Erik Carlsson: Mr. Saab

Ο άνθρωπος που το αριστερό του πόδι είχε τον δικό του εγκέφαλο. Ο άνθρωπος ήταν ο… θεός-οδηγός στις μέρες του και οι πιστοί του έδιναν στα παιδιά τους το όνομα «Carlsson»! Ο απόλυτος φονιάς γιγάντων, με ένα δίχρονο κινητήρα και τον μοχλό ταχυτήτων στη κολώνα του τιμονιού. Οδήγησε μόνο για ένα κατασκευαστή σε όλη του την αγωνιστική καριέρα από τα χιόνα της Σουηδίας, μέχρι τις ερήμους της Αφρικής και από εκεί στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια.
Ο «on the roof» Erik Carlsson ήταν ο πρώτος πραγματικός «star» των αγώνων ράλι. Τεράστιος, γεμάτος ζωή και μπύρα, τρυφερός, αλλά και πέρα από τα όρια. Ήταν ο άνθρωπος που μόνος του κατατρόπωσε ολόκληρες  αυτοκινητοβιομηχανίες και γελοιοποίησε  οδηγούς και αυτοκίνητα. Ο άνθρωπος που πάντα έκανε το ακατόρθωτο. Αρραβωνιάστηκε το 1963 την Pat Moss και κέρδισε αγώνες με 36 ίππους, με τρείς ταχύτητες!

 

Από δύο σε τέσσερις
Γεννήθηκε το 1924 και φυσικά η πρώτη του αγάπη ήταν οι δύο τροχοί, δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά, γιατί όλα είναι γραμμένα. Με άλλους τέσσερις φίλους είχαν φτιάξει την «The lightning motocross team from Trollhattan», ταξίδευαν σε όλη τη Σουηδία και …διασκέδαζαν. Και μια σημείωση, στην παρέα συμμετείχε και ο Evert Johansson!
Μεταπηδά στους τέσσερις τροχούς και αμέσως το μοναδικό του ταλέντο να πατά το γκάζι, όταν όλοι οι υπόλοιποι πατούσαν το φρένο, γίνεται αντιληπτό από τον συναγωνισμό που δεν μπορούν να καταλάβουν πως το αδύναμο μικρό και αδύναμο SAAB καταφέρνει να είναι μπροστά από πραγματικά θηρία ιπποδύναμης!
Αλλά αυτά δεν θα ήταν αρκετά αν πίσω από τις εξαιρετικές του ικανότητες δεν υπήρχαν τεράστια αποθέματα ψυχής. Το 1957 σε ένα από τους πρώτους του αγώνες μια πέτρα χτυπά το εμπρός τζάμι που μετατρέπεται σε ένα λευκό σεντόνι. (Να θυμίσουμε ότι τότε δεν υπήρχαν τζάμια ασφαλείας.) Δεν σταματά όμως και συνεχίζει τον αγώνα από μνήμης χωρίς να βλέπει! Φυσικά σταμάτησε με την οροφή!

 

Οι αγώνες
Το 1960 κέρδισε το πρώτο του RAC στη πρώτη του μάλιστα προσπάθεια. «Με τον Stewart Turner συνοδηγό, είχαμε μόνο ένα βαθμό ποινής, αλλά έπρεπε να οδηγήσουμε μέσα από το Λονδίνο. Μου φώναζε να περνάω με κόκκινο τα φανάρια χωρίς να σταματώ και να ανεβαίνω στα πεζοδρόμια για να κόβω δρόμο. Ήταν πραγματικά τρελός, αλλά αυτό ήταν μόνο ένα μικρό μέρος από τα προβλήματά μου, αφού πριν τον αγώνα είχα σπάσει τρία πλευρά. Είχαμε νοικιάσει ένα Morris Minor, γιατί αν και οι ειδικές διαδρομές ήταν κρυφές, θα παίρναμε μια ιδέα. Όμως σε μια στροφή ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα φορτηγό που είχε κλείσει το δρόμο. Φυσικά σταμάτησε και πάλι με την… οροφή! Η Pat και η Anne Wisdom μας μετέφεραν σε ένα γιατρό με ένα MGA! Φαντάζεστε τι τράβηξα, τέσσερις σε ένα αυτοκίνητο για δύο! Περίμενα για ώρες τον γιατρό που δεν εμφανίστηκε και έτσι πήγαμε σε ένα φαρμακείο όπου με μπαντάρανε.»
Ο πρώτος του αγώνας ήταν με ένα Saab 92 (τι άλλο;) και μετά από ένα άλμα, η μπαταρία έφυγε από τη θέση της και το αυτοκίνητο κατέληξε σε μια αυλή με λαχανικά. Τελικά κατάφερε να κερδίσει τη κλάση του.
«Μένοντας πολύ κοντά στο εργοστάσιο της Saab, όποτε είχα πρόβλημα ανταλλακτικών, περίμενα κρεμασμένος στα κάγκελα του εργοστασίου, μήπως και κάποιος με λυπηθεί. Τελικά μου έδωσαν ένα αυτοκίνητο το 1954 και το 1956 με προσέβαλαν. Το 1959 ήταν η χρονιά που κέρδισα τον πρώτο μου σημαντικό αγώνα, το Tulip Rally.»
Ακολούθησαν οι περίφημες νίκες στο Rally Monte Carlo του 1962 και 1963 και οι τρείς συνεχόμενες στο RAC.

