε τα πίσω αμορτισέρ κατά δύο χιλιοστά για να αντισταθμίσουμε το επιπλέον βάρος και να διατηρήσουμε τη σωστή ισορροπία του αυτοκινήτου».

Κάθε ομάδα επιλέγει τα εργαλεία για την αλλαγή των ελαστικών σύμφωνα με τις προτιμήσεις της. Για παράδειγμα, η Skoda Motorsport έχει αναπτύξει το δικό της γρύλο, ο οποίος παρέχεται όχι μόνο στην εργοστασιακή ομάδα αλλά και στις αγωνιστικές ομάδες πελατών.
Το κύριο πλεονέκτημά του είναι ότι, εκτός από το πολύ μικρό βάρος, έχει ένα έμβολο διπλής δράσης, το οποίο σηκώνει το αυτοκίνητο τόσο όταν μετακινείται ο μοχλός προς τα πάνω όσο και όταν μετακινείται προς τα κάτω, εξοικονομώντας πολύτιμα δευτερόλεπτα. Γιατί πραγματικά, το κάθε δευτερόλεπτο μετράει…