Οδηγούμε Saab 96 & 95: Μοναδική ιστορία

Δεν έχει καμία σημασία αν θα χαρακτηρίζαμε κάποιο αυτοκίνητο ήταν καλό, κακό ή μέτριο. Επιτυχημένο ή αποτυχημένο. Εδώ ιστορία κάνουμε, οι απόψεις και περιγραφές μας δεν έχουν θέση οδηγού αγοράς! Αυτό που μας απασχολεί περισσότερο εδώ κατά κύριο λόγο είναι η σημασία των αυτοκινήτων που παρουσιάζουμε στο γενικότερο γίγνεσθαι, με λίγα λόγια την αξία που είχαν στην εξέλιξη του αυτοκινήτου και στη διαδρομή του, όπως το ξέρουμε σήμερα.

Όμως το Saab 96 είναι μια μοναδική περίπτωση και αυτό γιατί παρά τα πολλά χαρίσματά του, όπως η αεροδυναμική σχεδίαση και η συμπεριφορά του, ποτέ δεν κατάφερε να βάλει τη σφραγίδα του γενικότερα στην αυτοκινητιστική κουλτούρα, αν και το άξιζε. Και αυτό γιατί πάντα θεωρήθηκε σαν μια εκκεντρική Σουηδική ιδιαιτερότητα. Παρέμεινε ένα μεμονωμένο δείγμα από ένα κατασκευαστή που σχεδίαζε αυτοκίνητα, όπως «τα ήθελε αυτός» απομονωμένος στα κρύα και τα χιόνια (Δες την ιστορία της Saab εδώ).

 

Ιστορία

Η παραγωγή άρχισε το 1960 και τερματίστηκε δέκα χρόνια αργότερα κατασκευασμένο στο Trollhattan της Σουηδίας, σε εργοστάσιο που δυστυχώς δεν υπάρχει πια. Αντικατέστησε το Saab 93, που και αυτό προέρχονταν από το 92 και προσπάθησε να ανοίξει νέες αγορές για τους Σουηδούς οι οποίοι μέχρι τότε ήταν περιχαρακωμένοι στην τοπική τους αγορά.

Αν και η σχεδίαση διαφοροποιούνταν πολύ λίγο από αυτή του 93, που ήταν από τη πένα του Sixten Sason, υπήρχαν αρκετές και σημαντικές αλλαγές, όπως αυτή του χώρου αποσκευών που είχε μεγαλώσει μαζί με το πίσω τζάμι. Η «μούρη ταύρου» όπως είχε πάρει το χαρακτηριστικό όνομα, άλλαξε το 1965 ώστε να τοποθετηθεί το ψυγείο νερού εμπρός από τον κινητήρα και όχι πίσω από αυτόν, απαιτώντας και τρόμπα νερού, που μέχρι τότε δεν υπήρχε. Η αλλαγή αυτή κρίθηκε αναγκαία όχι μόνο για να γίνει δυνατή η αλλαγή του κινητήρα από τον τρικύλινδρο δίχρονο στο τετρακύλινδρο, τετράχρονο V4, αλλά και γιατί το αυτοκίνητο θα πουλιόταν πλέον και σε αγορές με πιο θερμό κλίμα. Επίσης, τα πίσω πλαϊνά παράθυρα μεγάλωσαν το 1968, ενώ μόλις ένα χρόνο αργότερα παρουσιάστηκε το πιο μοντέρνο Saab 99 το οποίο υποτίθεται ότι θα το αντικαθιστούσε. Όμως η ζήτηση ήταν τόσο ισχυρή για το 96 που συνέχισε παράγεται μέχρι το 1980.

 

Κινητήρες

Ο πρώτος κινητήρας των 750 κ.εκατ. απέδιδε 38 ίππους και ήταν δίχρονος, τρικύλινδρος τοποθετημένος κατά τον διαμήκη άξονα με το κιβώτιο ταχυτήτων να ακολουθεί μεταφέροντας τη κίνηση πάντα εμπρός. Το 1963 θα αποκτήσει μερικά κυβικά ακόμα για να φτάσει τα 841 και τους 40 ίππους, ενώ υπήρξε και γρήγορη έκδοση με 57 ίππους χάρη σε ένα τριπλό καρμπυρατέρ και υψηλότερη συμπίεση που χρησιμοποιήθηκε στην έκδοση Sport και Monte Carlo. Όμως και οι πιο καθημερινές εκδόσεις θα φτάσουν τους 42 ίππους το 1964 και τους 46 το 1966, πάντα χάρη στη χρήση του τριπλού καρμπυρατέρ.

