Ηλεκτρονικά βοηθήματα μοτοσυκλέτας: Από μηχανής Θεός!

Η οδική ασφάλεια ήταν και παραμένει ένα αγκάθι της ελληνικής δίτροχης και όχι μόνο πραγματικότητας. Οι στατιστικές το επαληθεύουν κάθε χρόνο, με τα τροχαία ατυχήματα να αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα αίτια στη λίστα των ανθρώπινων απωλειών. Η οδική ασφάλεια είναι ένα πολυδιάστατο θέμα με πολυπαραγοντική λύση. Η παιδεία, η κατάσταση του οδικού δικτύου, η αστυνόμευση της συμπεριφοράς των οδηγών και η διαχείριση των ατυχημάτων όταν αυτά πλέον έχουν συμβεί επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα σε διαφορετικές φάσεις.

Η κατάσταση και η τεχνολογία των οχημάτων είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στην προσπάθεια αναβάθμισης της οδικής ασφάλειας. Η Ε.Ε. μέσα από τις προδιαγραφές EURO έχει καταφέρει να πιέσει όλες τις βιομηχανίες οχημάτων να προσφέρουν στους αναβάτες μοτοσικλέτες εξοπλισμένες με έξυπνα οδηγικά βοηθήματα, που συνδράμουν ενεργά και έμπρακτα στην ασφάλεια των χρηστών τους και όχι μόνο.

Στον κόσμο της μοτοσυκλέτας, την τελευταία δεκαετία είχαμε μια πραγματική επέλαση των ηλεκτρονικών βοηθημάτων. Τα οποία εμφανίστηκαν αρχικά στα κορυφαία μοντέλα των εταιρειών και σήμερα αποτελούν μέρος του βασικού εξοπλισμού σχεδόν σε όλα τα δίκυκλα. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.

Φρένο χωρίς άγχος

Η πρώτη μονάδα ABS τοποθετήθηκε σε μοτοσυκλέτα πριν από 34 ολόκληρα χρόνια και τόσο η λειτουργία της όσο και το βάρος δεν ήταν ιδανικά. Στο μακρινό 1988 ζύγιζε πάνω από 10 κιλά και η λειτουργία ήταν κάθε άλλο παρά ιδανική. Η αργή απόκριση του συστήματος είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλα κενά διαστήματα «πάτα-άσε» οπότε η συμπεριφορά της μοτοσικλέτας ήταν απότομη και τελικά η απόσταση ακινητοποίησης όχι μικρότερη από αυτή που θα πετύχαινε ο μέσος οδηγός χωρίς τη βοήθεια των ηλεκτρονικών. Από το 2016 η υποχρεωτικότητα του ABS στις μοτοσυκλέτες εντάχθηκε στις προδιαγραφές EURO και με το ρυθμό εξέλιξης της τεχνολογίας, η εικόνα της λειτουργίας του αλλάζει συνεχώς προς το καλύτερο. Σχεδόν κάθε διετία τα μοντέλα ανανεώνονται και εξοπλίζονται με βελτιωμένες τεχνολογίες είτε στον τομέα του hardware – βαλβίδες, αισθητήρες, αντλίες και δαγκάνες φρένων –  είτε του software. Έτσι, οι αισθητήρες του ABS αναλύουν ταχύτερα τα δεδομένα με αποτέλεσμα μεγαλύτερη ακρίβεια στο χρόνο και τη διάρκεια παρέμβασης, έτσι ώστε να αποφεύγετε το μπλοκάρισμα των τροχών χωρίς να χάνεται η δύναμη του φρεναρίσματος.

