Spa, 7 Ιουνίου 1968: Η μέρα της αεροτομής!

Τηρουμένων των αναλογιών όλοι σίγουρα θα πιστεύατε ότι ο συνήθης ύποπτος, σε ότι να κάνει με την πρωτοπορία όπως η Lotus, θα ήταν η ομάδα που θα χρησιμοποιούσε πρώτη αεροτομή στην F1. Και όμως όχι ήταν η Ferrari.

Βρισκόμαστε στη πίστα του Spa για το Belgian Grand Prix, το έτος είναι 1968 και όλοι έχουν μείνει με το στόμα ανοιχτό. Είναι μέρες που όλοι «ψάχνονται» αεροδυναμικά, ή καλύτερα ανακαλύπτουν και πάλι την αξία του αέρα, αλλά η πτέρυγα στο πίσω μέρος της Ferrari 312 του Chris Amon, τους έπιασε όλους απροετοίμαστους.

«Εκείνες τις ημέρες τα αποκαλούσαμε aerofoil» αναφέρει ο Amon και συνεχίζει: «Μάλιστα μου έκανε εντύπωση γιατί η Formula 1 καθυστέρησε τόσο πολύ στο να χρησιμοποιήσει τις αεροδυναμικές πτέρυγες, γιατί η αξία τους ήταν γνωστή από το 1966, όταν ο Jim Hall με τα Chaparral έκανε θαύματα. Στο Spa όταν η Ferrari εμφανίστηκε με το aerofoil, όλοι εντυπωσιάστηκαν και μάλιστα ήταν στο σωστό σημείο, δηλαδή πίσω. Αργότερα όμως ο Mauro Forghieri την τοποθέτησε στο κέντρο πιστεύοντας ότι εκεί θα ήταν πιο αποδοτική. Χρειάστηκα ένα ολόκληρο χρόνο να τον μεταπείσω ότι ήταν μια κακή ιδέα.»

Κοιτώντας σήμερα τη αεροτομή αυτή, σίγουρα θα τη βρείτε… προϊστορική, είναι πολύ «ρηχή» και είναι συνδεδεμένη στο πλαίσιο και όχι στην ανάρτηση. Όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος ήταν να την… πάρει ο αέρας, αφού οι βάσεις δεν φαίνονταν και δεν ήταν ιδιαίτερα στιβαρές!

 

Οι δοκιμές

Στις δοκιμές οι Chris Amon και Jacky Ickx δοκίμασαν την 312 με και χωρίς την αεροτομή, αλλά δεν μπορούσαν να καταλήξουν σε κάποιο σαφές συμπέρασμα για τα πλεονεκτήματά της. Τελικά ο Amon αποφάσισε να τη χρησιμοποιήσει, γιατί του έδινε περισσότερη εμπιστοσύνη στις γρήγορες στροφές, άλλωστε το Spa ήταν ο πιο γρήγορος αγώνας.

«Η Ferrari του 1968 ήταν ένα καταπληκτικό αυτοκίνητο, μπορούσες να το οδηγήσεις όπως ήθελες, αλλά η καλύτερη στιγμή του ήταν όταν ήσουν συνεχώς στο γκάζι και έστριβες με τους πίσω τροχούς. Τι του έλειπε, η δύναμη των υπολοίπων. Ο ήχος του V12 κινητήρα ήταν καταπληκτικός και νόμιζες ότι το αυτοκίνητο ήταν το δυνατότερο όλων, όμως και ο V8 κινητήρας της Cosworth και ο V12 της Honda ήταν ταχύτεροι με αποτέλεσμα στο Spa να χρειαζόμαστε και την πιο παραμικρή βοήθεια.» Και η βοήθεια αυτή ήρθε, γιατί στα δοκιμαστικά ο Amon ήταν τέσσερα ολόκληρα δευτερόλεπτα πιο γρήγορος από τον συναγωνισμό! Τώρα αν αυτό οφείλονταν αποκλειστικά και μόνο στην αεροτομή, κανείς δεν μπορεί να το πει, ούτε ο ίδιος ο Chris Amon. Ο Jackie Stewart με Matra-Cosworth ήταν δεύτερος, ο Ickx με την άλλη Ferrari τρίτος και η Honda του John Surtees στη τέταρτη θέση.

