ΟΔΗΓΟΥΜΕ Mercedes-Benz W120: Πρόγονος όλων

Ποτέ δεν θα μπορέσει κανείς να είναι ένας πραγματικός κριτής άλλων ημερών και άλλων καταστάσεων. Γιατί όλα πάντα θα τα βλέπει μέσα από τα φίλτρα του σήμερα και τις εμπειρίες των δικών του αισθήσεων, ίσως και παραισθήσεων. Ποτέ κανείς δεν θα μπορέσει να μπει… στη θέση του άλλου, ποτέ κανείς δεν θα μπορέσει να ζήσει εμπειρίες που δεν έχει βιώσει από πρώτο χέρι. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να φανταστούμε… πως θα ήταν!

Φανταστείτε λοιπόν πως θα ήταν η παλαιά ποτέ κραταιά Γερμανία μετά τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο. Ερείπια παντού, καταστραμμένες όλες οι υποδομές της, φώς, νερό, συγκοινωνίες, ακόμα και τα πιο βασικά, όλα θα έπρεπε να στηθούν από την αρχή. Προσθέστε σε αυτά τις απώλειες όλων όσων δεν γύρισαν ποτέ σπίτι τους και σαν να μην έφτανα όλα αυτά, η ίδια η χώρα χωρισμένη σε δυο κομμάτια, ένα στους από εδώ, ένα στους από εκεί, μισή οικογένεια από εδώ, ή άλλη μισή από εκεί! Και ο εξευτελισμός, πού το βάζετε τον εξευτελισμό; Οι αυτοκτονίες ήταν ίσως η πιο καλή και ευπρεπής λύση. Η όλη ιστορία σας μοιάζει με κάποιο  video game; Κάπως έτσι θα ήταν, μόνο που ήταν πραγματικό.

Αλλά οι γερμανοί, παρά την βία στην οποία είχαν διαπρέψει, δεν αφέθηκαν στην τύχη τους, οι σύμμαχοι που είχαν φροντίσει να τους ισοπεδώσουν τώρα τους ανόρθωναν τη χώρα πάλι από την αρχή. Εκατομμύρια δολάρια κατέφτασαν σε βοήθεια για να χτιστούν και πάλι τα εργοστάσια, οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι δρόμοι, οι σιδηρόδρομοι. Οι πραγματικοί νικητές του πολέμου (βλέπε Η.Π.Α.) είδαν την μοναδική ευκαιρία που τους παρουσιάστηκε, όχι μόνο  να βάλουν πόδι στη κεντρική Ευρώπη και στην βιομηχανία της, αλλά παράλληλα θα κρατούσαν και τη Ρώσικη αρκούδα μακριά από τις Άλπεις, μέσα σε μια υστερία αντικομουνισμού. Ο ψυχρός πόλεμος μόλις είχε αρχίσει.

Έριξαν λοιπόν εκατομμύρια στους ηττημένους, τους έκαναν και πάλι καινούργιους και αυτό  ονομάστηκε «το Γερμανικό Θαύμα». Δε λέμε, δούλεψαν σαν σκυλιά, αλλά χωρίς τα φράγκα θαύμα δεν γίνεται. Μάλιστα επειδή ήταν λίγοι ζήτησαν και «φιλοξενούμενους εργάτες»! Τρέξαμε λοιπόν εμείς οι νικητές του πολέμου να δουλέψουμε για χούφτα μάρκα.  Για αυτό καλό θα ήταν να γνωρίζουν λίγο ιστορία οι γερμανοί πολιτικοί, οι οποίοι ακόμα θα μπάλωναν τις κάλτσες τους, αν δεν ήταν για τα χρήματα των αμερικάνων και τον ιδρώτα όλων των εργατών που κατέφτασαν ρακένδυτοι από όλη την Ευρώπη..

Βέβαια το πλήρωσαν σε επίπεδο κουλτούρας και εθνικής υπερηφάνειας και καλό θα ήταν να μην τους θυμίζετε το τι αναγκάζονταν να κάνουν οι γερμανίδες μετά τον πόλεμο (όσες γλύτωσαν τους νταβραντισμένους Ρώσους) για μια μπάρα σοκολάτα ή ένα καλτσόν στον αμερικάνο φαντάρο. Και ξεχάστε όλους αυτούς που είχαν την ατυχία να κλειστούν από την άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος!