Η εξέλιξη του συστήματος δεν αποκλείει τη συμμετοχική οδήγηση που επιδιώκουν στο κατάλληλο τερέν οι έμπειροι αναβάτες. Πολλές On-Off μοτοσυκλέτες έχουν απενεργοποιήσιμο το ABS του πίσω τροχού. Η Yamaha με την κορυφαία έκδοση του Tenere, το World Raid προχώρησε ένα βήμα παραπέρα προσθέτοντας τη δυνατότητα της πλήρους απενεργοποίησης του ABS για εκτός δρόμου οδήγηση. Για τον μέσο αναβάτη πάντως το ABS είναι σωτήριο τόσο στο χώμα όσο και στην άσφαλτο χάρη άρτια – πλέον –λειτουργία του. Η τελευταία γενιά των μονάδων ABS διαθέτει και μονάδα IMU έξι αξόνων που επεξεργάζεται τις ασκούμενες δυνάμεις στην μοτοσυκλέτα. Χάρη σε αυτό έχει δημιουργηθεί το Cornering ABS που επιτρέπει το φρενάρισμα μέσα στη στροφή κι επεμβαίνει όσο χρειάζεται αποτρέποντας τη μοτοσυκλέτα να ανοίξει τη γραμμή της, λόγω του φρεναρίσματος.

Η δύναμη στο δρόμο

Άλλο ένα ηλεκτρονικό βοήθημα που αξιοποιεί τα δεδομένα της IMU είναι και το Traction Control. Μάλιστα, η επέμβαση ενός προηγμένου και σωστά ρυθμισμένου TCS δεν γίνεται αντιληπτή από τον αναβάτη κατά την οδήγηση! Βέβαια, για να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός καλοφτιαγμένου software αλλά και του Ride By Wire, μια τεχνολογία που η Yamaha εισήγαγε πρώτη στις μοτοσυκλέτες με την YZF-R6 πίσω το 2005! Μέσα από αισθητήρες, αναλύεται η περιστροφή του γκαζιού και οι πεταλούδες του ψεκασμού αντί να ανοιγοκλείνουν με ντίζες, λειτουργούν ηλεκτρονικά, με περισσότερη ακρίβεια και προοδευτικότητα. Μέσα από το RBW και την IMU, πολλές μοτοσυκλέτες όπως τη Tracer 9GT έχουν επίσης σύστημα ελέγχου ανύψωσης μπροστινού τροχού, το LIF όπως ονομάζεται από την Yamaha Επιπλέον. Χάρη στο RBW οι μοτοσυκλέτες έχουν τη δυνατότητα πλέον να εξοπλιστούν και με Cruise Control, που αυξάνει άνεση στο ταξίδι.

Το μέλλον των ηλεκτρονικών βοηθημάτων έκανε πρόσφατα εμφάνισή του και δεν είναι άλλο από τα radar, με τα οποία εξοπλίζονται εμπρός και πίσω οι μοτοσυκλέτες. Προς το παρόν αυτή η τεχνολογία εξοπλίζει κορυφαία μοντέλα εταιρειών. Τα radar ανιχνεύουν την κίνηση των οχημάτων και είναι τα θεμέλια του Adaptive Cruise Control. Συγκριτικά με το συμβατικό CC το Adaptive έχει τη δυνατότητα – πέρα από το να διατηρεί σταθερή την ταχύτητα – επεμβαίνει και φρενάρει την μοτοσυκλέτα σε περίπτωση που η απόσταση από το προπορευόμενο όχημα μειώνεται απότομα. Όπως και στα αυτοκίνητα όταν άρχισε να γίνεται διαδεδομένη η χρήση των ηλεκτρονικών οδηγικών βοηθημάτων έτσι και στις μοτοσικλέτες υπάρχει η αρχική άρνηση στην αλλαγή.

Και η αντίληψη ότι ο έμπειρος αναβάτης δεν έχει ανάγκη από ηλεκτρονικά βοηθήματα. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Τα ηλεκτρονικά βοηθήματα πλέον βρίσκονται παντού, από τις μοτοσυκλέτες των MotoGP – που είναι το πεδίο εξέλιξής τους – μέχρι τα πιο “ταπεινά” και απλά δίκυκλα που είναι σχεδιασμένα για καθημερινές μετακινήσεις. Ο λόγος της ύπαρξής τους δεν είναι να περιορίσουν την οδηγική ευχαρίστηση, αλλά να την προσφέρουν στο πολλαπλάσιο εκ του ασφαλούς! Με αυτά μπορούμε να βελτιωθούμε ως αναβάτες καθώς θα βρίσκονται πάντα εκεί να διορθώνουν έναν λάθος χειρισμό από απειρία χωρίς να κινδυνεύουμε.