«Σαν ικανοποίηση και μόνο το Spa είναι μια μοναδική εμπειρία και εκείνη την ημέρα το αυτοκίνητο πετούσε, ξέρετε ήταν μια από κείνες τις ημέρες που όλα είναι σωστά! Καθώς κατέβαινα στην ευθεία Masta έπιασα τον Brian Redman και θυμάμαι ότι τον προσπέρασα με το δεξί μου πόδι θαμμένο στο πάτωμα, τη στιγμή που αυτός προσπαθούσε να φρενάρει το Cooper. Το να έχεις τέτοια μια τέτοια μέρα, όπου όλα είναι σωστά, είναι ένα θαυμάσιο πράγμα!»

 

Η κατάρα

«Πάντως ήταν μια περίεργη μέρα, γιατί αν και κανείς δεν μιλούσε για την κατάρα της 7^ης του μηνός, ήταν στο μυαλό μας. Ήταν η μέρα που σκοτώθηκε ο Jimmy Clark στο Hockenheim, ήταν 7 Απριλίου. Στις 7 Μαΐου ήταν και η τελευταία μέρα του Mike Spence. Στις 7 Ιουνίου ήταν η πρώτη μέρα δοκιμών στο Spa. Αρχικά χαρήκαμε που τίποτα δεν συνέβη αλλά, όμως η κατάρα τελικά λειτούργησε και πάλι, καθώς ο Lodovico Scarfiotti σκοτώθηκε εκείνη την ημέρα σε αγώνα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Αναβάσεων στο Rossefeld με Porsche. Τελικά η κατάρα αυτή της 7^ης του μηνός, σταμάτησε μόνο μετά τον θάνατο του Jo Schlesser στο Γαλλικό Grand Prix στη πίστα της Rouen.»

 

Ο αγώνας

«Τη δεύτερη μέρα του αγώνα έβρεχε, αλλά επειδή η εκκίνηση θα δινόταν στις 3:30 η πίστα είχε προλάβει να στεγνώσει. Εγώ είχα αποφασίσει να χρησιμοποιήσω το aerofoil, αλλά ο Ickx δεν μπορούσε ναν αποφασίσει και τελικά την αφαίρεσε πάνω στη γραμμή της εκκίνησης. Δεν υπήρχε τρόπος να μην κερδίσω τον αγώνα. Ήταν δικός μου σκεφτόμουν. Έκανα μια καλή εκκίνηση και ήμουν πρώτος με τον Surtees καμιά εκατοστή μέτρα πίσω μου, στο τέλος του πρώτου γύρου. Υπολόγιζα ότι με τον ρυθμό που είχα πολύ σύντομα θα εξαφανιζόμουνα από τον συναγωνισμό και ότι θα ήταν μια εύκολη νίκη, αλλά στον δεύτερο γύρο στη στροφή του Burnenville βρήκα εμπρός μου τον Jo Bonnier που σερνόταν, έχοντας χάσει ένα τροχό. Αναγκάστηκα να κόψω και αυτό έδωσε την ευκαιρία στον Surtees να με πλησιάσει και με τη φόρα που είχε να με προσπεράσει!»

«Εκείνες τις ημέρες ούτε που το σκεφτόσουν να κλείσεις κάποιον, όχι τόσο λόγο κάποιων ηθικών περιορισμών, αλλά γιατί ήξερες ότι αν ακούμπαγες τροχό με τροχό, το πιθανότερο ήταν ότι θα απογειωνόσουν και όλοι θα καταλήγαμε στο μάρμαρο του νεκροτομείου!»