 

Οι νίκες
«Θα έπρεπε να είχα κερδίσει το Monte Carlo τρείς φορές. Γιατί τερματίσαμε στη τέταρτη θέση το 1961, μετά όμως από την αλλαγή των κανονισμών ώστε τα γαλλικά Panhard να τερματίσουν στις τρείς πρώτες θέσεις.»
« Όταν κερδίσαμε το RAC το 1960 πήγαμε σε ένα club στο Λονδίνο που ονομάζονταν Talk of the Town. Μπήκαμε στο club με το αυτοκίνητο και έγινε πανδαιμόνιο. Η επιτροπή οργάνωσης του αγώνα μου υποσχέθηκε ότι αν ελάμβανα μέρος και την επόμενη χρονιά και κέρδιζα, θα μπορούσα να κρατήσω το κύπελλο. Το κατάφερα, αλλά δεν μου έδωσαν και ανέβασαν τον πήχη, λέγοντας ότι έπρεπε να κερδίσω τον αγώνα τρείς συνεχόμενες φορές, το οποίο και κατάφερα! Αλλά και πάλι δεν μου το έδωσαν! Μεθυσμένοι εγγλέζοι, τι περιμένεις;»
« Έκανα το πρώτο μου Monte το 1961 με τον John Sprinzel, αλλά δεν τα καταφέραμε και πολύ καλά. Την επόμενη χρονιά έλαβα μέρος με ένα Saab 95 Estate, γιατί ήταν το μόνο αυτοκίνητο που είχε κιβώτιο ταχυτήτων τεσσάρων σχέσεων. Χρειαζόμασταν οπωσδήποτε την τέταρτη σχέση στα βουνά ων Άλπεων. Το 1962 όμως κέρδισα. Το 1963 το χιόνι και ο πάγος ήταν απίστευτος.»
« Πάντα παίζαμε ψυχολογικά παιχνίδια με τον ανταγωνισμό. Πάντα ξυριζόμασταν και προσπαθούσαμε να δείχνουμε φρέσκοι και ξεκούραστοι.»
«Στο Γερμανικό Ράλι του 1961 η DKW υποστήριζε ότι είχαμε κιβώτιο τεσσάρων σχέσεων.  Φυσικά δεν είχαμε, αλλά για την πλάκα εγώ έκανα θορύβους σαν να είχα ακόμα μια σχέση. Μας έκαναν αναφορά και αποσυναρμολόγησαν το κιβώτιο προσπαθώντας να βρουν την τέταρτη σχέση. Έπρεπε να δεις τα πρόσωπά τους όσο εμείς γελάγαμε και πίναμε μπύρες.»
«Στον αγώνα του Monte του 1962 οι οργανωτές έφτιαξαν ένα παράλογο κανονισμό, βάση του οποίου θα σου αφαιρούσαν βαθμούς, αν το αυτοκίνητό σου είχε ζημιές. Για μεγάλη ατυχία μας, το τελευταίο βράδυ, οδηγώντας μέσα από ένα χωριό, γλίστρησα πάνω σε μια πέτρα και χτύπησα το εμπρός δεξί φτερό και την πόρτα. Αλλά για καλή μας τύχη όταν φτάσαμε στο service ανακαλύψαμε προς μεγάλη μας έκπληξη και χαρά, ότι το service-car ήταν και αυτό ένα κόκκινο Saab όμοιο με το δικό μας, η διαταγή ήταν απλή: Ξηλώστε το φτερό και την πόρτα! ΤΩΡΑ! Αλλά μετά είχαμε ένα βρώμικο αυτοκίνητο, εκτός από το φτερό και την πόρτα. Έτσι για να μη φανεί η διαφορά, πλύναμε όλο το αυτοκίνητο και φτάσαμε στον τερματισμό ολοκάθαροι. Ο τύπος το είδε και όλοι έγραψαν ότι ήμασταν τόσο γρήγοροι, που είχαμε χρόνο να πλύνουμε ακόμα  και το αυτοκίνητο! Τρομερή προβολή αυτή.»
«Η μεγαλύτερη επιτυχία μου πάντως ήταν που τερμάτισα… δεύτερος δύο φορές στον αγώνα Liege-Sofia-Liege. Ήταν ο σκληρότερος αγώνας όλων των εποχών. Οδηγούσες 100 ώρες με μόνο μία ώρα για ξεκούραση! Τερμάτισα δεύτερος το 1963 και 1964. Και δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάτε ότι σε όλους τους αγώνες που πείρα μέρος, πάντα διέθετα το αυτοκίνητο με τον μικρότερο κινητήρα!»
«Παρά τα όσα λέγονται, πολύ σπάνια οδηγούσα πατώντας το φρένο με το αριστερό, γιατί αυτό τρώει τα θερμουίτ (τότε τα αυτοκίνητα είχαν ταμπούρα σε όλους τους τροχούς), τα οποία ήταν πολύ δύσκολο να αλλαχτούν, ειδικά πυρωμένα όπως ήταν.»
«Πάντα χρησιμοποιούσαμε τα ελατήρια παραγωγής ήταν τα καλύτερα.»
«Μάλιστα στο Ράλι Ακρόπολις που ήταν από τα αυστηρότερα στον τεχνικό έλεγχο, ανακαλύψαμε ότι δεν είχαμε μαζί μας πυροσβεστήρα, έτσι ο Palm έφτιαξε έναν από δύο κουτιά Coca-Cola που τα είχε καλύψει με κόκκινη ταινεία.»
Και δεν ήταν μόνο οι ικανότητές του στο χιόνι, ειδικά στις κατηφόρες, αλλά και στις ερήμους, είτε Αφρική λεγόταν η Ήπειρος, είτε ήταν το Baja στο Μεξικό! Το 1967 ουσιαστικά εγκατέλειψε τους αγώνες μετά από πόνους στη πλάτη, αλλά το 1969 πήρε μέρος στον αγώνα του Μεξικού με το μικρό SAAB μόνο και μόνο για λόγους διαφημιστικούς, αφού η Saab σκόπευε να μπει στην αγορά των Η.Π.Α.
«Ο αγώνας είχε μεγάλη πλάκα, οι κανονισμοί ήταν μόνο μια σελίδα. Συνοδηγός μου ήταν ο Gunnar Palm και στην αρχή ήμασταν επικεφαλής με το V4, αλλά τα ημιαξόνια διαλύθηκαν μετά τις πρώτες ειδικές. Τα επισκευάσαμε και πάλι μπήκαμε επικεφαλής. Αλλά πάλι διαλύθηκαν και έτσι πέσαμε στην τρίτη θέση.»  
Το μικρό Saab του Carlsson έμοιαζε με παιχνίδι δίπλα στα τερατώδη buggy V8 του James Garner που ήταν πρώτος. Στον αγώνα συμμετείχε και ο Steve McQueen (!) οδηγώντας μια τερατώδη κατασκευή με τροχούς από αεροπλάνο. Τελικά δεν τερμάτισε. «Όταν ο Steve δοκίμασε το αυτοκίνητό μου, ήταν μια αποκάλυψη, ποτέ δεν είχα φοβηθεί τόσο πολύ στη ζωή μου, ήταν τρελός! Αντίθετα ο Garner ήταν πολύ πιο λογικός οδηγός, καθόλου υπερόπτης και καθόλου star του Hollywood.» Την επόμενη χρονιά επανήλθε και τελικά τερμάτισε πέμπτος, αφού πρώτα είχε σκάψει για τέσσερις ώρες, ώστε να ξεθάψει το αυτοκίνητό του. Ήταν ο τελευταίος του αγώνας, από τότε ασχολήθηκε με τις δημόσιες σχέσεις της Saab, σαν πρεσβευτής της.
«Ήρθα πολύ κοντά στο να υπογράψω με την Ford, είχα το στυλό στο χέρι μου, όταν μου τηλεφώνησε ο πρόεδρος της SAAB και μου θύμισε ότι ήμουν παιδί του Trollhattan, το στυλό έπεσε από το χέρι μου!»