Αφήστε τα καλύτερα, όλα αυτά βρωμάνε. Για αυτό ας μείνουμε στα αυτοκινητάκια μας.

 

«Ponton»

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Mercedes-Benz σηκώθηκε, σκούπισε από πάνω της τα ερείπια και παρουσίασε μόλις το 1953 ένα από τα πιο μοντέρνα και σημαντικά αυτοκίνητα. Κάτι που σημαίνει ότι τα σχέδια για το W120 (όπως ήταν ο κωδικός του) ή Ponton όπως ήταν το χαϊδευτικό του είτε ήταν έτοιμα πριν τον πόλεμο και απλώς τα ξεσκόνισαν (κάτι που το κάνει ακόμα πιο σημαντικό), είτε σχεδιάστηκε κατά τη διάρκεια. Όπως όμως και έχει το θέμα το W120 (όπως και η μερική εξέλιξή του το W121) ήταν το αυτοκίνητο μια νέας γενιάς. Δεν είχε καμία σχέση με το W136 που ήταν ένα προπολεμικό αυτοκίνητο με… μουστάκια και υποπλαίσιο και το οποίο μπήκε σε παραγωγή και πάλι μεταπολεμικά λόγο της υπάρχουσας γραμμής παραγωγή. Άλλωστε έζησε ελάχιστα μέχρι το 1953.

 

Σχεδίαση

Αντίθετα το Ponton ήταν το πρώτο πραγματικά μεταπολεμικό αυτοκίνητο. Η σχεδίαση ενσωμάτωνε πλέον τα φτερά, η όλη κατασκευή του ήταν αυτοφερόμενη και η πίσω ανάρτηση ανεξάρτητη (αν και ημιανεξάρτητη θα ήταν μια καλύτερη περιγραφή), όλα αυτά στοιχεία που αναβάθμισαν την ποιότητα, την οδική συμπεριφορά, αλλά και την ευκολία παραγωγής. Πάνω από όλα όμως ήταν η πρώτη φορά που παράγοντες όπως η ασφάλεια των επιβατών κατά τη σύγκρουση έμπαιναν στην εξίσωση της σχεδίασης. Άλλωστε ήταν και το πρώτο αυτοκίνητο στο οποίο για την σχεδίασή του πραγματοποιήθηκαν και τα πρώτα υποτυπώδη crash test, ακόμα και αν αυτό σήμαινε ότι θα πέταγες το αυτοκίνητο από ένα γερανό!

Η σχεδίαση για λόγους οικονομίας πάντως περιελάμβανε διάφορα μοντέλα και διάφορους κυβισμούς  τα οποία ελάχιστα διέφεραν αισθητικά μεταξύ τους και ακόμα και η μεγάλη 220, αν και είχε μεγαλύτερες διαστάσεις, ουσιαστικά πολύ λίγο άλλαζε. Μάλιστα υπήρξε και έκδοση roadster (ανοιχτό δηλαδή) για να σταματήσει τελικά η παραγωγή το 1962.

Οι διαστάσεις της βασικής έκδοσης έφταναν τα μήκοςΧπλάτοςΧύψος: 4,460Χ1,740Χ1,560μ. και το αντικατέστησε η W110 (αυτή με τα φτεράκια) και ουσιαστικά ήταν (θα μπορούσε να πει κανείς) η πρώτη μικρομεσαία Mercedes και πρόγονος της 190E του 1982.

 