«Μόλις ο Surtees τέθηκε επικεφαλής η κατάσταση ξεκαθάρισε, αλλά σε βάρος μου, γιατί ο V12 κινητήρας της Honda ήταν σαφώς πιο γρήγορος από αυτόν της Ferrari. Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να κολλήσω πίσω του σε μια προσπάθεια να με… τραβάει, ώστε να μην χάσω την επαφή μαζί του. Τότε ανακάλυψα την υπεροχή του aerofoil, όχι γιατί η 312 ήταν πιο γρήγορη, αλλά πιο σταθερή.»

Έτσι εξελισσόταν ο αγώνας με τους Surtees και Amon, τροχό-τροχό και τους Hulme, Stewart δέκα δεύτερα πίσω τους, όταν η κακή τύχη για την οποία ήταν γνωστός ο Amon, χτύπησε και πάλι. Μια πέτρα χτύπησε και τρύπησε το ψυγείο λαδιού της Ferrari!

«Από όλα τα μέρη, συνέβη στο πιο γρήγορο σημείο της πίστας, στη στροφή Masta Kink όπου ήμουν λίγο-πολύ με το πόδι στο πάτωμα. Το λάδι πετάχτηκε στον πίσω τροχό και ακολούθησε μια από τις πιο τρομακτικές στιγμές που είχα ποτέ! Βγήκα από τη στροφή με το πλάι και πρέπει να είχα καμιά διακοσαριά χιλιόμετρα! Ακόμα και σήμερα δεν ξέρω πως το έσωσα! Μετά από αυτό δεν είχα άλλη επιλογή από το να παρκάρω και να γίνω θεατής. Αν δεν είχα συναντήσει τον Bonnier πάνω ακριβώς στην αγωνιστική γραμμή, τώρα θα χαμογελούσα!»

Αλλά και ο Surtees δεν είχε καλύτερη τύχη όταν στο ενδέκατο γύρο του έσπασε το πίσω αμορτισέρ αφήνοντας έτσι τους Hulme και Stewart να διεκδικήσουν τη νίκη, πολύ εμπρός από τους Courage, Rodriguez και Ickx.

Οι Hulme και Stewart πάντως θα πρέπει να συνεπήραν τους παγωμένους θεατές με συνεχείς αλληλο-προσπεράσεις (τότε τα αυτοκίνητα μπορούσαν να κάνουν τέτοια… πράγματα), αλλά ήταν ο βρετανός που τελικά φάνηκε ότι θα κέρδισε τον αγώνα, αν και οδηγούσε με ένα χέρι μετά το ατύχημα που είχε στη πίστα της Jarama και που τον ανάγκασε να χάσει τον αγώνα στο Μονακό. Τώρα οδηγούσε με νάρθηκα στο δεξί του καρπό και να θυμίσουμε ότι τότε τα αυτοκίνητα διέθεταν κανονικά χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων. Όμως αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που Sir Jackie χρησιμοποιούσε μόνο το ένα του χέρι στο Spa, γιατί τη προηγούμενη χρονιά είχε αναγκαστεί να οδηγήσει σχεδόν όλο τον αγώνα με το δεξί του χέρι πάνω στον λεβιέ ταχυτήτων, γιατί η BRM H16 «πέταγε» τις ταχύτητες!

Τώρα τα πράγματα ήταν λίγο πιο εύκολα μετά την εγκατάλειψη του Hulme, αλλά στον τελευταίο γύρο η τύχη του τον εγκατέλειψε όταν τελείωσε η βενζίνη. Τελικά κατάφερε να φτάσει στα pits, αλλά το αυτοκίνητο αρνήθηκε να εκκινήσει και ο Stewart έχασε και αυτός ένα σίγουρο αγώνα.

Ποιος ήταν ο νικητής; Νικητής ήταν ο Bruce McLaren που έδωσε στο αυτοκίνητό, που έφερε το όνομά του,  τη πρώτη του νίκη. Αν και ο Bruce δεν θα κέρδισε άλλο αγώνα, η McLaren θα γνώριζε πολλές δόξες! Όσο για τις αεροτομές κάθε άλλο παρά απέδειξαν την αξία τους εκείνη την ημέρα… αργότερα όμως!