Αλλά ο δίχρονος κινητήρας, αν και απλός στη κατασκευή του, δεν ήταν πλέον αγαπητός και έτσι η Saab αποφάσισε να προσηλυτιστεί και αυτή στους "τέσσερις χρόνους". Επειδή όμως δεν είχε τα χρήματα για να εξελίξει ένα δικό της κινητήρα, αποφάσισε να δοκιμάσει κάποιους από τους ήδη υπάρχοντες στην αγορά. Ανάμεσα στο 1962 και 1964 οι Kjell Knutsson και Ingvar Anderson δοκίμασαν μια σειρά από κινητήρες, όπως από Mini, Arabella και Lancia Appia, αλλά το διοικητικό συμβούλιο τους απέρριψε με αποτέλεσμα να αρχίσει δεύτερος κύκλος επαφών για την αγορά κάποιου από τους B18 της Volvo, τον V4 της Ford, τον 1300 της Triumph και τον πολύ μοντέρνο αλουμινένιο από το Hillman Imp. Από όλους αυτούς τελικά επιλέχτηκε ο V4 της Ford που τον φορούσε το Ford 12Μ και αυτό γιατί απαιτούσε τις λιγότερες μετατροπές. Ο τετράχρονος αυτός κινητήρας, αν και δεν διέθετε εκκεντροφόρο επικεφαλής, λόγω του ότι ήταν V4 «έκατσε» χωρίς δυσκολία (κατά τον διαμήκη άξονα πάντα) στη θέση του δίχρονου με το κιβώτιο ταχυτήτων στη συνέχειά του. Απέδιδε 55 ίππους (από 1,5 λίτρα) και από το 1977 ανέβηκε στους 65. Παράλληλα, η παραγωγή του δίχρονου συνεχίστηκε μέχρι το 1968. Για το κιβώτιο ταχυτήτων τέλος να αναφέρουμε ότι άρχισε τη ζωή του σαν ασυγχρόνιστο τριών σχέσεων για να αποκτήσει τέταρτη σχέση και συχρονιζέ τελικά, με τον μοχλό ταχυτήτων όμως να παραμένει πάντα στην κολώνα του τιμονιού. Επίσης, για να βοηθά τον δίχρονο κινητήρα ώστε να μην καταστρέφεται στις κατηφόρες, υπήρχε σύστημα ελευθέρου τροχασμού, το οποίο όμως παρέμεινε και όταν ο κινητήρας έγινε τετράχρονος, γιατί τελικά βοηθούσε όταν σήκωνες το πόδι σου από το γκάζι στον πάγο, αφού δεν άφηνε τους τροχούς να μπλοκάρουν. Μάλιστα στις τελευταίες εκδόσεις μπορούσε να εμπλακεί μηχανικά μέσα από την καμπίνα.

Να αναφέρουμε επίσης ότι οι αναρτήσεις αποτελούνταν από διπλά ψαλίδια εμπρός με ελατήρια και τηλεσκοπικά αμορτισέρ εμπρός και πίσω στηριζόταν σε ημιάκαμπτο άξονα που είχε σχήμα «Π».

Και μερικά τεχνικά στοιχεία για το Saab 96. Η καρότσα πάντα ήταν με δύο πόρτες και υπήρχαν άνετοι χώροι για τέσσερα άτομα, παρά την ιδιαίτερα αεροδυναμική σχεδίαση, γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Saab κατασκεύαζε αεροπλάνα και ήξεραν την αξία της αντίστασης του αέρα. Το μήκος του έφτανε τα 4.050 mm με το μεταξόνιο στα 2.488 mm. Όσο για το βάρος του, αυτό δεν ξεπερνούσε τα 950 κιλά.