Κινητήρες

Οι κινητήρες πάλι ήταν και αυτοί καινούργιοι και δεν προέρχονταν από την 170, αλλά είχαν νέες κεφαλές με πιο αποδοτικούς θαλάμους καύσης και απέκτησαν ελαφρά αύξηση στον κυβισμού. Τώρα χρησιμοποιούσε κινητήρες 1,8 και 1,9 λίτρων, καθώς και τον περίφημο πετρελαίου των 1,8 λίτρων που έγραψε ιστορία με την οικονομία που πρόσφερε με κατανάλωση μόλις 6,3λ./100 χλμ. σε μεικτή χρήση! Αγαπήθηκε όσο κανένας άλλος από τους οδηγούς taxi όλου του κόσμου. Ο μικρός αυτός πετρελαιοκινητήρας των 1.767 κ.εκατ. απέδιδε τώρα 43 ίππους στις 3.500 σ.α.λ. με 102 Nm. ροπής σε μόλις 2.000 σ.α.λ. και του πρόσφερε 109 χλμ. ώρα τελικής ταχύτητας με το βάρος του να φτάνει τα 1.200 κιλά. (Ο παλαιότερος πετρελαιοκινητήρας του 170D των 1.692 κ.εκατ. είχε 38 ίππους στις 3.200 σ.α.λ. με ροπή 98 Nm. στις 2.000 σ.α.λ.) Την ίδια στιγμή που ο αντίστοιχος βενζίνης, με τον ίδιο κυβισμό ανέβαινε στους 52 ίππους στις 4.000 σ.α.λ. με 112 Nm. ροπής στις 1.800 σ.α.λ. και με πιο μακριά τελική μετάδοση έφτανε τα 126 χλμ./ώρα, αλλά με πολύ υψηλότερη κατανάλωση. Ο πιο μεγάλος βενζίνης πάλι των 1.892 κ.εκατ. απέδιδε 75 ίππους στις 4.600 σ.α.λ. με 138 Nm. ροπής στις 2.800 σ.α.λ. Υπήρχε όμως και ο μεγάλος πετρελαιοκινητήρας των 1.897 κ.εκατ. που απέδιδε 50 ίππους στις 4.000 σ.α.λ. και με 110 Nm. ροπής στις 2.200 σ.α.λ. και έφτανε τα 121 χλμ./ώρα. Ήταν μάλιστα και λίγο πιο μεγάλο σε διαστάσεις με μήκος 4,486 μ. Τέλος στη μεγάλη καρότσα του 220SE ο εξακύλινδρος κινητήρας των 2.195 κ.εκατ. απέδιδε 115 ίππους και του έδινε άλλον αέρα, ειδικά στις autobahn. Όλοι οι κινητήρες ακολουθούνταν από κιβώτια τεσσάρων σχέσεων με τον μοχλό αλλαγής στην κολώνα του τιμονιού, η τροφοδοσία γινόταν με μηχανικό ψεκασμό για τους κινητήρες diesel, οι οποίοι διέθεταν και θάλαμο προθέρμανσης του καυσίμου για την εκκίνηση, ενώ οι βενζινοκινητήρες χρησιμοποιούσαν κλασικό καρμπυρατέρ καθέτου ροής. Τέλος τα φρένα ήταν ταμπούρα για όλους τους τροχούς με τα εμπρός να διαθέτουν ψήκτρες για την καλύτερη αποβολή της θερμότητας.

Εδώ πάντως θα πρέπει να τονίσουμε και τις εξελιγμένες αναρτήσεις του, οι οποίες τώρα απομακρυνόταν από τα εγκάρσια ημιελλειπτικά φύλλα σούστας εμπρός και τους υστερούντες βραχίονες πίσω του 170. Τώρα μπροστά υπήρχαν διπλά ψαλίδια με αμορτισέρ και ελικοειδή ελατήρια και πίσω αποτελούνταν από σπαστό διαφορικό που στηρίζονταν πάνω σε διαμήκης βραχίονες. Για να είμαστε μάλιστα πιο σωστοί θα πρέπει να περιγράψουμε την ανάρτηση αυτή ως ημιανεξάρτητη, αφού δεν υπάρχουν δύο σπαστά ημιαξόνια, αλλά ένα.

Τελικά κατασκευάστηκαν 442.963 αντίτυπα.

 