Επαφές… προσωπικές
Είχα την χαρά να συνευρεθώ πολλές φορές μαζί του στις εκάστοτε παρουσιάσεις της Saab. Ήταν τεράστιος, πραγματικά τεράστιος και δεν θα ξεχάσω τη βραδιά κάπου στον Αρκτικό κύκλο και τα σναπς που κατέβασε. Μάλιστα ήταν και πλήρως ενημερωμένος. Γιατί μετά τα σχετικά για το πόσο του άρεσε το Ράλι Ακρόπολις και η μπύρα FIX, έσκυψε στο αυτί μου και με ρώτησε πόσο χρονών ήταν ο Αντρέας, πόσο χρονών ήταν η… Μιμή και αν ήταν τόσο ωραία, όσο την έδειχναν οι φωτογραφίες!
Αργότερα το ίδιο βράδυ μας έκανε δώρο, μας έβαλε σε ένα Saab 9000 (σύνολο πέντε άτομα στο αυτοκίνητο) και μας έκανε ατελείωτες… πάντες πάνω σε μια παγωμένη λίμνη.
Σε κάποια άλλη αποστολή της Saab πάλι  είχα καθυστερήσει απελπιστικά και κινδύνευα να χάσω το αεροπλάνο της επιστροφής στην Αθήνα. Μου… έδωσαν οδηγό τον Erik, ήταν ο μόνος τρόπος για να προλάβω το αεροπλάνο. Τελικά έφτασα στην ώρα μου!