To Saab 95 κατασκευάστηκε από το 1959 έως το 1978 και ήταν η Station έκδοση του 96 (και σαν επαγγελματικό φορτηγάκι χωρίς πίσω τζάμια), πάντα όμως με δύο πόρτες και τρίτη μεγάλη πίσω. Πρόσφερε πολύ περισσότερους χώρους φόρτωσης και το πάτωμα του χώρου αποσκευών αναδιπλωνόταν ώστε να δημιουργήσει κάθισμα για παιδιά (!), με αποτέλεσμα να θεωρείται επταθέσιο!

 

Τα αυτοκίνητα

Πρώτα από όλα να εξηγήσουμε γιατί το Saab 96 των φωτογραφιών μας είναι βρώμικο, όταν ξέρετε ότι πάντα φροντίζουμε όλα τα αυτοκίνητα που παρουσιάζουμε να είναι φρεσκοπλυμένα.

Επίτηδες το αφήσαμε άπλυτο, γιατί θέλαμε να κρατήσουμε την αυθεντικότητά του, γιατί το αυτοκίνητο αυτό κυκλοφορεί, όπως το βλέπετε! Δεν είναι κάποιο που βγαίνει στο φως μόνο τα Σαββατοκύριακα και έτσι θέλαμε να το παρουσιάσουμε, χωρίς φτιασιδώματα.

Και πρέπει να σας πούμε ότι πήραμε μια καλή γεύση. Πρώτα από όλα να σημειώσουμε πως φοράει τη παλιά καρότσα με τη «μούρη ταύρου» που τόσο χαρακτηριστική είναι. Ανοίγοντας τη μεγάλη πόρτα μπαίνεις σε ένα ευρύχωρο και σπαρτιάτικο σαλόνι με τους διακόπτες "όπου τύχει". Μην περιμένετε ρυθμιζόμενα καθίσματα και τέτοια, αλλά η θέση οδήγησης είναι κλασική και πάντα σε εντυπωσιάζει η καλή ορατότητα, λόγο του ότι οι κολώνες είναι τόσο λεπτές.

Ο κινητήρας έρχεται στη ζωή αμέσως με το χαρακτηριστικό ήχο του δίχρονου που μοιάζει περισσότερο με καρφίτσες που χτυπιούνται μέσα σε ένα μεταλλικό κουτί. Πάντως η ροπή του είναι αρκετή από χαμηλά και δεν χρειάζεται να εξαντλεί κανείς τις στροφές για να κινηθεί. Ο μοχλός ταχυτήτων είναι στη κολώνα και… βούτυρο. Τώρα καταλαβαίνουμε γιατί οι οδηγοί ράλι τον προτιμούσαν, γιατί μπορείς να αλλάζεις ταχύτητες χωρίς να παίρνεις το χέρι σου από το τιμόνι.
Το Saab 96 Μπορεί να κινηθεί χωρίς να πιεστεί στη κυκλοφορία και χωρίς κανένα κραδασμό και παρότι  φυσικά δεν το πιέσαμε, μπορούμε να σας βεβαιώσουμε ότι με φρέσκα ελαστικά θα μπορούσε να είναι διασκεδαστικό ακόμα και σήμερα.

Στο άλλο άκρο το καταπράσινο 95 που είναι από τα καλύτερα συντηρημένα/αναπαλαιωμένα αυτοκίνητα που έχουμε δει. Σαν καινούργιο θα το περιγράφαμε. Τέλειο από κάθε άποψη, υπάρχουν ακόμα και καθαριστήρες για τα εμπρός φώτα!

Δεν μπορούμε όμως να πούμε ότι μας άρεσε αισθητικά η προσαρμογή του αυτοκινήτου σε station με τα μυτερά τελειώματα και τα «εκτός» πίσω φώτα. Όμως το αυτοκίνητο φορά τη νέα πιο μακριά μάσκα και φυσικά τον τετράχρονο κινητήρα V4 της Ford, ο οποίος σχεδόν φυσικά κάθεται στη θέση του τρικύλινδρου δίχρονου, προσφέροντας μια τελείως διαφορετική αίσθηση, πολύ πιο σύγχρονη.

Ένα πάντως είναι φανερό και στα δύο αυτοκίνητα, οι Σουηδοί "did it their way" και αυτό και μόνο από μόνο του αποτελεί κατόρθωμα. Πολύ φοβόμαστε ότι δεν θα ξαναδούμε αυτοκίνητα με τόσο ισχυρή προσωπικότητα και μονολιθική οντότητα!