Στο τιμόνι

Το αυτοκίνητο ανήκε στην κλασική συλλογή της ίδιας της Mercedes-Benz και ήταν αυθεντικό (και τέλειο) μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια. Πρώτα από όλα εντύπωση σου έκαναν τα μικρά παράθυρα, δεύτερο το μονοκόμματο (πάγκος κοινός) εμπρός κάθισμα και τρίτο η πολυτέλεια και η ποιότητα του αυτοκινήτου. Οι πόρτες έκλειναν χρηματοκιβώτιο, το χρώμιο ήταν χρώμιο (όχι επικαλυμμένο πλαστικό) και το ξύλο, ήταν ξύλο, ξέρετε από αυτό που είναι φτιαγμένα τα δένδρα!  Τίποτα δεν έτριζε και παρά το γεγονός ότι δεν ήταν βαρύ στα 1200 κιλά, είχε την αίσθηση θωρηκτού καθώς περνούσε τα σαμαράκια και τις λακκούβες. Εντάξει, το τιμόνι δεν είχε την οποιαδήποτε αίσθηση κατά πάγια πρακτική της Mercedesπου ήθελε «περιστρεφόμενες μπίλιες» και γενικά δεν χρειαζόταν να το πιέσεις για να ανακαλύψεις ότι έπλεε πάνω στις μαλακές αναρτήσεις του. Καμία πλευρική στήριξη από το κάθισμα και μόνο όταν εμπρός βολεύονταν τρείς, τότε και μόνο τότε υποψιάζομαι ότι δεν γλιστρούσες δεξιά-αριστερά, ενώ και οι πίσω οι επιβάτες θα πρέπει να ζούσαν τα ίδια και αυτοί στο πάγκο για τρείς. Κανένα παράπονο όμως από τον χώρο αποσκευών, που ήταν και μεγάλος και με καλό σχήμα.

Το τιμόνι ήταν τεράστιο εμπρός σου και έπρεπε να περιμένεις μέχρι να ανάψει το glow-plug και  μικρή παρένθεση εδώ για επεξήγηση. Εκείνες λοιπόν τις ημέρες για να εκκινήσουν οι πετρελαιοκινητήρες χρειάζονταν να προθερμάνεις το μείγμα, γιατί αλλιώς αν έπεφτε κρύο όπως ήταν στον θάλαμο καύσης, απλά δεν θα αναφλέγονταν. Για τον λόγο αυτό η Mercedes είχε εξελίξει ένα σύστημα με ένα ξεχωριστό θάλαμο που παρεμβάλλονταν και μέσα υπήρχε ένα ηλεκτρική ακίδα η οποία πύρωνε και ανέβαζε την θερμοκρασία ζεσταίνοντας το μείγμα που περνούσε και έτσι γινόταν ευκολότερη η εκκίνηση του κινητήρα. Όταν ο κινητήρας ερχόταν σε λειτουργία το σύστημα αυτό έσβηνε. Για να ξέρει λοιπόν ο οδηγός πότε είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή της προθέρμανσης υπήρχε πάνω στο ταμπλό μια αντίστοιχη ακίδα (ονομαζόμενο glow plug) πίσω από ένα τρυπητό μέταλλο (για να μην καείς) και όταν αυτό πύρωνε (το έβλεπες να κοκκινίζει), τότε μπορούσες να γυρίσεις τη μίζα.

Μετά την ιεροτελεστία αυτή, που δεν διαρκούσε όμως πολύ, η ροπή σε κινούσε εύκολα εμπρός και ο μοχλός αλλαγής ταχυτήτων στο χέρι ήταν μαλακός και εύκολος στις επιλογές. Έτσι μόνο τα φρένα σου θύμιζαν ότι είχες να κάνεις με άλλες εποχές! Οι επιδόσεις δεν βάζουν φωτιά, αλλά δεν πιέζεται για να ακολουθήσει την υπόλοιπη κυκλοφορία και στις μέρες του θα πρέπει να ήταν μια πραγματική αποκάλυψη οδικής ποιότητας.

Σήμερα δεν μας κάνει καμία εντύπωση ότι η Mercedes-Benz έχτισε την εικόνα της ποιοτικής αυτοκινητοβιομηχανίας με αυτοκίνητα σαν αυτό.  Είναι ένα «γλυκό» οδικά αυτοκίνητο (μόνο αυτή η περιγραφή του ταιριάζει) και οι αστοί της εποχής θα πρέπει να κυκλοφορούσαν με τη γλώσσα στο μάγουλο μέσα σε ένα 180D. Στρογγυλό στη λειτουργία του, εύκολο, πολιτισμένο, χωρίς προβλήματα, πολυτελές (όπως και αν το δεις), ασφαλές, οικονομικό, άνετο και απίστευτα ποιοτικό. Τέτοια αυτοκίνητα γέννησαν το… αστέρι.